Бярозкавыя

Бярозкавыя^[1] (Convolvuláceae) — сямейства павойных раслін (ёсць формы і не кучаравыя) з двухдольных.

Бярозкавыя
Бярозка палявая (Convolvulus arvensis)
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Паслёнакветныя Сямейства:  Бярозкавыя
Міжнародная навуковая назва
Convolvulaceae Juss., 1789 nom. cons.
Сінонімы
Cuscutaceae Dumort., nom. cons. Dichondraceae Dumort., nom. cons. Erycibaceae Endl. ex Meisn. Humbertiaceae Pichon, nom. cons. Poranaceae J.Agardh
Трыбы
Aniseieae Cardiochlamyeae Convolvuleae Cresseae Cuscuteae Dichondreae Erycibeae Humbertieae Ipomoeeae Jacquemontieae Maripeae Merremieae
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   30648 NCBI   4118 EOL   4431 GRIN   f:287 IPNI   30000547-2 FW   55748

Батанічнае апісанне

У большасці бярозкавых сцябло завівается спіральна направа (па кірунку гадзіннікавай стрэлкі) або налева каля якой-небудзь падпоры (гл. Павойныя расліны, Закручванне сцеблаў, Нутацыя).

Лісце ў асноўным простае, чарговае (не супраціўнае) на даволі доўгіх хвосціках, суцэльнае і пры аснаванні часцей сэрцападобнае або стрэлападобнае, радзей рассечанае на долі.

Кветкі правільныя, толькі ў аднаго роду двухсіметрычныя, яшчэ радзей аднаполыя. Вяночак суцэльны, буйны званочкавы або лейкападобны, або трубчата-варонкападобны, у пупышцы ў многіх відаў згорнуты спіральна, часам складкавы або лускавата размешчаны, белы або афарбаваны ў тоны ружовага, сіняга і фіялетавага колераў. Тычынак пяць, прымацаваных да аснавання вяночка; завязь свабодная, ля аснавання з кальцавым абадком, адна- або двухгнёздавая.

Формула кветкі: ${\displaystyle \ast K_{(5)}\;C_{(5)}\;A_{5}\;G_{({\underline {2}})}}$.

Плод — часцей за ўсё шарападобная, рэдка лопасцевая каробачка з нешматлікім насеннем; у нямногіх родаў плод ягадападобны.

Арэал

Да бярозкавых адносяцца да 40 родаў з 1000 відамі траў аднагадовых і шматгадовых, паўкустоў і кустоў, ва ўсіх паясах зямнога шара, акрамя халоднага; асабліва частыя ў трапічнай Азіі і Амерыцы, Вест-Індыі (цэнтр іх распаўсюджвання); нямала таксама ў Аўстраліі і трапічнай Афрыцы. Выкапняў вядома да 10 відаў з трацічных адкладаў.

У культуры

Вялікая колькасць бярозкавых вядома ў садаводстве, асабліва роды бярозка, Calystegia, іпамея.

У Расіі каля 22 відаў. У некаторых родаў карані нясуць мясістыя пажыўныя шышкі; такі, напрыклад, батат (Ipomoea batatas Lam.), у Японіі, Усходняй Афрыцы і Бразіліі, ужываецца ў ежу ў Бразіліі. Па іншых уласцівасцях выдатныя Convolvulus scamonia і Ipomoea purga, мексіканская расліна, мясісты корань якой дае лёгкі слабільны сродак; корань вядомы пад імем ялапавага (radix Jalappae), паколькі лічылася, што ён паходзіць ад другога віду таго ж роду, Ipomoea jalappa, што апынулася няслушным.

Роды

• Aniseia
• Argyreia
• Astripomoea
• Blinkworthia
• Bonamia
• Breweria
• Calycobolus
• Calystegia — Павой, ці Калістэгія
• Cardiochlamys
• Cladistigma
• Convolvulus — Бярозка
• Cordisepalum
• Cressa
• Cuscuta
• Decalobanthus
• Dichondra
• Dicranostyles
• Dinetus
• Dipteropeltis
• Ericybe
• Evolvulus
• Falckia
• Hewittia
• Hildebrandtia
• Hyalocystis
• Ipomoea — Іпамея
• Iseia
• Itzaea
• Jacquemontia
• Lepistemon
• Lepistemonopsis
• Lysiostyles
• Maripa
• Merremia
• Metaporana
• Nephrophyllum
• Neuropeltis
• Neuropeltopsis
• Odonellia
• Operculina
• Paralepistemon
• Pentacrostigma
• Pharbitis
• Polymeria
• Porana
• Poranopsis
• Rapona
• Rivea
• Sabaudiella
• Seddera
• Stictocardia
• Stylisma
• Tetralocularia
• Tridynamia
• Turbina Raf.
• Wilsonia
• Xenostegia

Зноскі

1. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 145. — 160 с. — 2 350 экз.