Сэнэгал

Сэнэга́л, афіцыйна – Рэспу́бліка Сэнэга́л (па-француску: République du Sénégal) — краіна, разьмешчаная ў Заходняй Афрыцы, мае выхад да Атлянтычнага акіяна. Мяжуе з Маўрытаніяй, Малі, Гвінэяй, Гвінэяй-Бісаў і Гамбіяй.

Сэнэгал лац. Senegał République du Sénégal
Сьцяг Герб
Нацыянальны дэвіз: «Un Peuple, Un But, Une Foi» («Адны людзі, адна мэта, адзін лёс»)
Дзяржаўны гімн: «Pincez Tous vos Koras, Frappez les Balafons»
Афіцыйная мова	француская
Сталіца	Дакар
Найбуйнейшы горад	Дакар
Форма кіраваньня прэзыдэнт прэм’ер-міністар	рэспубліка Абдулае Вайд Сулейман Ндэнэ Ндыяе
Плошча  • агульная  • адсотак вады	87-е месца ў сьвеце 196 723 км² 2,1
Насельніцтва  • агульнае (2009)  • шчыльнасьць	67-е месца ў сьвеце 13 711 597 69,7/км²
СУП  • агульны (2008)  • на душу насельніцтва	109 месца ў сьвеце $21,773 млрд $1739
Валюта	Франк КФА (XOF)
Часавы пас	UTC (UTC+0)
Незалежнасьць — ад Францыі	4 красавіка 1960
Аўтамабільны знак	SN
Дамэн верхняга ўзроўню	.sn
Тэлефонны код	+221
Мапа Сэнэгалу

Гісторыя

Першыя чалавечыя паселішчы на тэрыторыі Сэнэгалу зьявіліся ў нэаліце і палеаліце, аб чым сьведчаць знойдзеныя тут каменныя прылады.

• XI стагодзьдзе — зьявіліся паселішчы племені Тукулераў. Пачалося пранікненьне ісламу.
• XIV стагодзьдзе — на тэрыторыі сучаснага Сэнэгалу ўтвараецца імпэрыя Джалоф.
• з XVII стагодзьдзя пачынаецца заваяваньне Францыяй.
• 1895—1958 — Сэнэгал уваходзіць у склад Францускай Заходняй Афрыкі.
• да 1958 году — француская калёнія.
• 1959—1960 — разам з Малі ўтвараецца Фэдэрацыя Малі, якая ўваходзіла ў склад Францускага Адзінства.
• 1960 год — атрыманьне незалежнасьці, першым прэзыдэнтам становіцца Леапольд Сэнгор.
• 1982—1989 — разам з Гамбіяй утварае канфэдэрацыю, якая мае назву Сэнэгамбія.
• 1982—2004 — вайсковы канфлікт з паўстанцамі Касаманка.

Палітыка

Сэнэгал — гэта рэспубліка, выканаўчая ўлада ў якой належыць прэзыдэнту (тэрмін дзеяньня пяць гадоў), заканадаўчая аднапалатнаму парлямэнту, які выбіраецца тэрмінам на пяць гадоў і складаецца з 120 дэпутатаў. З 1976 году ў краіне дзейнічае шматпартыйная сыстэма. Колькасьць палітычных партыяў неабмежаваная (цяпер іх каля 20).

Са студзеня 2007 году быў прыняты закон аб разьмежаваньні галінаў улады, згодна зь якім большую ўладу атрымалі рэгіянальныя сходы.

Адміністрацыйны падзел

Сэнэгал падзелены на 11 абласьцей:

Адміністрацыйны падзел Сэнэгалу

Вобласьць	Вобласьць (фр.)	Цэнтар	Плошча, км²	Насельніцтва (2002), чал.
Дакар	Dakar	Дакар	550	2 267 356
Дыюрбэль	Diourbel	Дыюрбэль	4359	1 049 954
Фатык	Fatick	Фатык	7935	613 000
Каалак	Kaolack	Каалак	16 010	1 066 375
Колда	Kolda	Колда	21 011	847 243
Луга	Louga	Луга	29 188	677 533
Матам	Matam	Матам	25 083	423 041
Сэн-Луі	Saint-Louis	Сэн-Луі	19 044	688 767
Тамбакунда	Tambacounda	Тамбакунда	59 602	605 695
Тыес	Thiès	Тыес	6601	1 290 265
Зыгіншор	Ziguinchor	Зыгіншор	7339	437 986

Геаграфія

На поўдні краіны клімат экватарыяльны, вільготны. На поўнач паступова пераходзіць у субэкватарыяльны, сухі. Сярэднегадавая тэмпэратура складае ад 25 °C на ўзьбярэжжы да 30 °C на мяжы з Малі.

Самая высокая кропка краіны — 581 м. Працягласьць узьбярэжжа складае 531 км. Паверхня раўнінная зь невялікімі ўзвышшамі на поўдні.

Эканоміка

Эканоміка краіны не разьвітая. Каля 70% працаздольнага насельніцтва занятае ў сельскай гаспадарцы. Асноўнымі сельскагаспадарчымі культурамі зьяўляюцца: цукровы трысьнёг, бавоўна, рыс.

Дэмаграфія

Насельніцтва краіны налічвае каля 12,5 млн чалавек. Асноўная этнічная група гэта валофы (43% насельніцтва), якія засяляюць цэнтральную частку краіны, на поўнач і ўсход ад Дакару і тэрыторыі ўздоўж узьбярэжжа. Другая па велічыні група — гэта фуланы (23%), потым сэрэра (15%).

Каля 90% насельніцтва — мусульмане.

Афіцыйнай мовай зьяўляецца француская, але яе ўжывае толькі адукаваная меншасьць. 70% насельніцтва жывуць у сельскай мясцовасьці. У гарадах жывуць эўрапейцы (50 тыс.) у асноўным французы і лібанцы.

Спорт

Футбольная каманда Сэнэгалу на чэмпіянаце сьвету ў 2002 годзе дайшла да чвэрцьфіналу.

Вонкавыя спасылкі

• Вікіпэдыя мае партал «Афрыка»