Богінскае

Бо́гінскае, Богіна, Богінь — возера ў Браслаўскім раёне Віцебскай вобласці. У басейне ракі Дзісна, за 28 км на паўднёвы захад ад горада Браслаў, каля вёскі Богіна. Знаходзіцца на тэрыторыі Нацыянальнага парку «Браслаўскія азёры».

Богінскае
Багінскае
Морфаметрыя
Вышыня над узроўнем мора	129,8 м
Даўжыня	9,1 км
Шырыня	2,9 км
Плошча	13,2 км²
Аб’ём	0,0644 км³
Даўжыня берагавой лініі	32,2 км
Найбольшая глыбіня	15 м
Сярэдняя глыбіня	4,7 м
Гідралогія
Салёнасць	да 0,25 ‰
Празрыстасць	да 3,1 м
Басейн
Плошча вадазбору	914 км²
Размяшчэнне
Краіна	Беларусь
Рэгіён	Віцебская вобласць
Богінскае
Богінскае
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Назва

На думку В. Жучкевіча, назва возера Богінскае і вёскі Богіна ўтворана ад старажытнарускага асабістага імя ці прозвішча Богін^[1].

Магчымае балцкае паходжанне назвы, якая магла ўзнікнуць у выніку перакладу літоўскага dievas «бог» (ад балцкага *deivas).^{[крыніца не пазначана 40 дзён]} У канцы 1970-х гадоў ад мясцовых старых было запісана, што на востраве пасярод Богінскага возера калісьці «стаялі літоўскія багі», а таксама што ў ваду некалі быў скінуты каменны ідал, якога называлі «Стод»^[2].

З-над Дзевінскага возера таксама вядома пра каменнага ідала, якога патапілі. У вёсцы Сімахі падчас экспедыцыі Студэнцкага этнаграфічнага таварыства ў 2021 годзе былі запісаныя звесткі пра каменнага ідала, што стаяў на пагорку над Дзевінскім возерам. Прыблізна ў 1870—1880 гады яго завезлі чаўнамі і скінулі ў ваду пасярод возера.^{[крыніца не пазначана 40 дзён]}

«Божыя» водныя назвы ў Літве — назвы возера Dievytis, ракі Diev-upis^[3].

Зусім магчыма, што Богінскае возера і яго ваколіцы былі задзейнічаныя ў сакральных практыках старажытных балтаў.^{[крыніца не пазначана 40 дзён]}

Гідраграфія

Плошча 13,2 км². Даўжыня 9,1 км. Найбольшая шырыня 2,9 км. Даўжыня берагавой лініі 32,2 км. Найбольшая глыбіня 15 м, сярэдняя 4,7 м. Аб’ём вады 64,4 млн м³. Плошча вадазбору 914 км².
Катлавіна возера падпруднага тыпу, выцягнутая з паўночнага захаду на паўночны ўсход. Схілы катлавіны вышынёй да 6 м, пераважна спадзістыя, паўночныя вышынёй да 12 м, стромкія, месцамі разараныя. Берагавая лінія ўтварае некалькі заліваў. Да ўсходняга берагу прымыкае маляўнічы лясны масіў. Берагі нізкія, пясчаныя, паўднёвыя і паўднёва-заходнія забалочаныя, паўночна-заходнія і паўночныя зліваюцца са схіламі катлавіны. Мелкаводдзе да глыбіні 2 м пясчанае і пясчана-жвіровае. Глыбакаводная частка ложа возера выслана гліністым ілам і крэменязёмістым сапрапелем. На возеры 8 астравоў агульнай плошчай 32,5 га, 2 з іх (Гарадзішча і Церанцейка) — помнікі прыроды. Плошча вострава Церанцейка складае 6,2 га^[4].

Экалогія

Возера эўтрофнае, праточнае. Каля берагоў і астравоў зарастае аерам, хвашчом, трыснягом, чаротам, гарлачыкамі. Праз возера працякае рака Дрысвята, пры яе ўпадзенні пабудавана ГЭС. Упадае пратока з возера Альбенаўскага^[5].

У возеры водзяцца шчупак, лешч, лінь, мянтуз, плотка, краснапёрка, акунь, карась і іншыя віды рыб.

На ўсходнім беразе сажалкавая гаспадарка па развядзенню малявак сазана, карпа, белага амура, таўсталобіка.

Папулярнае месца адпачынку, рыбалкі і турызму. На сажалках каля вёскі Чарніцы адзначана гнездаванне рэдкай для Беларусі птушкі — паганкі малой.

Зноскі

1. В. А. Жучкевич. Краткий топонимический словарь Белоруссии. Минск, 1974. С. 30.
2. Дучиц Л. В. Отчет о гидроархеологических исследованиях в Браславском и Миорском районах Витебской области в 1982 году / Л. В. Дучиц // Архіў археалагічнай навуковай дакументацыі ДНУ «Інстытут гісторыі НАН Беларусі». — № 813.
3. A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 86.
4. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — С. 272. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
5. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.