Gujawa pospolita

Gujawa pospolita, gruszla właściwa^[6] (Psidium guajava L.) – gatunek roślin z rodziny mirtowatych, inne nazwy to guawa, guajawa, gwajawa, gojawa^[7]. Pochodzi z rejonu Karaibów, Ameryki Środkowej i północnej części Ameryki Południowej^[3].

Gujawa pospolita

Morfologia (Psidium guajava)
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mirtowce
Rodzina	mirtowate
Rodzaj	gujawa
Gatunek	gujawa pospolita
Nazwa systematyczna
Psidium guajava L. Sp. pl. 1:470. 1753[3]
Synonimy
Guajava pumila (Vahl) Kuntze Guajava pyrifera (L.) Kuntze Myrtus guajava (L.) Kuntze Psidium angustifolium Lam. Psidium cujavillus Burm.f.[4]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]
najmniejszej troski

Kwiat

Liście

Owoc Psidium guajava

Morfologia

Pokrój

Rozłożysty krzew lub drzewo o wysokości do 10 m. Korona gęsta, kopulasta.

Pień

Pień i konary pokryte charakterystyczną brązową korą, która złuszczając się, ujawnia głębsze, matowozielone warstwy.

Liście

Naprzeciwległe, eliptyczne do podługowatych, długości 4–14 cm. Ukośnie ułożone nerwy boczne od góry zagłębione, od dołu wystające, bardzo wyraźne. Liście skórzaste, żółtozielone, od spodu szarawe i pokryte włoskami.

Kwiaty

Białe, pojedyncze lub rosnące po trzy, do 4 cm średnicy, z licznymi żółtymi pręcikami. Wyrastają w kątach liści, przeważnie wiosną i na początku lata. Wydzielają delikatny zapach^[6].

Owoce

Jadalne, okrągłe lub gruszkowate o długości 3–10 cm, miękka i woskowata skórka, początkowo zielone, dojrzałe żółtawe. Miąższ owocu biały, żółtawy lub różowy, o charakterystycznym silnym piżmopodobnym zapachu, z wieloma drobnymi, jadalnymi nasionami, ułożonymi koliście.

Zastosowanie

• Jest gatunkiem niewybrednym^[6]. Powszechnie uprawiana w wielu krajach tropikalnych (np. Indie, Tajlandia, Meksyk) ze względu na owoce, które można spożywać na surowo albo częściej w postaci kompotów, napojów i galaretek ze względu na niewyraźny smak w postaci surowej. Owoce gujawy należą do owoców o bardzo dużej zawartości witaminy C (ok. 230 mg w 100 g^[8]) oraz β-Karotenu (0,475 mg)^[8]. Zawierają również dużo pektyn, w związku z czym doskonale nadają się do wyrobu galaretek i konfitur.
• Z liści gujawy sporządza się herbatkę o działaniu przeciwbiegunkowym.

  Wartość odżywcza Gujawa (100 g)

  Wartość energetyczna 197 kJ (47 kcal) Białka 0,8 g szczegółowe informacje RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,7% 1,7% 1,7% 1,7% M 1,4% 1,4% 1,4% 1,4% Węglowodany 11,9 g szczegółowe informacje Przyswajalne 7,2 g RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 5,5% 5,5% 5,5% 5,5% M 5,5% 5,5% 5,5% 5,5% Cukry (jedno- i dwucukry) 0,3 g Dwucukry Sacharoza 0,3 g Skrobia 0,1 g Błonnik 4,7 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 19% 19% 22% 22% M 12% 12% 16% 16% Tłuszcze 0,6 g szczegółowe informacje Kwasy tł. nasycone 0,17 g Kwasy tł. nienasycone Jednonienasycone 0,05 g Wielonienasycone 0,25 g omega-3 0,05 g α-Linolenowy (ALA) 0,05 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 4,5% 4,5% 4,5% 4,5% M 3,1% 3,1% 3,1% 3,1% omega-6 0,2 g Linolowy (LA) 0,2 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,7% 1,7% 1,8% 1,8% M 1,2% 1,2% 1,4% 1,4% Woda 86,1 g szczegółowe informacje AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,2% 3,2% 3,2% 3,2% M 2,3% 2,3% 2,3% 2,3%

  Witaminy Witamina C 230 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 307% 307% 307% 307% M 256% 256% 256% 256% Tiamina (B1) 0,05 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 4,5% 4,5% 4,5% 4,5% M 4,2% 4,2% 4,2% 4,2% Ryboflawina (B2) 0,05 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 4,5% 4,5% 4,5% 4,5% M 3,8% 3,8% 3,8% 3,8% Niacyna (B3) 1,2 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 8,6% 8,6% 8,6% 8,6% M 7,5% 7,5% 7,5% 7,5% Witamina B6 0,14 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 11% 11% 9,3% 9,3% M 11% 11% 8,2% 8,2% Foliany 0,005 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,3% 1,3% 1,3% 1,3% M 1,3% 1,3% 1,3% 1,3% Kobalamina (B12) 0,00 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Witamina A 0,079 mg RAE RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 11% 11% 11% 11% M 8,8% 8,8% 8,8% 8,8% Witamina E 0,9 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 6,0% 6,0% 6,0% 6,0% M 6,0% 6,0% 6,0% 6,0% Makroelementy Fosfor 23 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,3% 3,3% 3,3% 3,3% M 3,3% 3,3% 3,3% 3,3% Wapń 12 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,2% 1,2% 1,0% 1,0% M 1,2% 1,2% 1,2% 1,0% Magnez 11 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,5% 3,4% 3,4% 3,4% M 2,8% 2,6% 2,6% 2,6% Potas 210 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 4,5% 4,5% 4,5% 4,5% M 4,5% 4,5% 4,5% 4,5% Sód 5 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,3% 0,3% 0,4% 0,4% M 0,3% 0,3% 0,4% 0,4% Mikroelementy Żelazo 0,4 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,2% 2,2% 5,0% 5,0% M 5,0% 5,0% 5,0% 5,0% Miedź 0,09 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 10% 10% 10% 10% M 10% 10% 10% 10% Cynk 0,18 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,3% 2,3% 2,3% 2,3% M 1,6% 1,6% 1,6% 1,6% Mangan 0,09 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 5,0% 5,0% 5,0% 5,0% M 3,9% 3,9% 3,9% 3,9%

  Dane liczbowe na podstawie: [9] Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[10]