Стаўкі (Радамышальская грамада)

Стаўкі́ (па-ўкраінску: Ставки́) — сяло ў Радамышальскай меставай тэрытарыяльнай грамадзе Жытомірскага раёну Жытомірскай вобласьці Ўкраіны.

Стаўкі лац. Staŭki
укр. Ставки
Герб Стаўкоў Сьцяг Стаўкоў
Першыя згадкі:	каля 1415 году
Былая назва:	Ставок
Краіна:	Украіна
Вобласьць:	Жытомірская
Раён:	Жытомірскі
Плошча:	3,954 км²
Вышыня:	158 м н. у. м.
Насельніцтва:	1170 чал. (2001)
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Тэлефонны код:	4132
Паштовы індэкс:	12255
КОАТУУ:	1825085201
Геаграфічныя каардынаты:	50°24′48″ пн. ш. 29°13′27″ у. д.
Стаўкі на мапе Ўкраіны Стаўкі
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Ці не ўпершыню селішча Ставок згаданае ў 1415 годзе «або пазьней»^[a] ў пераліку грашовых і мядовых данінаў Кіеўскай Сафійскай мітрапалічай вотчыны, да якой яно ўласна и належала^[b]:

А се Софійскыи люди дань дають на празникъ пречистой Богоматери: на имя Истобьчане и Нежиловьци 2 колодѣ меду;.. у-въ Истобъкахъ^[c] Ондрѣйко 4 вѣдра меду даеть;.. у Нежиловичохъ постолъпщина...

15 траўня 1499 году вяпікі князь Аляксандар пацьвердзіў права князя Івана Дашковіча Глінскага, яго княгіні і нашчадкаў, на вечнае валоданьне добрамі Ставок, Гастомель з даньнікамі ў Загальцах і Запрудзічах^[1]:

… вси тыи… имѣнья, Ставокъ, и Гостомль, и даньники въ Загалцохъ и въ Запрудичохъ, што выслужилъ онъ на отцы нашомъ короли его милости и на насъ, даемъ ему знову, даруемъ и записуемъ, и тымъ нашимъ листомъ вѣчно потвержаемъ князю Ивану и его кнегини, и ихъ дѣтемъ и напотомъ будучымъ ихъ счадкомъ…

Згадка пра Ставок у 1545 г.

У рэвізіі Жытомірскага замку 1545 году запісана, што князь Дзімітры Любецкі, трымаючы за пасынкаў сваіх князёў Сенскіх добра Ставок — выслугу ихнага дзеда пана Полаза, мусіць, роўна як і іншыя паны-шляхта, «мѣти и ωправовати» замкавую гародню^[2].

Згаданы Ставок у дароўнай грамаце ўнучкі пана Сямёна Хведаравіча Полаза Фенны свайму другому, пасьля Мельхіёра Насілоўскага, мужу пану Шчаснаму Харлінскаму, пісанай 6 сьнежня 1568 году^[3]:

Я, Фенна Дмитровна Любецкая, жона пана Щасного Харлинского, дворенина и струкциса господара короля его милости, вызнаваю и явно чиню сим моим листомъ всим посполите и кожному з особна, кому того чтучи слышати нинешним и напотом будучимъ: што перво сего матка моя небожчица кнегиня Дмитровая Романовича Любецкая кнегиня Фенна Семеновна Полозовна небожчику брату моему а сыну своему князю Богушу Дмитровичу Любецкому зостала винна певную суму пенезеи две тысечи копъ грошеи личбы литовское, которую взявши до рукъ своих, на потребы свое властные обернула и в тои суме двохъ тисечах копахъ грошеи заставила сыну своему а брату моему именя свое отчизные, дедизные, материстые у повете Киевскомъ лежачие, тоестъ… Хоиники, Остроглядовичи, Новоселки, Глядковичи, Хвостницу, Ставокъ, Сосновую, половицу Лопатина, Загайцы, Гостомлъ, Вытечов, Бышов, Бугаювъ, землю Злобицкую, три дворища в месте Киевскомъ а дворище, на которомъ былъ двор небожчика деда моего пана Семена Полоза, которые именя и дворища вышеи мененые въ тои суме его милости малжонкови моему заделати и нагородити а на часы пришлыи и потомныи его милост охотнеишимъ и прихилнеишимъ уделати... Писан в Луцку, лета Божего нароженя тисеча пятсот шестдесят осмого, месеца декабра, шостого дня

Карона Каралеўства Польскага

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Пасьля другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Стаўкі апынуліся ў Расейскай імпэрыі.

У 1900 годзе ў 56 дварах сяла Стаўкі было 396 душ мужчынскага і 363 жаночага полу жыхароў, усяго — 759 чалавек. Зямлі ў сяле налічвалася 1017,30 дзесяціны, уся яна належала сялянам. Гаспадарка вялася паводле трохпольнай сістэмы. Дзейнічалі школа граматы, два ветракі, кузьня, дзьве гандлёвыя лаўкі, адна казённая вінная лаўка. Пажарны абоз складалі 2 бочкі і 2 багры. Запасны прадуктовы капітал на 1 студзеня 1900 г. дасягнуў 1644 рублі 72 капейкі^[4].

Найноўшы час

Заўвагі

1. Так запісана ў загалоўку дакумэнта.
2. У крыніцы пра адных даньнікаў сказана — «А се Софійскыи люди», пра другіх — «А се боарскыи люди».
3. Арыгінал: увыстобъках.