1ma di marto

Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro.

feb – marto – apr
su	lu	ma	me	jo	ve	sa
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

La 1ma di marto esas la 60ma dio di la yaro (61ma en bisextila yari) segun Gregoriala kalendario. Restas 305 dii til la fino di la yaro.

---

Dio

• Dio dil Heroi, en Paraguay.
• Dio di la Nedependo, en Bosnia e Herzegovina.

Eventi

• 293 - Imperiestri Valerius Diocletianus e Valerius Maximianus indikas Constantius Chlorus e Gaius Galerius kom cezari. To esas la komenco di la nomizita "Tetrarkeso", konocata kom Quattuor Principes Mundi.
• 492 - Gelasius la 1ma divenas papo.
• 705 - Ioannes la 7ma divenas papo.
• 834 - Louis la 1ma, la pia restauresas kom imperiestro del Imperio di la Franki. Pos lua restauro, ilua filiulo Lothair la 1ma fugas a Burgundia.
• 1131 - Béla la 2ma (Vak), nevulo di Kálmán, divenas rejulo di Hungaria. Ilu kronizesos ye la 28ma di aprilo sam yaro.
• 1565 - En Brazilia, Estácio de Sá fondas Rio de Janeiro.
• 1694 - Angla navo HMS Sussex e 12 plusa navi de lua floto sinkas che Mediteraneo. To produktas cirkume 1200 morti.
• 1700 - Germania e Dania-Norvegia adoptas Gregoriala kalendario.
• 1790 - Lego qua posibligas l'unesma demografiala kontado di Usa signatesas.^[1]
• 1803 - Ohio divenas la 17ma Usana stato.
• 1836 - Texas deklaras nedependo de Mexikia.
• 1845 - John Tyler signatas lego qua posibligas Texas divenar stato di Usa.
• 1847 - Usana stato Michigan abolisas mortopuniso.
• 1867 - Nebraska divenas Usana stato.
• 1870 - Milito di Paraguay kontre Brazilia, Arjentinia ed Uruguay finas, pos la morto dil prezidanto Francisco Solano López en kombato. Paraguay esas preske komplete devastata.
• 1920 - Miklós Horthy divenas regento di Hungaria.
• 1923 - Grekia adoptas Gregoriala kalendario.
• 1932 - Japonia proklamas Mandjuria nedependanta stato, kun Puyi kom imperiestro.
• 1943 - Juan José de Amézaga divenas prezidanto di Uruguay.
• 1949 - Indonezia kaptas Yogyakarta de Nederlandani.
• 1954 - Armeal interveno finas en Siria, e Hashim al-Atassi itere divenas prezidanto. Sabri al-Asali divenas chefministro.
• 1954 - Usa probas hidrogena bombo che atolo Bikini.^[2]
• 1957 - U Nu divenas chefministro di Burma.
• 1961 - Uganda recevas propra guvernerio e l'unesma elekti eventas en la lando.
• 1975 - En Australia, eventas l'unesma transmiso di televiziono en koloro.
• 1985 - En Uruguay, demokratio riestablisesas, kande prezidanto elektita Julio María Sanguinetti asumas la povo.
• 1986 - En Brazilia, José Sarney anuncas plano Cruzado, ekonomiala programo por kontrolar inflaciono.
• 1992 - En Bosnia e Herzegovina, mohamedani e Kroati votas por nedependo. Interna milito komencas.
• 1994 - Sudafrika transferas la suvereneso sur Walvis Bay a Namibia.
• 1995 - En Polonia, chefministro Waldemar Pawlak renuncas. Ex-komunista Jozef Oleksy sucedas lu.
• 1999 - La pakto pri abnego dil uzo dil landala torpedi efikeskas.
• 1999 - En Zambia, Lusaka, bombo destruktas ambasado di Angola.
• 1999 - En Uganda, le Hutu mortigas ok turisti.
• 2000 - Finlando adoptas nova konstituco.
• 2002 - Spaco-paromo Columbia lansesas. Inter altra skopi, lua kruo sorgos kosmala teleskopo Hubble.
• 2007 - Tornadi frapas la sudo di Usa e produktas adminime 20 morti.
• 2016 - En Usa, 11 stati votas por selektar la kandidati de Republikana e Demokrata partisi a la prezidanteso di Usa.^[3]

Naski

• 1105 - Rejulo Alfonso la 7ma di Leon e Kastilia (m. 1157)
• 1445 - Sandro Botticelli, Italiana piktisto (m. 1510)
• 1456 - Rejulo Ulászló la 2ma de Hungaria (m. 1516)
• 1683 - Tsangyang Gyatso, la 6ma dalai-lamao (m. 1706)
• 1807 - Wilford Woodruff, prezidanto dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi (m. 1898)
• 1810 - Frédéric Chopin, Polona-Franciana kompozisto e pianisto (m. 1849)
• 1812 - Nicolae Crețulescu, chefministro di Rumania (m. 1900)
• 1839 - Luigi Pelloux, chefministro di Italia (m. 1924)
• 1858 - Georg Simmel, Germana filozofo e sociologo (m. 1918)
• 1877 - Mary Elizabeth Price, Usana piktistino (m. 1965)
• 1886 - Oskar Kokoschka, Austriana piktistulo e poeto (m. 1980)
• 1892 - Ryunosuke Akutagawa, Japoniana skriptisto (m. 1927)
• 1904 - Glenn Miller, Usana muzikistulo ed orkestrestro (m. 1944)
• 1906 - Phạm Văn Đồng, chefministro di Vietnam (m. 2000)
• 1906 - Abdus Sattar, prezidanto di Bangladesh (m. 1985)
• 1910 - David Niven, Britanian aktoro (m. 1983)
• 1910 - Archer John Porter Martin, Britaniana kemiisto, Nobel-laureato (m. 2002)
• 1913 - Ólafur Jóhannesson, chefministro di Islando (m. 1984)
• 1918 - João Goulart, prezidanto di Brazilia (m. 1976)
• 1922 - Ichak Rabin, chefministro di Israel (m. 1995)
• 1927 - Harry Belafonte, Usan aktoro e kantisto
• 1931 - Lamberto Dini, chefministro di Italia
• 1937 - Thomas Cornell, Usana piktisto (m. 2012)
• 1944 - Roger Daltrey, Britaniana kantisto e kompozisto (The Who)
• 1947 - Alan Thicke, Kanadan aktoro (m. 2016)
• 1955 - Denis Mukwege, mediko di la Demokratial Republiko Kongo, Nobel-laureato pri paco
• 1956 - Dalia Grybauskaitė, prezidantino di Lituania
• 1963 - Thomas Anders, Germana kantisto (Modern Talking)
• 1964 - Ibrahim Mohamed Solih, prezidanto di Maldivi
• 1969 - Javier Bardem, Hispan aktoro
• 1981 - Ana Hickmann, Braziliana manekinino e prizentisto di televiziono
• 1981 - Will Power, Australian automobilisto
• 1987 - Kesha, Usana kantistino
• 1987 - Anne Schäfer, Germana tenisistino
• 1989 - Dzmitriy Jirmont, Bielorusiana tenisistulo
• 1989 - Carlos Vela, Mexikiana futbalisto
• 1991 - Marat Adjiniyazov, Kirgiziana futbalistulo
• 1994 - Justin Bieber, Kanadana kantisto
• 1996 - Ye Shiwen, Chiniana natistino

Morti

• 492 - Papo Felix la 3ma
• 965 - Papo Leo la 8ma
• 1868 - Józef Simmler, Polona piktisto (n. 1823)
• 1870 - Francisco Solano López, prezidanto di Paraguay (n. 1827)
• 1890 - Rafael Campo Pomar, prezidanto di Salvador (n. 1813)^[4]
• 1897 - Jules de Burlet, chefministro di Belgia (n. 1844)
• 1910 - José Domingo de Obaldía, prezidanto di Panama (n. 1845)
• 1911 - Jacobus Henricus van 't Hoff, Nederlandana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1852)
• 1914 - Carlos Felipe Morales Languasco, prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1867)
• 1925 - Ramon Pichot, Franca piktisto (n. 1871)
• 1938 - Gabriele D'Annunzio, Italiana skriptisto, heroo e politikistulo (n. 1863)
• 1958 - Giacomo Balla, Italiana piktisto (n. 1871)
• 1968 - Leroy De Maistre, Australiana piktisto (n. 1894)
• 1981 - Roberto Francisco Chiari Remón, prezidanto di Panama (n. 1905)
• 1983 - Arthur Koestler, Austriana skriptisto (n. 1905)
• 1995 - Georges J. F. Köhler, Germana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1946)
• 2012 - Lucio Dalla, Italiana kantisto ed aktoro (n. 1943)
• 2019 - Jares Alfioraw, Bielorusa-Sovietiana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1930)
• 2020 - Ernesto Cardenal, Nikaraguana sacerdoto e poeto (n. 1925)
• 2023 - Just Fontaine, Franca futbalisto (n. 1933)
• 2025 - Angie Stone, Usana kantisto (n. 1961)