Піралюзіт

Піралюзі́т^[2] — мінерал падкласа простых аксідаў, дыаксід марганцу (IV), MnO₂.

Піралюзіт
Формула	MnO2
Статус IMA	approved mineral and/or valid name (A)[d][1]
Фізічныя ўласцівасці
Колер рысы	чорны да бакітнавата-чорнага
Бляск	металічны
Празрыстасць	непразрысты
Цвёрдасць	2—6,5
Спайнасць	дасканалая
Злом	няроўны
Шчыльнасць	4,7—5,08 г/см³
Сінгонія	ортаганальная
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Уласцівасці

Крышталізуецца ў ортаганальнай сінгоніі. Добра сфарміраваўшыяся крышталі сустракаюцца рэдка. Утварае агрэгаты, зямлістыя масы. Цвёрдасць 2—6,5 па шкале Моаса. Шчыльнасць 4,7—5,08 г/см³. Крохкі. Валодае паўправадніковымі і п’езаэлектрычнымі ўласцівасцямі. Раствараецца ў салянай кіслае.

Радовішчы

Буйныя радовішчы маюцца ў Бразіліі, Грузіі, Індыі, ПАР^[3]. Сустракаецца ў асацыяцыі з браўнітам, гаўсманітам, гематытам, гётытам, галандытам, манганітам, кальцытам, раданітам, радахразітам, сідэрытам і інш.^[3]

Выкарыстанне

Піралюзіт з’яўляецца сыравінай на марганец. Выкарыстоўваецца ў вытворчасці перманганата калію, солі марганцу, шкла, керамікі, гальванічных элементаў, у лакафарбавай вытворчасці і інш.

Зноскі

1. International Mineralogical Association - Commission on new minerals, nomenclature and classification The IMA List of Minerals (May 2022) — 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q26224004'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q112131715'></a>
2. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 12: Палікрат — Праметэй / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 12.
3. Пиролюзит // Кристаллов.net. Систематика и классификация минералов, горных пород, метеоритов, окаменелостей (руск.)