Հունվարի 1

Հունվարի 1, տարվա 1-ին օրն է։

• Տարվա ավարտին մնում է 364 (նահանջ տարիներին՝ 365) օր։

<<	Հունվար					>>
Կի	Եկ	Եք	Չո	Հի	Ու	Շա
			1	2	3	4
5	6	7	8	9	10	11
12	13	14	15	16	17	18
19	20	21	22	23	24	25
26	27	28	29	30	31

Դեպքեր

• 193 - Հռոմի Ծերակույտը Կոմմոդոսից հետո Հռոմի կայսր ընտրեց Պերտինաքսին։
• 1502 - Ռիո դե Ժանեյրոյի ներկայիս տարածքում առաջին անգամ հայտնաբերվեց Բրազիլիան պորտուգալացիների կողմից։
• 1797 - Օլբանի քաղաքը դարձավ Նյու Յորք նահանգի մայրաքաղաքը։
• 1801 - Իռլանդիան և Մեծ Բրիտանիան միավորվեցին՝ ստեղծելով Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն։
• 1804 - Ֆրանսիական իշխանությունը ավարտվեց Հայիթիում։ Այն դարձավ առաջին սևամորթ անկախ երկիրը և երկրորդ անկախ երկիրը Հյուսիսային Ամերիկայում ԱՄՆ-ից հետո։
• 1942 - ՄԱԿ-ի հռչակագիրը ընդունվեց 26 երկրների կողմից։
• 1956 - Սուդանը անկախացավ։
• 1956 - Սկսել է հեռարձակվել Բելառուսի ազգային հեռուստառադիոընկերությունը։
• 1959 - Տեղի ունեցավ Կուբայական հեղափոխությունը։
• 1982 - Պերուացի Խավիեր Պերես դե Կուելյարը դարձավ առաջին ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը Լատինական Ամերիկայից։
• 1984 - Բրունեի Դարուսալամը անկախացավ։
• 1993 - Չեխոսլովակիան բաժանվեց երկու երկրի՝ Չեխիայի և Սլովակիայի։
• 1999 - Եվրո դրամական արժույթը ընդունվեց։
• 2011 - Էստոնիան պաշտոնապես ընդունել է եվրոն որպես դրամական միավոր և դարձել է Եվրագոտու 17-րդ անդամը։

Ծնունդներ

• 1788 - Էթիեն Կաբե, ֆրանսիացի հրապարակախոս, գրող։
• 1829 - Թոմազո Սալվինի, իտալացի դերասան (վ. 1915):
• 1842 - Շանդոր Պետեֆի, հունգարացի բանաստեղծ, հեղափոխական դեմոկրատ։
• 1855 - Էմին Տեր-Գրիգորյան, հայ դրամատուրգ, մշակութային գործիչ։
• 1864 - Ստեփան Եգիզարով, հայ օպերային երգիչ (բաս - բարիտոն)։
• 1866 - Սիմոն Վեբեր, գերմանացի արևելագետ, հայագետ (վ. 1926)։
• 1871 - Մանուել Գոնդրա, Պարագվայի նախագահ 1910 թ. նոյեմբերի 25-ից 1911 թ. հունվարի 11-ը և 1920 թ. օգոստոսի 15-ից 1921 թ. հոկտեմբերի 31-ը։
• 1881 - Գրիգոր Արեշյան, հայ խորհրդային բժիշկ, մանկաբարձ-գինեկոլոգ։ Պրոֆեսոր (1928), ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (1935)։
• 1886 - Գարեգին Նժդեհ, հայ պետական, ռազմական գործիչ, քաղաքագետ-իմաստասեր (վ. 1955)։
• 1899 - Գրիգոր Արեյան, հայ արձակագիր, թարգմանիչ (վ. 1973)։
• 1901 - Մանվել Մարության, հայ դերասան, ռեժիսոր, դրամատուրգ։
• 1907 - Սամվել Մանասյան, քանդակագործ։
• 1907 - Ժան Գառզու, ֆրանսահայ նշանավոր նկարիչ, բեմանկարիչ, ֆիգուրատիվ արվեստի վարպետ։
• 1908 - Արամ Նալբանդյան, ականավոր քիմիկոս, ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս, Պետական մրցանակի դափնեկիր։
• 1910 - Թորգոմ Չորեքչյան, հայ քանդակագործ, ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ (1963)։
• 1914 - Ռուբեն Ղարիբյան, հայ գրող։
• 1914 - Սահակ Բազյան, հայ գրականագետ։
• 1916 - Բաղդասար Արզումանյան, ճարտարապետ, Հայաստանի վաստակավոր ճարտարապետ։
• 1919 - Ջերոմ Դեյվիդ Սելինջեր, ամերիկացի գրող, ով առավելապես հայտնի է «Տարեկանի արտում՝ անդունդի եզրին» վեպով։
• 1920 - Ժակ Դուվալյան, ֆրանսահայ երգիչ։
• 1923 - Գրիգոր Ազիզյան, նկարիչ, ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ (1985):
• 1923 - Քաջազուն Գյուրջյան, հայ դերասան։
• 1927 - Ռաֆայել Մանգասարյան, հայ խորհրդային դիրիժոր։ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ։
• 1927 - Վեռնոն Սմիթ, ամերիկացի տնտեսագետ, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։
• 1931 - Սերգեյ Ադյան, մաթեմատիկոս, ՌԳԴԱ ակադեմիկոս։
• 1933 - Լևոն Կուկուլյան, հայ դերասան։ ՌԴ ժողովրդական արտիստ (2006)։
• 1937 - Գևորգ Առաքելյան, հայ նկարիչ։
• 1938 - Ալեքսանդր Մելիք-Փաշայան (բժիշկ),հայ զինվորական բժիշկ, հոգեբույժ, առողջապահության կազմակերպիչ։
• 1939 - Միշել Մերսյե, ֆրանսիացի դերասանուհի։
• 1939 - Յուրի Մկրտումյան,հայ ազգագրագետ, դիվանագետ, արտակարգ և լիազոր դեսպան։
• 1940 - Ռուբեն Հովնաթանյան, հայ նկարիչ։
• 1941 - Ջուլիետ Մատինյան, հայ դերասանուհի, ռեժիսոր և արձակագիր։
• 1945 - Լևոն Մալխասյան, հայ ջազմեն, կոմպոզիտոր, Հայաստանի ժողովրդական արտիստ (2013)։
• 1946 - Կարեն Աղամյան, հայ նկարիչ, Հայաստանի նկարիչների միության նախագահ։ Հայաստանի արվեստի վաստակավոր գործիչ։
• 1950 - Դավիթ Հակոբյան, հայ թերապևտ, քաղաքական գործիչ։
• 1950 - Ռուբեն Հախվերդյան, հայ երգիչ, երգահան, կիթառահար, պոետ և հասարակական գործիչ։
• 1952 - Նելսոն Ալեքսանյան, հայ թարգմանիչ, լրագրող, հրապարակախոս։
• 1953 - Դերենիկ Դումանյան, Հայաստանի առողջապահության նախարար (2012-2014), բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր։
• 1954 - Անուշավան Զաքարյան, հայ գրականագետ, խմբագիր, բանասիրական գիտությունների դոկտոր։
• 1955 - Արմենակ Վարդանյան, հայ քանդակագործ։ Հայաստանի վաստակավոր նկարիչ։
• 1958 - Ալբերտ Հակոբյան, հայ գեղանկարիչ։
• 1959 - Սեյրան Բաղդասարյան, քաղաքական գործիչ։
• 1962 - Արմեն Խաչատուրյան, Հայաստանի պետական գործիչ։
• 1964 - Գագիկ Բեգլարյան, Հայաստանի պետական գործիչ։
• 1982 - Դավիթ Նալբանդյան, հայազգի արգենտինացի թենիսիստ։
• 1982 - Ժոաո Կառլոս, բրազիլացի ֆուտբոլիստ, պաշտպան։
• 1985 - Տյագո Սպլիտեր, բրազիլացի պրոֆեսիոնալ բասկետբոլիստ։
• 1992 - Ջեք Ուիլշեր, անգլիացի ֆուտբոլիստ։
• 1996 - Անդրեաս Պերեյրա, բելգիացի ֆուտբոլիստ, կիսապաշտպան։

Մահեր

• 1515 - Լուի XII, Ֆրանսիայի Արքա (ծ. 1462)։
• 1892 - Սերովբե Տերվիշյան,հայ լեզվաբան
• 1894 - Հենրիխ Հերց, գերմանացի ականավոր ֆիզիկոս, որը 1886-ին առաջինն ապացուցեց էլեկտրամագնիսական ալիքների գոյությունը։ (ծնվ. 1857)։
• 1934 - Յակով Վասերման, գերմանացի գրող։
• 1977 - Ալեքսանդր Սարուխան, գրաֆիկ, հրապարակախոս, հասարակական գործիչ։
• 1982 - Անդրանիկ Կոթողյան, հայ մեղվաբույծ։ Գյուղատնտեսական գիտությունների դոկտոր (1954), պրոֆեսոր (1958)։
• 1995 - Յուջին Վիգներ, ամերիկյան ֆիզիկոս-տեսաբան, ծագումով՝ հունգարացի։
• 2003 - Գրիգոր Ազիզյան, նկարիչ, ՀԽՍՀ վաստակավոր նկարիչ (1985)։
• 2003 - Սուրեն Առաքելյան, հայ ռեժիսոր։
• 2022 - Գրիգորի Հայրապետով, գեներալ-մայոր, Հայաստանի պետական պահպանության ծառայության նախկին պետ (ծնվ. 1967)

Տոներ

• Նոր տարի։
• 2004 թվականից - Հանրային սեփականության օր, (անգլերեն՝ Public Domain Day), միջազգային ոչ պաշտոնական տոն։

Պետական տոներ

•  Կուբա - Հեղափոխության օր։
•  Կամերուն - Անկախության օր։
•  Տանզանիա - Ծառերի օր։
•  Էստոնիա - Եվրոյի օր։

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Հունվարի 1 կատեգորիայում։