Долно Коњари

Долно Коњари — село во Општина Петровец, во областа Блатија, во околината на град Скопје.

Долно Коњари
Долно Коњари Местоположба на Долно Коњари во Македонија Долно Коњари на карта
Координати 41°56′32″N 21°42′32″E
Општина	Петровец
Население	796 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	25038
Надм. вис.	250 м
Долно Коњари на општинската карта Атарот на Долно Коњари во рамките на општината
Долно Коњари на Ризницата

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во областа Блатија, на левиот брег на реката Пчиња, на околу петнаесет километри југоисточно од општинското средиште Петровец и на 29 километри југоисточно од градот Скопје.

Историја

Во XIX век, селото е дел од нахијата Чаирско Поле (Блатија) во Скопската каза во Отоманското Царство.

Стопанство

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 660 —     1953 690 +4.5% 1961 498 −27.8% 1971 596 +19.7% 1981 656 +10.1%	Година Нас. ±% 1991 706 +7.6% 1994 742 +5.1% 2002 704 −5.1% 2021 796 +13.1%

Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото било заведено под името Ѓурелери Зир и имало мешано христијанско и муслиманско население, каде имало 19 христијански^[2] и 24 муслимански^[3] домаќинства. На овој попис биле забележани 54 мажи христијани, со 9 новороденчиња и 85 мажи муслимани со 8 новороденчиња. Се проценува дека селото во тој период имало 312 жители.

Стефан Верковиќ во 1857 го бележи со 310 жители.^[4]

Според статистиката на бугарскиот етнограф Васил К’нчов (Македонија. Етнографија и статистика) од 1900 година, во Долно Коњари живееле 280 жители, од кои 240 Турци и 40 Македонци.^[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија во 1931 година, селото имало 400 Турци.^[6]

Во 1971 година во Долно Коњари живееле 596 жители, од кои 20 Македонци, 64 Албанци, 193 Турци, 10 Срби и 309 останати.

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 704 жители, од кои 568 Бошњаци, 121 Албанец, 7 Македонци, 6 Турци и само двајца останати.^[7]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 796 жители, од кои 8 Македонци, 140 Албанци, 8 Турци, 597 Бошњаци, 1 останат и 42 лица без податоци.^[8]

На табелата е прикажан националниот состав на населението низ сите пописни години:^[9]

Година	Македонци	Албанци	Турци	Роми	Власи	Срби	Бошњаци	Ост.	Лица без под.	Вкупно
1948	—	—	—	—	—	—	—	—	—	660
1953	—	1	671	18	—	—	...	—	—	690
1961	98	1	371	...	...	1	...	27	—	498
1971	20	64	193	—	...	10	...	309	—	596
1981	18	97	—	—	—	1	...	540	—	656
1991	19	48	5	19	—	1	—	614	—	706
1994	20	106	6	9	—	—	—	601	—	742
2002	7	121	6	—	—	—	568	2	—	704
2021	8	140	8	—	—	—	597	1	42	796

Родови

Долно Коњари било турско село, денес е доминанто бошњачко

Според истражувањата од 1953 година, родови во селото се:^[10]

Родови од турско потекло (Коњари-јуручко)

• Доселеници: Есе-Пашалар (16 к.) они се анадолски доселеници. Кон крајот на XVIII век нивниот предок Есед-Паша, се населил во соседното село Средно Коњари. Таму останале потомците на тој паша. А еден од синовите на Есед-Паша се населил во Долно Коњари. Жителите на овој род потекнуваат од тој син; Алколар (15 к.), Доналари (14 к.), Сејдолари (11 к.), Даутлари (9 к.), Скачкалари (9 к.), Јуруклери (6 к.) и Шерколари (3 к.) тие се Турци-Јуруци. Во Долно Коњари се доселиле од некое село во Овче Поле. Во родот Алколари го знаат следното родословие: Муарем (жив на 46 г. во 1953 година) Беадин-Батлиман-Алко, основачот на родот кој се доселил.

Родови од албанско потекло

• Доселеници: Елез Пала (21 к.) доселени се од Дебарско. Го знаат следното родословие: Нијаз (жив на 30 г. во 1953 година) Раман-Зејнула-Исен-Елез, кој се доселил; Емин-Буљукбаша (18 к.) доселени се од областа Мат во северна Албанија. Го знаат следното родословие: Асип (жив на 25 г. во 1953 година) Сабедин-Ештрев-Али-Емин, основачот на родот кој се доселил.

Ромски родови

• Доселеници: Фазлијини (1 к.), Али-Дамини (1 к.) и Куртишеви (2 к.) првите два рода во селото живеат од поодамна. Додека последниот род е доселен од селото В. Трновца кај Бујановац.

Општествени установи

Самоуправа и политика

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта

• Дервен — населба од неолитското време. На 2 кмзападно од селото, на левата страна на асфалтниот пат Скопје - Коњари, на блага падина, во нивата на ЗИК „Скопско Поле“, која зафаќа површина од 350 × 75 м, се среќава голем број фрагменти од керамички садови. Повеќето од нив се украсени во барботин и импресо-техника, а од облици има пехари на висока конусна нога, грниња, жртвеници, ситна антропоморфна пластика и др. Голем е бројот и на орудијата од кремен и камен.
• Долно Коњари — депо на средновековни монети. Во Музејот на Македонија во Скопје се чува депо од 2.400 бакарни скифати од XII-XIII век, пронајдени во околината на Долно Коњари.
• Ограѓе — населба од римското време. На 200 м западно од селото, на десниот брег на реката Пчиња, на површина од околу 0,5 хектара се среќаваат фрагменти од керамички садови, питоси, тегули, имбрекси и друг градежен материјал.

Редовни настани

Личности

• Зеќир Рамчиловиќ (р. 1975) - македонски историчар, публицист и пратеник во Македонското Собрание во составот од 2016 година.^[11]

Култура и спорт

Иселеништво

Во селото порано живееле и православни Македонци. Тие потоа се иселиле во Горно Коњари (таму се родовите Долноселци, Чакареви), Сушица (Долноселци).

Од 1912 година од селото почнало да се иселува и муслиманското население. До 1953 година во Турција се иселиле 14 семејства.^[10]