Уланци

Уланци — село во Општина Градско, во околината на градот Велес.

Уланци
Уланци Местоположба на Уланци во Македонија Уланци на карта
Координати 41°35′17″N 21°56′34″E
Регион	Вардарски
Општина	Општина Градско
Население	51 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	29078
Надм. вис.	120 м
Уланци на општинската карта Атарот на Уланци во рамките на општината
Уланци на Ризницата

За кочанското село со сличен назив видете Уларци

Географија и местоположба

Селото се наоѓа веднаш на левиот брег на реката Вардар, спроти селото Градско во источниот дел на истоимената општина. Уланци е рамничарско село и лежи на надморска височина од 120 метри. Веднаш до селото, во Вардар се наоѓа островот Уланци, втор по големина речен остров во Македонија и трет воопшто во земјата, чија површина изнесува 5 хектари.^[2]

Историја

Уланци е стара населба. Бидејќи е во близина на античкиот град Стоби, за кој се претпоставува дека се протегал на двете страни на реката Вардар сè до утоката на Црна Река, на местото на селото имало населби уште во античко време. Денешното село Уланци најверојатно е настанато како чифлик во периодот на Отоманското владеење.

Стопанство

Главна и доминантна стопанска гранка на населението е полјоделството. Најзастапено е одгледувањето на пиперките (зелените пиперки), доматите, кромидот, а застапена е и пченицата и одгледувањето на тутун и винова лоза. Во зимскиот период во околината на селото на зимување доаѓаат стада овци од Западна Македонија.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 297 —     1953 291 −2.0% 1961 249 −14.4% 1971 183 −26.5% 1981 172 −6.0%	Година Нас. ±% 1991 100 −41.9% 1994 84 −16.0% 2002 80 −4.8% 2021 51 −36.3%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 300 Македонци.^[3]

Според пописот од 2002 година, Уланци брои 80 жители. Од пописот од 1994 година, кога селото броело 84 жители, бележи благ пад на своето население за 4 жители (сите од ромска националност).

Националниот состав на населението на Уланци е следниов:

• Македонци 72
• Турци 7
• Срби 1

Според последниот попис од 2021 година, во селото живеел 51 жител, од кои 39 Македонци, 10 Турци и 2 лица без податоци.^[4]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	360	240	297	291	249	183	172	100	84	80	51

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[5]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[6]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[7]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[8]

Родови

Уларци е мнозински македонско село.

Според истражувањата од 1920-1924, родови во селото биле:

• Староседелци: Грозановци (6 к.), Ицовци (4 к.), Ѓуровци (4 к.) и Миловци (2 к.)
• Доселеници: Симиџијовци-Грци (1 к.) доселени се во почетокот на 19 век од селото Чебелево кај Јанина, Грција; Дорнајовци (1 к.), Пецовци (1 к.) и Рковци (1 к.) доселени се почетокот на 19 век од селото Ногаевци; Маслинковци (1 к.) доселени се во 1870 година од селото Ногаевци, а таму во 1850 година од селото Градско; Гошовци (1 к.) доселени се во 1880 година од тиквешкото село Бојанчиште, а таму се доселиле од селото Витолиште во Мариово почетокот на 19 век; Јефтовци (1 к.) доселени се во 1880 година од селото Горно Чичево; Ангелковци (3 к.) доселени се во 1885 година од тиквешкото село Манастирец; Николовци (1 к.) доселени се од селото Манастирец во 1886 година; Трипчевци (1 к.) доселени се од селото Ногаевци во 1890 година; Парапиновци (1 к.) доселени се во 1890 година од селото Бојанчиште, а таму кон крајот на 18 век од мариовското село Полчиште; Пецовци (1 к.) доселени се во 1904 година од тиквешкото село Конопиште; Петревци (1 к.) доселени се во 1910 година од тиквешкото село Џидимирци; Деловци (1 к.) доселени се во 1913 година од селото Џидимирци, а таму почетокот на 19 век од селото Бојанчиште; Каравиловци (1 к.) доселени се 1913 година од селото Џидимирци; Гичевци (1 к.) доселени се во 1915 година од селото Ногаевци; Павлевци (1 к.) доселени се 1916 година од селото Џидимирци.^[9]

Општествени установи

• Црква „Св. Никола“

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 2220 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на спомен куќа.^[10]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 66 гласачи.^[11]

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта

• Грамади — населба од римско време
• Димов Гроб — некропола од железно време
• Крст — црква и некропола од средниот век
• Србиново — населба и некропола од доцноантичко време
• Столот — населба од бронзено, железно и хеленистичко време
• Страната — населба — викус од доцноантичко време
• Топот — утврдена населба — опидум од римско време

Редовни настани

Личности

Култура и спорт

Иселеништво