Тым Бэрнэрз-Лі

Сэр Ты́маці Джон «Тым» Бэ́рнэрз-Лі́ (анг. Timothy John «Tim» Berners-Lee; нарадзіўся 8 чэрвеня 1955 году, Лёндан, Вялікабрытанія)^[12] — брытанскі інжэнэр, кампутарны спэцыяліст і прафэсар МТІ, якога зьвязваюць са стварэньнем інтэрнэту, першыя прапановы па якім зьявіліся ў сакавіку 1989 году.^[13] 25 сьнежня 1990 году з дапамогай Робэрта Каё і маладых студэнтаў у CERN ён ажыцьцявіў першае злучэньне HTTP-кліента з сэрвэрам праз Інтэрнэт.

Тым Бэрнэрз-Лі
Timothy Berners-Lee
Дата нараджэньня	8 чэрвеня 1955(1955-06-08)[1][2][3][…] (70 гадоў)
Месца нараджэньня	Лёндан, Вялікабрытанія[3]
Месца вучобы	Каралеўскі каледж[d] (1976) Школа Эмануэль[d] (1973)
Занятак	спэцыяліст у галіне інфарматыкі, фізык, праграмоўца, прафэсар унівэрсытэту, вэб-распрацоўнік, інжынэр, вынаходнік, аўтар
Навуковая сфэра	інфармацыйныя тэхналёгіі і інфарматыка
Месца працы	Кансорцыюм Сусьветнага павуціньня[d] Школа электронікі й інфарматыкі Саўтгэмптанскага ўнівэрсытэту[d][4][5] Масачусэцкі тэхналягічны інстытут[6][5] Plessey[d] CERN CERN Інстытут адкрытых зьвестак[d][7]
Сябра ў	Нацыянальная акадэмія навук ЗША[8], Амэрыканская акадэмія мастацтваў і навук[d], Нацыянальная інжынэрная акадэмія ЗША[d], Асацыяцыя вылічальнай тэхнікі[d][9][10] і Лёнданскае каралеўскае таварыства[11]
Навуковая ступень	бакаляўр мастацтваў[d]
Бацька	Conway Berners-Lee[d]
Маці	Mary Lee Woods[d]
Узнагароды	Прэмія Ars Electronica[d] (1995) прэмія Уолеса Мак-Даўэла[d] (1996) Eduard-Rhein Technology Award[d] (1998) стыпэндыя Макартура[d] (1998) Японская прэмія[d] (2001) Millennium Technology Prize[d] (2004) Квадрыга[d] (2005) прэмія Чарлза Старка Дрэйпэра[d] (2007) Queen Elizabeth Prize for Engineering[d] (2013) сябра Лёнданскага каралеўскага таварыства[d] (2001) залаты мэдаль Нільса Бора[d] (2010) Каралеўскі мэдаль[d] (2000) Mountbatten Medal[d] (1996) узнагарода піянэра EFF[d] (2000) Lord Lloyd of Kilgerran Award[d] (1998) прэмія Марконі[d] (2002) сябра Каралеўскага таварыства мастацтваў[d] Заля славы Інтэрнэту[d] (2012) honorary doctorate of the University Polytechnic of Madrid[d] honorary doctorate of Lancaster University[d] прэмія Цьюрынга[d] (2016) Obedience Award[d] (2017) Fellow Awards[d] (2003) Lovelace Medal[d] (2006) прэмія сыстэмнага праграмнага забесьпячэньня ACM[d] (1995) мэдаль Альбэрта[d] (2002) honorary doctor of the Open University of Catalonia[d] (2008) Paul Evan Peters Award[d] (2000) OII Lifetime Achievement Award[d] (2014) член Каралеўскай інжынернай акадэміі навук Вялікабрытаніі[d] член Брытанскага камп'ютарнага таварыства[d] сябра Амэрыканскай акадэміі мастацтваў і навук[d] ганаровы доктар Гарвардзкага ўнівэрсытэту[d] (2011) Axel Springer Award[d] (2017) Worthy of the City[d] (2014) ганаровы доктар Ельскага ўнівэрсытэту[d] (19 траўня 2014) Каралеўскі прамысловы дызайнер[d] (2009) IEEE Koji Kobayashi Computers and Communications Award[d] (1997) President's Medal[d] (2006) Sir Frank Whittle Medal[d] (2001) медаль Бодлі[d] (2002) IEEE Maxwell Award[d] (2008) ганаровы доктар Льескага ўнівэрсытэту[d] (2009) Dennis Gabor Medal and Prize[d] (1997) член Асацыяцыі вылічальнай тэхнікі[d] (2023) ганаровы доктар[d] (31 сакавіка 2000)
Сайт	w3.org/People/Berners-Lee
Тым Бэрнэрз-Лі ў Вікісховішчы

Дырэктар Кансорцыюма Сусьветнага павуціньня (W3C; анг. World Wide Web Consortium), які працуе з мэтай далейшага разьвіцьця Сеціва. Заснавальнік Фундацыі Сусьветнага павуціньня(en), старэйшы дасьледчык кампаніі і ганаровы кіраўнік-заснавальнік лябараторыі інфарматыкі і штучнага інтэлекту ў Масачусэцкім тэхналягічным інстытуце (CSAIL). Дырэктар Ініцыятывы па навуковым дасьледваньні сеціва (анг. The Web Science Research Initiative (WSRI)) і сябра дарадчай рады Цэнтру калектыўнага інтэлекту МТІ.^[14] У красавіку 2009 году быў абраны сябрам Нацыянальнай акадэміі навук ЗША.^[15]

Біяграфія

Бэрнэрз-Лі нарадзіўся ў Лёндане і быў адным з чатырох дзяцей, народжаных у сям’і Мэры Лі Ўудс і Конўэя Бэрнэрза-Лі^[16]. Ягоныя бацькі працавалі над першым камэрцыйным кампутарам Ferranti Mark 1. Тымаці наведваў пачатковую школу Шын Маўнт, а потым перайшоў у школу Эмануэл, што месьцілася на паўднёвым захадзе Лёндану, дзе навучаўся з 1969 па 1973 год. Потым навучаўся ў Кўінз-коледж у Оксфардзе, з 1973 па 1976 гады, дзе ён атрымаў першаклясную ступень бакаляўра мастацтваў у галіне фізыкі^[16]. У гэты ж час Бэрнэрз-Лі вырабіў кампутар са старога тэлевізара, які ён выкупіў у рамонтнай майстэрні^[17].

Пасьля заканчэньня школы Бэрнэрз-Лі працаваў інжынэрам у тэлекамунікацыйнай кампаніі Plessey у Дорсэце. У 1978 годзе ён далучыўся да Нэша ў Фэрндаўне, дзе дапамог стварыць праграмнае забесьпячэньне для прынтараў^[16].

Выбраныя прафэсійныя адзнакі і ўзнагароды

• У 1994 годзе стаў адным з толькі шасьці сябраў Залі славы Сусьветнага сеціва.
• У 1999 годзе часопіс «Тайм» назваў Бэрнэрза-Лі адным са 100 найбольш важных асобаў ХХ стагодзьдзя.^[18]
• У 2001 годзе абраны сябрам Амэрыканскай акадэміі мастацтваў і навукаў.
• У красавіку 2004 году першым атрымаў фінскую ўзнагароду Millennium Technology Prize.^[19]
• У 2004 годзе атрымаў ад брытанскай каралевы рыцарскі тытул Рыцара-камандора Ордэна Брытанскай імпэрыі.^[20]
• У 2005 годзе названы найвялікшым брытанцам 2004 году — за свае дасягненьні і за выказваньне традыцыйных брытанскіх рысаў «няўпэўненасьці ў сабе, рашучасьці, вострага сэнсу гумару і здольнасьці прыстасоўвацца».^[21]
• У 2007 годзе названы брытанскай газэтай «Тэлеграф» першым (разам з Альбэртам Гофманам) у сьпісе 100 найвялікшых жывых геніяў.^[22]
• У 2011 годзе разам з Эвансам Вадонга і Тэдам Тэрнэрам атрымаў узнагароду Міхаіла Гарбачова «Чалавек, які зьмяніў сьвет».
• Вынаходніцтва Бэрнэрза-Лі атрымала сваё прызнаньне праз удзел вучонага ў цырымоніі адкрыцьця Алімпійскіх гульняў у Лёндане 27 ліпеня 2012 году.