Тамбоўская вобласць

Тамбо́ўская во́бласць^[4] (руск.: Тамбовская область) — суб’ект Расійскай Федэрацыі, які размешчаны ў цэнтры еўрапейскай часткі краіны. Адміністрацыйны цэнтр — Тамбоў. Створана 27 верасня 1937 года.

Тамбоўская вобласць
Герб[d] Сцяг
Краіна	Расія[1]
Гімн	Развітанне славянкі
Уваходзіць у	Расія (1991—?)[2]
Адміністрацыйны цэнтр	Тамбоў
Дата ўтварэння	27 верасня 1937
Насельніцтва	▼956 292 чал. (2024)
Плошча	34 300 км²
Часавы пояс	MSD і Еўропа/Масква[d][3]
Код ISO 3166-2	RU-TAM
Код аўтам. нумароў	68
Афіцыйны сайт (руск.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Геаграфія

Тамбоўская вобласць знаходзіцца ў паўднёвай частцы Усходне-Еўрапейскай раўніны, у цэнтральнай частцы Окска-Данской раўніны (вышыня да 219 м). Плошча тэрыторыі — 34,5 тыс. км². У асноўным гэта нізінная раўніна з вышынёй 150 м над узроўнем мора. Рэльеф палогахвалісты, раздзелены балкамі і ярамі.

Карысныя выкапні: радовішча «Цэнтральнае» 887 млн м³ ільменіт—руціл—цырконіевых пяскоў з 4 % утрыманнем металаў і магчыма прамысловым утрыманнем золата каля сяла Нікольскае Расказаўскага раёна Фасфарыты, будаўнічыя матэрыялы, мінеральныя фарбы, торф. Найболей вядомыя радовішчы пяску — Тамбоўскае, Полкаўскае.

Па тэрыторыі вобласці працякае каля 1400 рэк, рэчак і ручаёў. Найболей значныя рэкі — Цна (басейн Волгі), Варона, Біцюг, Варонеж і Савала (басейн Дона). Водныя рэсурсы ўключаюць таксама парадку 900 сажалак і вадасховішчаў з агульным аб’ёмам вады 534,5 млн м³.

Тамбоўская вобласць знаходзіцца ў зоне лесастэпу. Глебы — чарназёмы тыповыя магутныя, на поўначы — шэрыя лясныя глебы. Па далінах і балках — лугава-чарназёмныя і тарфяна-балотныя. Лясы (асноўныя пароды — хвоя, дуб, клён, ліпа, ясень, бяроза, асіна) займаюць каля 1/10 тэрыторыі. Захаваліся заяц-русак, лісіца, тхор, грызуны. На тэрыторыі Тамбоўскай вобласці — Варонінскі запаведнік.

Насельніцтва

Насельніцтва вобласці — 1130,4 тыс. чал. (2006) (1144.8 — 2005). Шчыльнасць насельніцтва: 32,8 чал./км² (2006) (33,4 — 2005), удзельная вага гарадскога насельніцтва: 57,6 % (2006) (57,5 % — 2005). Насельніцтва практычна монанацыянальна: большасць рускія (96,5 %).

Год Колькасць 1959 15 449 000 [5] 1970 1 511 900 [5] 1975 1 419 000 [6] 1979 1 390 000 [5] Год Колькасць 1987 1 309 000 1989 1 320 800 [5] 2002 1 178 400 [5] 2010 1 092 000 [5] Год Колькасць 2016 1 050 410 [7] 2018 1 033 552 [8] 2021 994 420 2023 965 734 Год Колькасць 2024 956 292 2024 956 292

Вобласць падзяляецца на 23 раёны, буйнейшый гарады — Тамбоў, Мічурынск, Расказава, Маршанск.

Вядомыя асобы

• Іван Сямёнавіч Бірукоў (1918—1944) — Герой Савецкага Саюза.
• Іван Аляксеевіч Мартынаў (1923—1944) — Герой Савецкага Саюза.
• Зоя Анатолеўна Касмадзям’янская (1923—1941) — Герой Савецкага Саюза.
• Георгій Васільевіч Чычэрын (1872—1936) — расійскі палітычны і дзяржаўны дзеяч.
• Аркадзь Андрэевіч Акулінін (1909—1986) — беларускі марфолаг. Доктар біялагічных навук (1958), прафесар (1960).
• Мікалай Мікалаевіч Зацэпін (1917—2015) — беларускі вучоны ў галіне электрамагнетызму і фізікі неразбуральнага кантролю. Член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1972), доктар тэхнічных навук (1967), прафесар (1971).

Зноскі

1. archINFORM — 1994. Праверана 27 студзеня 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q265049'></a>
2. АКТМУ Праверана 13 сакавіка 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4330203'></a>
3. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
4. БелЭн 2002.
5. Большая российская энциклопедия — М.: Большая российская энциклопедия, 2004. Праверана 5 мая 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199'></a>
6. Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. — Т. 25. — С. 243–244.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
7. http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/Popul2016.xls
8. 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Federal State Statistics Service. Праверана 23 студзеня 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680'></a>