Хаплогрупа R1a
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Хаплогрупата R1a, или хаплогрупата R-M420, е хаплогрупа на ДНК на човечки Y-хромозом, која е распространета во голем регион во Евроазија, што се протега од Скандинавија и Централна Европа до Средна Азија, јужен Сибир и Јужна Азија.[3][2]
Додека една генетска студија покажува дека хаплогрупата R1a настанала пред 25.000[2] години, неговиот потклад M417 (R1a1a1) се одвоила пред околу 5.800 години.[2] Местото на потекло на поткладот игра улога во дебатата за потеклото на пред-Индоевропејците.
SNP мутацијата R-M420 била откриена по R-M17 (R1a1a), што резултирало со реорганизација на лозата, особено со воспоставување нова парагрупа (означена R-M420*) за релативно ретките лоза кои не се во R-SRY10831.2 (R1a1) гранка што води кон R-M17.
Remove ads
Потекло
R1a потекло
Се проценува дека генетската дивергенција на R1a (M420) се случила пред 25.000[2] години, што е време на последниот глацијален максимум. Студијата од 2014 година на Питер А. Андерхил и сор., користејќи 16.244 поединци од над 126 населенија од цела Евроазија, заклучила дека постои „случај за Блискиот Исток, веројатно во близина на денешен Иран, како географско потекло на hg R1a“.[2] Древниот запис од ДНК го покажал првиот R1a за време на мезолитот кај источните ловци-собирачи (од Источна Европа, пред околу 13.000 години),[4][5] и најраниот случај на R* меѓу доцнопалеолитските древни северни Евроазијци,[6] од кои источните ловци-собирачи претежно го црпат своето потекло.[7]
Диверзификација на R1a1a1 (M417) и древни преселби
_and_R1a1a_oldest_expansion_and_highest_frequency_(2014).jpg)
Според Underhill et al. (2014), низводниот потклад R1a-M417 се одвоил во Z282 и Z93 пред околу 5.800 години „во близина на Иран и Источна Турција“.[2] Иако R1a се јавува како хаплогрупа на Y-хромозом меѓу различни јазици како што се словенскиот и индоиранскиот, прашањето за потеклото на R1a1a е релевантно за тековната дебата во врска со татковината на пред индоевропскиот народ, а исто така може да биде релевантно за потеклото на цивилизацијата во долината Инд. R1a покажува силна корелација со индоевропските јазици од Јужна и Западна Азија, Централна и Источна Европа и до одреден степен Скандинавија[8][3] кои се најзастапени во Источна Европа, Западна Азија и Јужна Азија. Во Европа, Z282 е распространет, додека во Азија доминира Z93. Врската меѓу Y-DNA R-M17 и ширењето на индоевропските јазици првпат била забележана од Т. Зерјал и неговите колеги во 1999 година.[9]
Предложено степско распространување на R1a1a
Semino et al. (2000) смета дека потеклото е од Украина, и дека хаплогрупата R1a1 се ширела за време на последното ледено доба, што се поклопува со ширењето на курганската култура во Европа и кон исток.[10] Спенсер Велс смета дека потеклото е од Средна Азија, сугерирајќи дека распространетоста и староста на R1a1 укажува на древна преселба што одговара на ширењето на народот Курган од евроазиската степа. Според Памјав и сор. (2012), R1a1a се одвоила во Евроазиските степи или регионот на Блискиот Исток и Кавказ.
Откривме дека влијанието на Средна Азија врз веќе постоечкиот генски базен беше мало. Возраста на акумулираната варијација на микросателитот кај повеќето индиски хаплогрупи надминува 10.000-15.000 години, што сведочи за антиката на регионалната диференцијација. Затоа, нашите податоци не поддржуваат модели кои повикуваат на изразен неодамнешен генетски влез од Средна Азија за да ја објаснат забележаната генетска варијација во Јужна Азија.
Три генетски студии во 2015 година дале поддршка на Кургановата теорија на Гимбутас во врска со индоевропската татковина. Според тие студии, хаплогрупите R1b и R1a, сега најзастапени во Европа (R1a е исто така вообичаена и во Јужна Азија) се прошириле од Понтиско-касписките степи, заедно со индоевропските јазици. Тие, исто така, откриле автосомна компонента присутна кај современите Европејци, која не била присутна кај Европејците од неолитот, и која била воведена со татковската лоза R1b и R1a, како и со индоевропските јазици.[11][12][13]
Силва и соработниците (2017) забележале дека хаплогрупата R1a во Јужна Азија најверојатно „се проширила од еден извор од Средна Азија, каде најверојатно имало најмалку три а можеби и повеќе основачи на кладови на R1a на Индискиот Потконтинент“.[14]
Предложено јужноазиско потекло
Кивисилд и сор. (2003) ги предложиле или Јужна или Западна Азија како место на потркло,[15] додека Мирабал и сор. (2009) дале поддршка и за Јужна и за Средна Азија.[8] Сенгупта и сор. (2006) предложиле индиско потекло.[16] Тансем и сор. (2006) предложиле или Јужна или Средна Азија.[17] Саху и сор. (2006) предложиле или Јужна или Западна Азија.[18] Тангарај и сор. (2010) исто така предложиле јужноазиско потекло.[19] Шарма и сор. (2009) го теоретизирале постоењето на R1a во Индија пред 18.000 години до веројатно пред 44.000 години.[1]
Населенијата од Јужна Азија имаат најголема разновидност на микросателит во рамките на R1a1a,[20][21][8][3][1][22] и R1a1a е присутен и кај повисоките (брамински) касти и кај пониските касти, иако честотата е поголема кај браманските касти. Сепак, најстарите датирања на хаплогрупата R1a се во племето Сахарија, каста од регионот Бунделханд во Централна Индија.[1][22] Од овие наоди некои истражувачи заклучиле дека R1a1a потекнува од Јужна Азија,[21][1] со исклучок на понов, но сепак помал, генетски прилив од индоевропски мигранти во северозападните региони како Авганистан, Белуџистан, Пенџаб и Кашмир.[21][20][3]
Сепак, оваа разновидност, и последователните постари датирања, може да се објаснат и со историски високиот број на население, што ја зголемува веројатноста за диверзификација и варијација на микросателитите.[23][14] Според Сенгупта и сор. (2006), „[R1a1 и R2] всушност можеле повеќе пати да пристигнат во јужна Индија од југозападен азиски изворен регион“.[20] Сепак, Сенгупта исто така опишал во оваа статија: Сепак, филогенетската реконструкција на R1a не поддржува јужноазиско потекло. Главниот став меѓу генетичарите е дека хаплогрупата R1a не потекнува од Јужна Азија, и дека носителите на хаплогрупата R1a се преселиле од Западна Азија во Јужна Азија некое време по образувањето на цивилизацијата во долината Инд.[24][25]
Предложено потекло од Јамнаја
Дејвид Ентони ја смета културата Јамна за индоевропска татковина.[26][27] Според Хаак и сор. (2015), се случила масовна преселба од културата Јамна кон север околу 2.500 г. п.н.е., што претставува 75% од генетското потекло на културата линеарна керамика, истакнувајќи дека R1a и R1b можеби „се прошириле во Европа од Исток по 3.000 п.н.е.“.[11] Сепак, сите нивни седум примероци Јамна припаѓале на поткладот R1b-M269,[11] но ниту еден R1a1a не е пронајден во нивните примероци Јамнаја. Ова го покренува прашањето од каде потекнува R1a1a во културата линеарна керамика, ако не е од културата Јамна.[28]
Според Марк Хабер, отсуството на хаплогрупата R1a-M458 во Авганистан не поддржува потекло од Понтиско-каспиското степско потекло за лозата R1a кај современите жители на Средна Азија.[29]
Според Лео Клејн, отсуството на хаплогрупата R1a во Јамна останува (и покрај неговото присуство кај населенијата на енеолитот Самара и источниот ловец-собирач) ја прави мала веројатноста Европејците да ја наследиле хаплогрупата R1a од Јамна.[30]
Археологот Бери Канлиф изјавил дека отсуството на хаплогрупата R1a во примероците на Јамна е голема слабост во предлогот на Хаак дека R1a има потекло од Јамна.[31]
Семенов и Булат (2016) сметаат дека потеклото на R1a1a е од Јамна.[28]
Предложено задкавкаско и западно азиско потекло и можно влијание врз цивилизацијата од долината Инд
Хаак и сор. (2015) сметаат дека дел од претците на Јамна потекнуваат од Среден Исток, и дека неолитските техники најверојатно во Јамна културата дошле од Балкан. Културата Русен (4.600–4.300 п.н.е.), која постоела во Германија и се смета за претходник на културата на линеарна керамика, е стар потклад на R1a, односно L664, и сè уште може да се најде таму.
Дел од јужноазиското генетско потекло доаѓа од западноевроазиските населенија, а некои истражувачи имплицирале дека Z93 можеби дошол во Индија преку Иран[32] и се проширил таму за време на цивилизацијата од долината Инд.[2][33]
Според Ундерхил и сор. (2014) диверзификацијата на Z93 и „раната урбанизација во долината на Инд... се случиле [пред 5.600 години] и географската распространетост на R1a-M780 може да го одрази ова.[2] Позник и сор. (2016) забележале дека „впечатливите проширувања“ се случиле во рамките на R1a-Z93 пред околу 4.500–4.000 години, што „претходи за неколку века од колапсот на цивилизацијата од долината Инд“.[33]
Сепак, според Нарасиман и сор. (2018), степските сточари се веројатен извор за R1a во Индија.[34]
Remove ads
Филогенија
Семејното стебло R1a сега има три главни нивоа на разгранување, со најголем број дефинирани поткладови во рамки на доминантната и најпозната гранка, R1a1a (која ќе се најде со различни имиња како „R1a1“ во релативно поновата, но не и во најновата литература).
Топологија
Топологијата на R1a е следнава (кодови [во загради] не-изог-кодови):[35][36][2][37] Татјана и сор. (2014) „брзиот процес на диверзификација на K-M526 најверојатно се случил во Југоисточна Азија, со последователни експанзии на запад од страна на предците на хаплогрупите R и Q “. [38]
- P P295/PF5866/S8 (позната и како K2b2).
- R (R-M207)[36][39]„R1a tree“. YFull.</ref>}}
- R*
- R1 (R-M173)
- R1*[36]
- R1a (M420)[36] (Источна Европа, Азија)[2]
- R1a*[39]
- R1a1[36] (M459/PF6235,[36] SRY1532.2/SRY10831.2[36])
- R1a1 (M459)[36][39]
- R1a1a (M17, M198)[36]
- R1a1a1 (M417, page7)[36]
- R1a1a1a (CTS7083/L664/S298)[36]
- R1a1a1b (S224/Z645, S441/Z647)[36]
- R1a1a1b1 (PF6217/S339/Z283)[36]
- R1a1a1b2 (F992/S202/Z93)[36] [R1a1a2*] (Z93, M746)[40] (Central Asia, South Asia and West Asia)
- [R1a1a1c] (M64.2, M87, M204)[37]
- [R1a1a1d] (P98)[37]
- [R1a1a1d2a][41]
- [R1a1a1e] (PK5)[37]
- R1a1a1 (M417, page7)[36]
- R1b (M343) (Западна Европа)
- R2 (Индија)
Хаплогрупа Р
| Филогенија на хаплогрупата R | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Хаплогрупа R филогенија | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
R-M173 (R1)
R1a се одликува со неколку уникатни маркери, вклучувајќи ја и мутацијата M420. Тоа е потклад на хаплогрупата R-M173 (претходно наречена R1). R1a ги има сестринските поткладови хаплогрупа R1b-M343 и парагрупата R-M173*.
R-M420 (R1a)
R-M420, дефиниран со мутацијата M420, има две гранки: R-SRY1532.2, дефинирана со мутацијата SRY1532.2, која го сочинува огромното мнозинство; и R-M420*, парагрупата, дефинирана како M420 позитивен, но SRY1532.2 негативен. (Во шемата од 2002 година, ова негативно малцинство SRY1532.2 беше еден дел од релативно ретката група класифицирана како парагрупа R1*.) Мутациите за кои се смета дека се еквивалентни на M420 вклучуваат M449, M511, M513, L62 и L63.[3][42]
Само изолирани примероци од новата парагрупа R-M420* биле пронајдени од Ундерхил 2009 година, најмногу на Блискиот Исток и Кавказ: 1/121 Оманци, 2/150 Иранци, 1/164 во Обединетите Арапски Емирати и 3/612 во Турција. Тестирањето на уште 7224 мажи во 73 други евроазиски населенија не покажа знаци на оваа категорија.[3]
Оваа парагрупа сега е позната како R1a2 (R-YP4141). Потоа има две гранки R1a2a (R-YP5018) и R1a2b (R-YP4132).
R1a1 е дефиниран со SRY1532.2 или SRY10831.2 (се разбира дека секогаш ги вклучува SRY10831.2, M448, L122, M459 и M516[3][43]). Во оваа фамилија на лоза доминираат M17 и M198. Спротивно на тоа, на парагрупата R-SRY1532.2* им недостасуваат маркерите M17 или M198.
Парагрупата R-SRY1532.2* е очигледно помалку ретка од R1*, но сепак е релативно невообичаена, иако е тестирана во повеќе од едно истражување. Ундерхил и сор. (2009) пријавиле 1/51 во Норвешка, 3/305 во Шведска, 1/57 грчки Македонци, 1/150 Иранци, 2/734 етнички Ерменци и 1/141 Кабардијанци.[3] Саху и сор. (2006) пријавиле R-SRY1532.2* за 1/15 примероци од Химачал Прадеш Раџпут.[21]
R-M17/M198 (R1a1a)
Следниве SNP се поврзани со R1a1a:
R-M417 (R1a1a1)
R1a1a1 (R-M417) е најраспространетиот потклад, во две варијации кои се наоѓаат соодветно во Европа (R1a1a1b1 (R-Z282) ([R1a1a1a*] (R-Z282) (Ундергил 2014)[2]) и Централна и Јужна Азија (R1a1a1b2 (R-Z93) ([R1a1a2*] (R-Z93) Ундерхил 2014)[2]).
R-Z282 (R1a1a1b1a) (Источна Европа)
Се чини дека овој голем потклад го опфаќа најголемиот дел од R1a1a пронајден во Европа.[44]
- R1a1a1b1a [R1a1a1a* (Ундерхил (2014))] (R-Z282*) се јавува во северна Украина, Белорусија и Русија со честота од околу 20%.[2]
- R1a1a1b1a3 [R1a1a1a1 (Ундерхил (2014))] (R-Z284) се јавува во северозападна Европа и го достигнува врвот на околу 20% во Норвешка.[2]
- R1a1a1c (M64.2, M87, M204) е очигледно редок: пронајден е кај 1 од 117 машки типови во јужен Иран.[45]
R-M458 (R1a1a1b1a1)
R-M458 е главно словенски SNP, кој се карактеризира со сопствена мутација, и првпат бил наречен кластер N. Ундерхил и сор. (2009) откриле дека е присутен кај современите европски населенија приближно помеѓу сливот Рајна и планината Урал и го проследиле до „основачкиот ефект кој ... спаѓа во раниот холоценски период, 7,9±2,6 KYA“. (Животовски брзини, 3 пати преценети)[3] M458 е пронајден во еден скелет од гробно поле од 14 век во Узедом, Мекленбург-Западна Померанија, Германија. Трудот на Ундерхил и соработниците (2009) исто така известува за изненадувачки висока честота на M458 кај некои севернокавкаски населенија (18% кај Ак Ногаи,[46] 7,8% кај Ногајци и 3,4% кај Абази).[47]
R-L260 (R1a1a1b1a1a)
R1a1a1b1a1a (R-L260), вообичаено познат како западнословенски или полски, е потклад од поголемата матична група R-M458 и првпат била идентификувана како кластер STR од Павловски и сор. (2002). Во 2010 година било потврдено дека е хаплогрупа идентификувана со сопствена мутација (SNP).[48] Очигледно сочинува околу 8% од полските мажи, што го прави еден од најчестите поткладови во Полска. Надвор од Полска е поретко.[49] Покрај Полска, главно се наоѓа во Чешка и Словачка, и се смета за „јасно западнословенски“. Основачкиот предок на R-L260 се проценува дека живеел помеѓу 2000 и 3000 години, т.е. за време на железното време, со значително зголемување на населението пред помалку од 1.500 години.[50]
R-M334
R-M334 ([R1a1a1g1],[37] потклад на [R1a1a1g] (M458)[37] cq R1a1a1b1a1 (M458)[36]) бил пронајдена од Андерхил и сор. (2009) само кај еден Естонец и може да дефинира многу неодамна основан и мал клад.[3]
R1a1a1b1a2 (S466/Z280, S204/Z91)
R1a1a1b1a2b3* (Кластерот на Гвозѕ)
R1a1a1b1a2b3* (M417+, Z645+, Z283+, Z282+, Z280+, CTS1211+, CTS3402, Y33+, CTS3318+, Y2613+) (Кластерот на Гвозѕ К)[35] е група базирана врз STR која е R-M17(xM458). Овој кластер е вообичаен во Полска, но не е ексклузивен за Полска.[50]
R1a1a1b1a2b3a (R-L365)
R1a1a1b1a2b3a (R-L365) [36] претходно бил наречен Кластер G.
R1a1a1b2 (R-Z93) (Азија)
Се чини дека овој голем потклад го опфаќа најголемиот дел од R1a1a пронајден во Азија, поврзан со индоевропските преселби (вклучувајќи ги Скитите, индоариските преселби и така натаму).[44]
- R-Z93* или R1a1a1b2* (R1a1a2* во Ундерхил (2014)) е најчест (>30%) во јужносибирскиот регион Алтај во Русија, се појавува во Киргистан (6%) и кај сите ирански населенија (1-8 %).[2]
- R-Z2125 се јавува на највисоки честоти во Киргистан и кај авганистанските Паштуни (>40%). На честота од >10%, тоа е забележано и кај други авганистански етнички групи и кај некои населенија во Кавказ и Иран.[2]
- R-M560 е многу редок и е забележан само во четири примероци: два говорители на Бурушаски (северен Пакистан), еден Хазара (Авганистан) и еден ирански азербејџански јазик.[2]
- R-M780 се јавува на висока честота во Јужна Азија: Индија, Пакистан, Авганистан и Хималаите. Турција дели R1a (12,1%) подлинија.[51] Ромите од Словачка делат 3% од R1a[52] Групата, исто така, се јавува на >3% кај некои ирански населенија и е присутна со >30% кај Ромите од Хрватска и Унгарија.[2]
Remove ads
Географска распространетост на R1a1a
Предисториски
Во мезолитска Европа, R1a е карактеристично за источните ловци-собирачи.[53] Машки припадник од културата Веретје погребан во Пешаница во близина на езерото Лача во Архангелската Област, Русија околу 10.700 г. п.н.е. е носител на татковската хаплогрупа R1a5-YP1301 и мајчината хаплогрупа U4a.[53][53][53] Мезолитски маж од Карелија од околу 8.800 до 7950 г. п.н.е. ја носи хаплогрупата R1a.[54] Маж од мезолит закопан во Деривка околу 7000 г.п.н.е. до 6700 г. п.н.е. ја носеле татковската хаплогрупа R1a и мајчината U5a2a.[13] Уште едно машко лице од Карелија од околу 5.500 до 5.000 г. п.н.е., кој се сметал за источен ловец-собирач, ја носел хаплогрупата R1a.[11] Маж од чешел керамичката култура во Кудрукула околу 5.900 до 3.800 г. п.н.е. е утврдено дека е носител на R1a и мајчиниот U2e1.[55] Според археологот Дејвид Ентони, татковскиот R1a-Z93 бил пронајден кај реката Оскол во близина на веќе непостоечкиот колхоз „Александрија“, Украина околу 4000 г. п.н.е., „најраниот познат примерок што ја покажа генетската адаптација на перзистенцијата на лактаза (13910-T).“[56] R1a е пронајден во културата линеарна керамика,[57][58] во која е доминантен.[59] Испитаните мажи од бронзеното време од Фатјановска култура припаѓаат целосно на R1a, поточно на поткладот R1a-Z93.[53][53][53]
Хаплогрупата R1a подоцна е пронајдена во древни фосили поврзани со културата на Урнфилд;[60] како и погребот на посмртните останки на културите Синташта,[12] Андроново,[61] Пазирик,[62] Тагар,[61] Таштик,[61] и Срубнаја, жителите на древниот Танаис,[63] во мумиите Тарим,[64] и аристократијата на Ксионгну.[65] Скелетните останки на татко и неговите два сина, од археолошко наоѓалиште откриен во 2005 година во близина на Еулау (во Саксонија-Анхалт, Германија) и датирани околу 2600 година п.н.е., биле позитивни на Y-SNP маркерот SRY10831.2. Оттука, кладот на предците бил присутен во Европа пред најмалку 4600 години, во асоцијација со една локација на широко распространетата култура на линеарна керамика.[57]
Европа
Во Европа, поткладот R1a1 се наоѓа на највисоко ниво кај народите со потекло од Централна и Источна Европа, со резултати кои се движат од 35% до 65% кај Чесите, Унгарците, Полјаците, Словаците, западните Украинци, Русините, Белорусите, Молдавците и Русите.[66][67][10] На Балтикот, честотите R1a1a се намалуваат од Литванија (45%) до Естонија (околу 30%).[68][69][70][10][71]
Има значително присуство кај народите со скандинавско потекло, со највисоки нивоа во Норвешка и Исланд, каде меѓу 20 и 30% од мажите се во R1a1a.[72][73] Викинзите и Норманите можеби ја носеле лозата R1a1a подалеку, што претставува барем дел од малото присуство на Британските Острови, Канарските Острови и Сицилија.[74][75] Во Источна Германија, хаплогрупата R1a1a е во просек помеѓу 20 и 30%, со врв во Росток од 31,3%.[76]
Во Јужна Европа R1a1a не е вообичаен, но значајни нивоа се пронајдени во џебовите, како што се во долината Пас во Северна Шпанија, областите на Венеција и Калабрија во Италија.[77] Балканот покажува голема варијација помеѓу областите со значителни нивоа на R1a1a, на пример 36-39% во Словенија,[78] 27-34% во Хрватска,[79][80][81][82] и над 30% во Егејска Македонија, но помалку од 10% во Албанија, Косово и делови од Грција јужно од клисурата Олимп.[83][70][10]
R1a е практично составен само од поткладот Z284 во Скандинавија. Во Словенија, главниот потклад е Z282 (Z280 и M458), иако поткладот Z284 бил пронајден во еден примерок од Словенците. Има занемарлива застапеност на Z93 во Турција, 12,1%[51][2] Западните Словени и Унгарците се карактеризираат со висока честота на поткладот M458 и ниска Z92, потклад од Z280. На стотици словенечки примероци и Чеси им недостасува поткладот Z92 на Z280, додека Полјаците, Словаците, Хрватите и Унгарците покажуваат само многу ниска честота на Z92.[2] Балтите, источните Словени, Србите, Македонците, Бугарите и Романците покажуваат сооднос Z280>M458 и висок, до преовладувачкиот удел на Z92.[2] Балтите и источните Словени имаат исти поткладови и слични честоти во подетална филогенеза на поткладовите.[84][85] Рускиот генетичар Олег Балановски шпекулирал дека има доминација на асимилираниот предсловенски супстрат во генетиката на источните и западнословенските населенија, според него заедничката генетска структура која ги спротивставува источните Словени и Балтите од другите населенија може да го наведе објаснувањето дека предсловенскиот супстрат на источните и западните Словени најзначајно се состоел од балтикофони, кои во еден момент им претходеле на Словените во културите на евроазиската степа според археолошките и топонимските референци.
Азија
Средна Азија
Зерјал и сор. (2002) ја нашле R1a1a во 64% од примероците на Таџици од Таџикистан и 63% од примероците на Киргизи од Киргистан.[86]
Малјарчук и сор. (2013) ја нашле R1a1-SRY10831.2 во 20.8% (16/77) од примероците на Персијци собрани во провинцијата Корасан и Керман во источен Иран, но не нашле ниеден член од оваа хаплогрупа во примероци од 25 Курди собрани во провинцијата Керманшах во западен Иран.[87]
Ди Кристофаро и сор. (2013) ја нашле хаплогрупата R1a во 9.68% (18/186) од примероците од Иран, со големи варијации од 0% (0/18) кај примероците на Иранци од Техеран, до 25% (5/20) во примероци од Иранци од Корасан и 27% (3/11) во приемроци од Иранци со непознато потекло. Сите Иранци со R1a се носители на мутациите M198 и M17 освен еден примерок на Иранец од Гилан (n=27), за кој било запишано дека припаѓа на R1a-SRY1532.2(xM198, M17).[88]
Малјарчук и сор. (2013) нашле R1a1-SRY10831.2 во 30.0% (12/40) од примероците на Таџикистанци од Таџикистан.[87]
Аширбеков и сор. (2017) нашле R1a-M198 во 6.03% (78/1294) на примероци од Казахстанци од Казахстан. R1a-M198 била најдена во повеќе од просечен број во студии и примероци од следниве казахстански племиња: 13/41 = 31.7% од примероци на Суан, 8/29 = 27.6% од примероци на Ошагти, 6/30 = 20.0% од примероци на Кожа, 4/29 = 13.8% од примероци на Кифсаг, 1/8 = 12.5% од примероци на Торе, 9/86 = 10.5% од примероци на Џетиру, 4/50 = 8.0% од примероци на Аргин, 1/13 = 7.7% од примероци на Шанишкили, 8/122 = 6.6% од примероци на Алимули, 3/46 = 6.5% од примероци на Албан. R1a-M198 била најдена во 5/42 = 11.9% од примероци на Казахстанци од незапишано племе.[89]
Јужна Азија
Во Јужна Азија, R1a1a често е забележан во голем број демографски групи.[21][20]
Во Индија, високите честоти на оваа хаплогрупа се забележани во западнобенгалските брамини (72%)[20] на исток, Гуџарат Лоханас (60%)[3] на запад, Пенџаб/Хариана Катрис (67%)[3] на север и Карнатака Медар (39%)[90] на југ. Исто така, пронајден е во неколку јужноиндиски адивази кои зборуваат дравидски, вклучувајќи ги Ченчу (26%) и Валмикис од Андра Прадеш, Кота (22,58%) [91] и Калар од Тамил Наду, што сугерира дека R1a1a е широко распространета кај племенските јужни Индијанци.[15]
Покрај овие, студиите покажуваат високи проценти во регионално различни групи како што се Манипури (50%)[3] до крајниот североисток и меѓу Пенџаби (47%)[15] до крајниот северозапад.
Во Пакистан се наоѓа на 71% кај племето Мохана во провинцијата Синд на југ и 46% кај Балтис од Гилгит-Балтистан на север.[3] Меѓу Синхалците од Шри Ланка, било откриено дека 23% се позитивни на R1a1a (R-SRY1532).[92] Хиндусите од областа Читван во регионот Тераи Непал го покажуваат тоа со 69%.[93]
Честотата на R1a1a е релативно ниска кај некои групи што зборуваат турски јазик како Јакутите, но нивоата се повисоки (19 до 28%) во одредени турски или монголски групи од северозападна Кина, како што се Бонан, Донгсијанг, Салар и Ујгурите.[94][95][96]
Кинески труд објавен во 2018 година го нашол R1a-Z94 во 38,5% (15/39) од примерок од Керијалик Ујгури од селото Дарја Боји / Дарја Боје, округот Јутиан, Ксинџијанг (于田县达里雅布依a乡), во 28,9% (22/76) од примерокот на Ујгурите Долан од населено место Хорикол, округот Ават, Ксинџијанг (阿瓦提县乌鲁却勒镇) и R1a-Z93 во 6,3% (4/64) од примерокот Ујгурите Лоплики од селото Каркуга / Карчуга, округот Јули, Ксинџијанг (尉犁县喀尔曲尕乡). R1a(xZ93) е забележан само кај еден од 76 долан-ујгури.[97] Забележете дека селото Дарја Боји се наоѓа во оддалечена оаза образувана од реката Керија во пустината Такламакан. Студијата Y-DNA од 2011 година открила Y-dna R1a1 во 10% од примерокот од јужните Хуи луѓе од Јунан, 1,6% од примерокот на Тибетанците од Ксизанг (Тибет автономен регион), 1,6% од примерокот на луѓе од Ксибе од Ксинџијанг, 3,2% од примерокот од северните Хуи од Нингсија, 9,4% од примерокот на Хазак (Казахстанци) од Ксинџијанг и стапки од 24,0%, 22,2%, 35,2%, 29,2% во 4 различни примероци на Ујгури од Ксинџијанг, 9,1% во примерок од Монголите од Внатрешна Монголија. Различен потклад на R1 бил пронајден и во 1,5% од примерокот од северниот дел на Хуеј од Нингсја.[98] во истата студија воопшто не биле откриени случаи на R1a во 6 примероци од Хан Кинез во Јунан, 1 примерок од Хан во Гуангкси, 5 примероци од Хан во Гуижоу, 2 примероци од Хан во Гуангдонг, 2 примероци од Хан во Фуџијан, 2 примероци од Хан во Жеџијанг, 1 примерок од Хан во Шангај, 1 примерок од Хан во Џиангкси, 2 примероци од Хан во Хунан, 1 примерок од Хан во Хубеи, 2 примероци од Хан во Сечуан, 1 примерок од Хан во Чонгкинг, 3 примероци од Хан во Шандонг, 5 примероци од Хан во Гансу, 3 примероци од Хан во Џилин и 2 примероци од Хан во Хеилонџијанг.[99] 40% од Саларите, 45,2% од Таџиците од Ксинџијанг, 54,3% од Донгсианг, 60,6% од Татарите и 68,9% од Киргистанците во Ксинџијанг во северозападна Кина, тестирани во еден примерок имале R1a1-M17. Баоан (Бонан) имаше најмногу разновидност на хаплогрупи од 0,8946±0,0305 додека другите етнички малцинства во северозападна Кина имаа висока разновидност на хаплогрупи како Средна Азија, од 0,7602±0,0546.[100]
Во Источен Сибир, R1a1a се наоѓа меѓу одредени домородни етнички групи, вклучувајќи ги Камчатканите и Чукотканците, а најмногу во Ителман е 22%.[101]
Западна Азија
R1a1a е пронајден во различни облици, во повеќето делови на Западна Азија, во широко различни концентрации, од речиси никакво присуство во области како Јордан, до многу повисоки нивоа во делови на Кувајт и Иран. Бедуинското племе Шимар (Шамар) во Кувајт покажува најголема честота на Блискиот Исток со 43%.[102][103][104]
Велс (2001), забележале дека во западниот дел на земјата, Иранците покажуваат ниско ниво на R1a1a, додека мажите од источните делови на Иран имаат до 35% R1a1a. Насиѕе и сор. (2004) ја нашле R1a1a во околу 20% од Иранците од градовите Техеран и Исфахан. Регуеиро (2006) во студија за Иран, забележал повисока честота на југ отколку на север.
Понова студија открила 20,3% R-M17* меѓу курдските примероци кои биле земени во провинцијата Курдистан во западен Иран, 19% кај Азербејџанците во Западен Азербејџан, 9,7% кај Мазандараните во Северен Иран во провинцијата Мазендеран, 9,4% кај Гилаците во провинцијата Гилан, 12,8% кај Персијците и 17,6% кај зороастријците во Јазд, 18,2% кај Персијците во Исфахан, 20,3% кај Персијците во Хорасан, 16,7% кај Афро-Иранците, 18,4% кај Кешми „Гешми“, 21.4% кај Персијците. во Хормозган и 25% кај народот Балуџи во провинцијата Систан и Балуџистан.[105]
Ди Кристофаро и сор. (2013) ја нашле R1a1a-M198/M17 кај 56.3% (49/87) од примероци на Паштунци од Авганистан (вклучувајќи 20/34 или 58.8% од примероци на Паштунци од Баглан и 29/53 или 54.7% од примероци на Паштунци од Кундуз), 29.1% (37/127) од примероците на Узбекистанци од Авганистан (вклучувајќи 28/94 или 29.8% од примероци на Узбекистанци од Џаузџан, 8/28 или 28.6% од примероци од УЗбекистанци од Сар-е-Пол, и 1/5 или 20% од примероци на Узбекистанци од Балк), 27.5% (39/142) од примероците на Таџикистанци од Авганистан (вклучувајќи 22/54 или 40.7% од примероците на Таџикистанци од Балк, 9/35 или 25.7% од примероците на Таџикистанци од Такар, 4/16 или 25.0% од примероците на Таџикистанци од Саманган, и 4/37 или 10.8% од примероците на Таџикистанци од Бадакшан), 16.2% (12/74) од примероците на Туркменистанци од Џаузџан, и 9.1% (7/77) од неколку примероци на Хазари од Авганистан (вклучувајќи 7/69 или 10.1% од примероци на Хазари од Бамијан и 0/8 или 0% од примероците на Хазари од Балк).[88]
Хабер и сор. (2012) ја нашле хаплогрупата R1a1a-M17 кај 26.0% (53/204) од примероците во Авганистан, вклучувајќи 60% (3/5) од примероците на Нуристанци, 51.0% (25/49) од примероците на Паштунци, 30.4% (17/56) кај Таџици, 17.6% (3/17) кај Узбекистанци, 6.7% (4/60) кај Хазарите, и кај единствениот примерок од човек Туркменистанец.[106]
Понатаму на север од овие западноазиски региони, од друга страна, нивото на R1a1a почнува да се зголемува во Кавказ, уште еднаш на нерамномерен начин. Неколку проучувани населенија не покажале знаци на R1a1a, додека највисоките нивоа досега откриени во регионот се чини дека припаѓаат на говорителите на карачајско-балкарскиот јазик, меѓу кои околу една четвртина од тестираните мажи досега се во хаплогрупата R1a1a.[3]
Remove ads
Историско именување на R1a
Во 2002 година, конзорциумот Y хромозом (YCC) предложиле нов систем за именување на хаплогрупи (YCC 2002), кој сега станал стандарден. Во овој систем, имињата со формат „R1“ и „R1a“ се „филогенетски“ имиња, насочени кон означување на позициите во семејното стебло. Имињата на мутациите на SNP може да се користат и за именување на кладови или хаплогрупи. На пример, бидејќи M173 во моментов е дефинирачка мутација на R1, R1 е исто така R-M173, „мутациско“ име на клад. Кога ќе се открие ново разгранување, некои филогенетски имиња ќе се променат, но по дефиниција сите мутациски имиња ќе останат исти.
Распространетата хаплогрупа дефинирана со мутацијата M17 била позната по различни имиња, како што е „Eu19“, како што се користи во Семино и сор. (2000) и во постарите системи за именување. Предлогот на YCC од 2002 година го доделил името R1a на хаплогрупата дефинирана со мутацијата SRY1532.2. Ова го вклучувало Eu19 (т.е. R-M17) како потклад, така што Eu19 бил именуван како R1a1. Откривањето на M420 во 2009 година предизвикало пренамена на овие филогенетски имиња. (Underhill et al. 2009 и ISOGG 2012) R1a сега е дефиниран со мутацијата M420: во ова ажурирано дрво, поткладот дефиниран од SRY1532.2 се пресели од R1a во R1a1, а Eu19 (R-M17) од R1a1 во R1a1a.
Remove ads
Поврзано
- Генетска историја на Европа
- Човечки Y-ДНК хаплогрупи
- Хаплогрупа Q-M242 (Y-DNA)
Наводи
Надворешни врски
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads