Чырвоная гвардыя (Расія)

Чырвоная гвардыя (руск.: Кра́сная гва́рдия) — добраахвотныя^[2] ўзброеныя атрады, якія ствараліся рабочымі, сялянамі і казакамі падчас рэвалюцыі 1917 года ў Расіі^[2], асноўная форма ўзброеных арганізацый бальшавікаў падчас падрыхтоўкі і ажыццяўлення Кастрычніцкай рэвалюцыі і першых месяцаў Грамадзянскай вайны^[3]. Атрады Чырвонай гвардыі агульнарасійскага камандавання не мелі, ствараліся і расфармоўваліся рашэннямі партыйных і савецкіх органаў на месцах.

Чырвоная гвардыя
Ідэалогія	марксізм
Актыўная ў	Расійская рэспубліка, затым РСФСР
Сфарміравана	красавік 1917
Расфарміравана	1919
Удзел у канфліктах	Ліпеньскія дні[1], Кастрычніцкая рэвалюцыя (у Петраградзе, Маскве, Ташкенце), Грамадзянская вайна ў Расіі, Грамадзянская вайна ў Фінляндыі

Запыт «Чырвоная гвардыя» перанакіроўваецца сюды; гл. таксама іншыя значэнні.

Не блытаць з савецкай гвардыяй часоў Вялікай Айчыннай вайны.

Колькасць атрадаў Чырвонай гвардыі

Колькасць Чырвонай гвардыі ў лістападзе 1917 - красавіку 1918 (паводле рэгіёнаў)^[4]

Назва рэгіёна	Колькасць чырвонагвардзейцаў		Колькасць нас. пунктаў, дзе мелася Чырвоная гвардыя
	У рэгіёне	У губ. (абл.) цэнтрах
Цэнтральны прамысловы раён	55 877	35 305	171
Поўнач і Паўночны захад	46 866	41 679	43
Паволжа	16 328	8 330	38
Урал і Прыўралле	12 702	3 627	44
Сібір	13 135	2 841	46
Далёкі Ўсход	13 932	11 430	17
Дон, Кубань і Паўночны Каўказ	26 772	1 300	39
Украіна і Малдова	48 619	10 113	91
Беларусь	13 980	5 300	28
Закаўказзе	6 900	4 950	8
Сярэдняя Азія і Казахстан	15 985	7 091	53
Прыбалтыка	5134	1 700	21
Усяго па краіне	276 230	133 666	599

Колькасць Чырвонай гвардыі ў лістападзе 1917 - красавіку 1918 (па губернях і абласцям^[5])^[6]

Назва губерні (вобласці)	Колькасць чырвонагвардзейцаў у губерні (вобласці)	Колькасць чырвонагвардзейцаў у губ. (абл.) цэнтры	Колькасць нас. пунктаў, дзе мелася Чырвоная гвардыя	Рэгіён
	Маскоўская	33547			30000	16	Цэнтральны прамысловы раён
Уладзімірская	3525	200	16	Цэнтральны прамысловы раён
Варонежская	1430	600	11	Цэнтральны прамысловы раён
Калужская	1263	185	13	Цэнтральны прамысловы раён
Кастрамская	3188	600	12	Цэнтральны прамысловы раён
Курская	908	500	11	Цэнтральны прамысловы раён
Ніжагародская	2259	800	14	Цэнтральны прамысловы раён
Арлоўская	1470	150	12	Цэнтральны прамысловы раён
Разанская	2000	400	13	Цэнтральны прамысловы раён
Смаленская	1630	800	10	Цэнтральны прамысловы раён
Цвярская	1517	120	14	Цэнтральны прамысловы раён
Тамбоўская	1616	200	11	Цэнтральны прамысловы раён
Тульская	450	250	8	Цэнтральны прамысловы раён
Яраслаўская	1074	500	10	Цэнтральны прамысловы раён
Петраградская	43910	40000	10	Поўнач і Паўночны захад
Архангельская	944	859	7	Поўнач і Паўночны захад
Валагодская	550	300	6	Поўнач і Паўночны захад
Наўгародская	283	40	11	Поўнач і Паўночны захад
Алонецкая	1119	480 (Петразаводск)	3	Поўнач і Паўночны захад
Пскоўская	60	-	6	Поўнач і Паўночны захад
Астраханская	3500	3500	1	Паволжа
Казанская	2108	2000	6	Паволжа
Пензенская	841	530	7	Паволжа
Самарская	5496	400	9	Паволжа
Саратаўская	3153	1500	10	Паволжа
Сімбірская	1230	400	5	Паволжа
Вяцкая	905	127	13	Урал і Прыўралле
Арэнбургская	2200	1600	6	Урал і Прыўралле
Пермская	6420	127	15	Урал і Прыўралле
Уфімская	3177	400	10	Урал і Прыўралле
Алтайская	1695	500 (Барнаул)	7	Сібір
Енісейская	2685	1000 (Краснаярск)	8	Сібір
Забайкальская	1246	400 (Чыта)	7	Сібір
Іркуцкая	3072	400	6	Сібір
Табольская	1482	41	5	Сібір
Томская	2955	500	12	Сібір
Якуцкая	-	-	1	Сібір
Амурская	2282	1430 (Благавешчанск)	9	Далёкі Ўсход
Прыморская	11650	10000 (Уладзівасток)	8	Далёкі Ўсход
Камчацкая	-	- (Петрапаўлаўскі порт)	-	Далёкі Ўсход
Сахалінская	-	- (пост Аляксандраўскі)	-	Далёкі Ўсход
Стаўрапальская	2200	-	4	Дон, Кубань і Паўночны Каўказ
Вобласць войска Данскога	4450	- (Новачаркаск)	16	Дон, Кубань і Паўночны Каўказ
Елізаветпальская	-	-	-	Дон, Кубань і Паўночны Каўказ
Дагестанская	1000	1000 (Пятроўск-Порт)	2	Дон, Кубань і Паўночны Каўказ
Кубанская	3122	300 (Екацерынадар)	9	Дон, Кубань і Паўночны Каўказ
Церская	16000	- (Уладзікаўказ)	4	Дон, Кубань і Паўночны Каўказ
Чарнаморская	-	- (Новарасійск)	4	Дон, Кубань і Паўночны Каўказ
Валынская	5000	-	2	Украіна і Малдова
Екацярынаслаўская	7550	600	18	Украіна і Малдова
Кіеўская	6150	5000	5	Украіна і Малдова
Падольская	7400	300	10	Украіна і Малдова
Палтаўская	550	200	4	Украіна і Малдова
Таўрычаская	1870	63 (Сімферопаль)	10	Украіна і Малдова
Херсонская	9800	300	7	Украіна і Малдова
Харкаўская	5696	3500	10	Украіна і Малдова
Чарнігаўская	1838	150	11	Украіна і Малдова
Бесарабская	2765	- (Кішынёў)	14	Украіна і Малдова
Віцебская	3200	1300	5	Беларусь
Гродзенская	-	-	-	Беларусь
Мінская	5180	3000	9	Беларусь
Магілёўская	5600	1000	14	Беларусь
Бакінская	5150	4000	4	Закаўказзе
Батумская	150	150	1	Закаўказзе
Карская	-	-	-	Закаўказзе
Кутаіская	300	-	1	Закаўказзе
Тыфліская	800	800	1	Закаўказзе
Ерэванская	500	-	1	Закаўказзе
Акмолінская	3310	3000 (Омск)	4	Сярэдняя Азія і Казахстан
Закаспійская	1598	334(Асхабад)	12	Сярэдняя Азія і Казахстан
Самаркандская	1324	1137	4	Сярэдняя Азія і Казахстан
Сяміпалацінская	350	100	4	Сярэдняя Азія і Казахстан
Сямірэчанская	1200	100 (Дакладны)	6	Сярэдняя Азія і Казахстан
Сырдар'інская	5370	1500 (Ташкент)	7	Сярэдняя Азія і Казахстан
Тургайская	1010	570 (Кустанай)	7	Сярэдняя Азія і Казахстан
Уральская	-	-	1	Сярэдняя Азія і Казахстан
Ферганская	1803	350 (Скобелеў)	1	Сярэдняя Азія і Казахстан
Віленская	-	-	1	Прыбалтыка
Ковенская	-	-	-	Прыбалтыка
Курляндская	-	- (Мітава)	-	Прыбалтыка
Ліфляндская	134	- (Рыга)	8	Прыбалтыка
Эстляндская	5134	1700 (Рэвель)	12	Прыбалтыка

Зноскі

1. Санкт-Петербург. Петроград. Ленинград: Энциклопедический справочник. — М.: Большая Российская Энциклопедия. Ред. коллегия: Белова Л. Н., Булдаков Г. Н., Дегтярев А. Я. и др. 1992.
2. Rex A. Wade. Red Guards // Encyclopedia of Russian History / Editor in chief James R. Millar. — Macmillan Reference USA, 2004. — P. 1274. — ISBN 0-02-865693-8.
3. Конев А. М. Организация первых отрядов Красной гвардии и их вооружение // Красная гвардия на защите Октября / Отв. редактор Н. Н. Азовцев. — 2-е изд. — М.: Наука, 1989. — С. 19-21, 23-28. — ISBN 5-02-008463-8.
4. Великая Октябрьская социалистическая революция. Энциклопедия. Издание третье, дополненное. — М.: Советская энциклопедия, 1987. — с. 249. (Таблица составлена доктором исторических наук В. П. Верхось)
5. Назвы губернскіх цэнтраў прыведзены ў выпадках, калі яны не супадаюць з назвай губерняў.
6. Великая октябрьская социалистическая революция. Энциклопедия. Издание третье, дополненное. Москва: "Советская энциклопедия", 1987, стр. 249 (Таблица составлена доктором исторических наук В.П. Верхось)