Хвосьніца

Хвосьніца або Мала́я Хвосьня^[a] (па-ўкраінску: Фосниця; Мала́ Фосня) — сяло пры вусьці ракі Хвосьніцы ў складзе Оўруцкай меставай тэрытарыяльнай грамады Корасьценскага раёну Жытомірскай вобласьці Ўкраіны.

Хвосьніца лац. Chvośnica
укр. Фосниця
Дата заснаваньня:	перад 1552 годам
Краіна:	Украіна
Вобласьць:	Жытомірская
Раён:	Корасьценскі
Плошча:	0,964 км²
Вышыня:	143 м н. у. м.
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Паштовы індэкс:	11161
КОАТУУ:	1824280902
Геаграфічныя каардынаты:	51°16′1″ пн. ш. 28°50′33″ у. д.
Хвосьніца на мапе Ўкраіны Хвосьніца

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

У люстрацыі Оўруцкага замку 1552 году^[b] засьведчана, што ў сяле Гладкавічы, якое было выслугай князя Зьмітра Сенскага, з пустаўшчыны на Фосьніцы з 3 дымоў (служба) — падачкі 15 грошаў, 2 вядры мёду; яшчэ названае сяло Фосьніца пана Полаза^[3].

Згаданая Хвосьніца ў дароўнай грамаце ўнучкі пана Сямёна Хведаравіча Полаза Фенны свайму другому, пасьля Мельхіёра Насілоўскага, мужу пану Шчаснаму Харлінскаму, пісанай 6 сьнежня 1568 году^[4]:

Я, Фенна Дмитровна Любецкая, жона пана Щасного Харлинского, дворенина и струкциса господара короля его милости, вызнаваю и явно чиню сим моим листомъ всим посполите и кожному з особна, кому того чтучи слышати нинешним и напотом будучимъ: што перво сего матка моя небожчица кнегиня Дмитровая Романовича Любецкая кнегиня Фенна Семеновна Полозовна небожчику брату моему а сыну своему князю Богушу Дмитровичу Любецкому зостала винна певную суму пенезеи две тысечи копъ грошеи личбы литовское, которую взявши до рукъ своих, на потребы свое властные обернула и в тои суме двохъ тисечах копахъ грошеи заставила сыну своему а брату моему именя свое отчизные, дедизные, материстые у повете Киевскомъ лежачие, тоестъ… Хоиники, Остроглядовичи, Новоселки, Глядковичи, Хвостницу, Ставокъ, Сосновую, половицу Лопатина, Загайцы, Гостомлъ, Вытечов, Бышов, Бугаювъ, землю Злобицкую, три дворища в месте Киевскомъ а дворище, на которомъ былъ двор небожчика деда моего пана Семена Полоза, которые именя и дворища вышеи мененые въ тои суме его милости малжонкови моему заделати и нагородити а на часы пришлыи и потомныи его милост охотнеишимъ и прихилнеишимъ уделати... Писан в Луцку, лета Божего нароженя тисеча пятсот шестдесят осмого, месеца декабра, шостого дня

Напярэдадні Люблінскай уніі ўказам караля Жыгімонта Аўгуста ад 6 чэрвеня 1569 году Кіеўскае ваяводзтва (у т. л. Оўруцкі павет, у складзе якога і Хвосьніца) было далучана да Кароны Польскай^[5].

Карона Каралеўства Польскага

Згодна з падатковым рэестрам Кіеўскай зямлі (ваяводзтва), складзеным 21 чэрвеня 1581 году каралеўскім слугой і паборцам панам Мацеем Язерскім, з 1 агародніка ў Хвосьніцы пана Базыля Машчыніцкага выбіралася 6 грошаў^[6].

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Пасьля другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Хвосьніца апынулася ў Расейскай імпэрыі.

У 1906 годзе ў 71 двары сяла Малая Хвосьня налічвалася 406 жыхароў. У 173 дварах валаснога цэнтру, сяла Вялікая Хвосьня — 1030 жыхароў^[7].

Найноўшы час

Заўвагі

1. Ранейшым паселішчам была менавіта Малая Хвосьня^[1], а не Вялікая Хвосьня^[2].
2. У. Б. Антановіч, укладальнік гэтага тому дакумэнтаў, датаваў яе 1545 годам. Але апісаньні іншых «украинных замков» — Мазырскага, Чарнобыльскага, Асьцёрскага, Віньніцкага, Чаркаскага — пазначаныя 1552 г. І для Оўруцкага гэты год цалкам прыймальны, бо Іосіф Халецкі тады заставаўся дзяржаўцам, а люстрацыя праведзена пры ім.