Шуміліна

Шумі́ліна — мястэчка ў Беларусі, каля ракі Чарніцы. Адміністрацыйны цэнтар Шумілінскага раёну Віцебскай вобласьці. Насельніцтва на 2018 год — 7525 чалавек^[1]. Знаходзіцца за 40 км ад Віцебску. Чыгуначная станцыя на лініі Віцебск — Полацак, аўтамабільныя дарогі на Віцебск, Полацак, Бешанковічы, Гарадок.

Шуміліна лац. Šumilina
Новы касьцёл
Герб Шуміліна Сьцяг Шуміліна
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Віцебская
Раён:	Шумілінскі
Насельніцтва:	7525 чал. (2018)[1]
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2130
Паштовыя індэксы:	211251, 211260
СААТА:	2258551000
Нумарны знак:	2
Геаграфічныя каардынаты:	55°18′0″ пн. ш. 29°36′0″ у. д.
Шуміліна на мапе Беларусі ± Шуміліна Шуміліна
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Назва

Тапонім «Шуміліна» мае патранамічнае паходжаньне — ад прозьвішча Шуміла. У ХVІ стагодзьдзі на месцы сучаснага паселішча знаходзіліся «Шумілавы мшары»^[2].

Гісторыя

Упершыню Шуміліна ўпамінаецца ў ХІХ ст. як вёска Ловаскай воласьці Полацкага павету Віцебскай губэрні. На 1866 год тут было 5 двароў і 13 будынкаў^[3].

Па пракладаньні Рыска-Арлоўскай чыгункі ў 1866 годзе Шуміліна хутка стала мястэчкам, у якім зьявілася чыгуначная станцыя Сіроціна^[4] (з 22 траўня 1962 году — Баболіна).

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Шуміліна абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яно ўвайшло ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 годзе Шуміліна вярнулі ў склад БССР, дзе яно стала цэнтрам Сіроцінскага раёну. У 1938 годзе Шуміліна атрымала афіцыйны статус пасёлку гарадзкога тыпу. У Другую сусьветную вайну з чэрвеня 1941 году да 23 чэрвеня 1944 году мястэчка знаходзілася пад нямецкай акупацыяй.

У 1962—1966 гадох Шуміліна ўваходзіла ў склад Віцебскага раёну. 3 верасьня 2008 году біскуп віцебскі Ўладзіслаў Блін асьвяціў у мястэчку помнік Яну Паўлу ІІ пры санктуарыі маці Божай Фацімскай^[5].

Насельніцтва

Дэмаграфія

Местачковая бібліятэка

• XIX стагодзьдзе: 1866 год — 38 чал.^[6]
• XX стагодзьдзе: 1906 год — 50 чал.
• XIX стагодзьдзе: 2006 год — 7,4 тыс. чал.; 2009 год — 7506 чал.^[7] (перапіс); 2010 год — 7,5 тыс. чал.; 2016 год — 7437 чал.^[8]; 2017 год — 7502 чал.^[9]; 2018 год — 7525 чал.^[1]

Рэлігія

У канцы ХХ — пачатку XXI стагодзьдзяў у Шуміліне збудавалі манумэнтальны мураваны касьцёл Маці Божай Фацімскай сучаснай авангарднай архітэктуры і царкву.

Адукацыя

У Шуміліне працуюць 2 сярэднія школы, юнацка-спартовая школа.

Культура

Дзейнічаюць палац культуры, 2 бібліятэкі.

Мас-мэдыя

У мястэчку выдаецца раённая газэта «Герой працы».

Забудова

У 1968 і 1977 гадох зьявіліся генэральныя пляны Шуміліна. У цэнтры мястэчка пераважае 2—3-павярховая забудова. Вытворчая зона разьмяшчаецца ў паўночным раёне.

Эканоміка

Прадпрыемствы харчовай прамысловасьці.

Пералік прамысловых прадпрыемстваў Шуміліна

ААТ «Шумілінскі льнозавод» СТАА «Вежа» ЗВПУП «Славянскі прадукт» Шумілінская філія ААТ «Малако» (м. Віцебск) Вытворчая дзялянка вырабу грунтоў пажыўных філіі «Шумілінскае раённае вытворчае кіраваньне газавай гаспадаркі „Шумілінарайгаз“ вытворчага ўнітарнага прадпрыемства „Віцебскаблгаз“» Дзялянка вытворчасьці прамысловай прадукцыі Шумілінскага раённага спажывецкага таварыства Вытворчая дзялянка СТАА «Віцканпрадукт»[10]

Турыстычная інфармацыя

Працуе Шумілінскі гістарычна-краязнаўчы музэй. Спыніцца можна ў местачковай гасьцініцы^[11].

Захавалася чыгуначная станцыя 1-й паловы ХХ ст. Некалі ў Шуміліне існавала царква, зьнішчаная па 1926 годзе.

Асобы

• Уладзімер Мацьвяйчук (нар. 1950) — беларускі палітык і дзяржаўны дзяяч