Кељ

Кељ^[3][4] (Brassica oleracea var. sabauda L.)^[5] — подвид на растителниот вид Brassica oleracea. Кељот е зимски зеленчук и една од неколкуте сорти зелка.^[6] Има збрчкани, смарагдно зелени лисја,^[7] кои се крцкави со малку еластична конзистентност на непцето.^[8]

Кељ
Вид	Brassica oleracea var. sabauda L.
Сортна група	Brassica oleracea Savoy Cabbage Group
Членови на групата	'Тундра' 'Зимски крај' 'Савојски крал'

Кељ, сиров

Хранлива вредност на 100 g (3.5 oz)
Енергија	113 kJ (27 kcal)
Јаглехидрати	6.1 g
Шеќери	2.27 g
Влакна	3.1 g
Масти	0.1 g
Протеини	2 g
Витамини и минерали Витамини Количина %ПДВ† Витамин А (екв.) бета-каротин лутеин зеаксантин 6% 50 μg 6% 600 μg 77 μg Тиамин (Б1) 6% 0.07 mg Рибофлавин (Б2) 2% 0.03 mg Ниацин (Б3) 2% 0.3 mg Пантотенска киселина (Б5) 4% 0.187 mg Витамин Б6 11% 0.19 mg Фолат (Б9) 20% 80 μg Холин 2% 12.3 mg Витамин Ц 34% 31 mg Витамин Е 1% 0.17 mg Витамин К 57% 68.8 μg Минерали Количина %ПДВ† Калциум 3% 35 mg Железо 2% 0.4 mg Магнезиум 7% 28 mg Манган 8% 0.18 mg Фосфор 3% 42 mg Калиум 8% 230 mg Цинк 2% 0.27 mg
Други состојки	Количина
Вода	91 g
Link to USDA Database entry
†Процентите се проценети врз основа на препораките во САД за возрасни,[1] освен за калиум, кој се проценува врз основа на експертските препораки на Националните академии.[2]

На англиски јазик се нарекува „савојска зелка“ по регионот Савоја во Франција, а на француски јазик се нарекува миланска зелка (cavolo di Milano) или ломбардиска зелка (cavolo lombardo), по Милано и неговиот регион Ломбардија во Италија.^[9] Познати сорти вклучуваат „Savoy King“ (во САД),^[8] „Tundra“ (зелена со цврсто, тркалезно срце) и „Winter King“ (со темни стуткани лисја).^[6]

Употреба

Долниот епидерм на листот

Горниот епидерм на листот

Кељот ја задржува цврстата текстура при готвењето. Има ист вкус и изглед како обичната зелка кога се готви, но ја задржува цврстата текстура што е посакувано во некои рецепти. Кељот може да се користи во различни рецепти. Добро се комбинира со црвено вино, јаболка, зачини, рен и месо.^[8] Може да се користи за ролати, во чорби и супи, како што е боршчот, како и печен и прелиен со маслиново масло. Може да се користи за подготовка на кимчи или на расол и со силни и необични зачини како смрека.^[10]

Знаците на посакуваниот квалитет вклучуваат главица која е тешка за нејзината големина со лисја кои се беспрекорни и имаат светол, свеж изглед. Врвната сезона за повеќето зелки на северната полутопка трае од ноември до април.^[7]

Целата свежа зелка се чува во фрижидер една до шест недели во зависност од видот и сортата. Цврстите зелени, бели или црвени зелки ќе се задржат најдолго, додека послободните, кељот и кинеските сорти како што е кинеското зелје треба да се трошат побрзо. Неопходно е да се чуваат надворешните листови непроменети без миење при складирање бидејќи влагата го забрзува распаѓањето.

Кељот може да биде тежок за одгледување бидејќи е ранлив на гасеници, гулаби и болест на коренот на клубенот.^[7] Најдобро успева на сонце и е отпорен на зимата, ги поднесува студот, мразот и снегот.^[8]

Исхрана

Суровиот кељ е 91% вода, 6% јаглехидрати, 2% белковини и содржи занемарливи масти (табела). Во референтна количина од 100 грама, обезбедува 27 калории и е богат извор (20% или повеќе од дневната вредност, ДВ) на витамин К (66% ДВ), витамин Ц (37% ДВ) и фолати (20% ДВ), со умерена количина на витамин Б6 (15% ДВ). Нема други микрохранливи материи во значителна содржина (табела).