Rabarbar

Rabarbar, rzewień (Rheum L.) – rodzaj roślin należących do rodziny rdestowatych. Obejmuje około 60 gatunków^[4] występujących w subtropikalnej i umiarkowanej Azji^[5] (najdalej na zachód, do europejskiej części Rosji, sięga zasięg rabarbaru tatarskiego^[6]). Rośliny te rosną zwykle na górskich łąkach oraz w miejscach skalistych^[6]. Wiele gatunków rozpowszechnionych jest w uprawie jako rośliny ozdobne i lekarskie. Do częściej uprawianych należą: rabarbar dłoniasty, rabarbar kędzierzawy, rabarbar lekarski i rabarbar ogrodowy oraz mieszańce między rabarbarem kędzierzawym i ogrodowym (R. × hybridum)^[7][6].

Rabarbar

Rabarbar lekarski
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	rdestowate
Rodzaj	rabarbar
Nazwa systematyczna
Rheum L. Sp. Pl. 371. 1753[3]
Typ nomenklatoryczny
Rheum rhaponticum L.[3]
Synonimy
Rhabarbarum Fabricius[3]

Jadalne ogonki rabarbaru kędzierzawego w ofercie handlowej

Morfologia

Pokrój

Okazałe byliny osiągające do 3 m wysokości^[6], z tęgim korzeniem i wyprostowaną, dętą, podłużnie bruzdowaną nagą lub owłosioną łodygą^[5].

Liście

Zebrane w rozetę przyziemną, poza tym także łodygowe. Pojedyncze, całobrzegie, zatokowo-ząbkowane lub dłoniasto złożone. Blaszka szeroka, owalna lub trójkątna, wyrastająca na grubym ogonku liściowym. Liście rozety przyziemnej okazałe, większe od łodygowych, których u części gatunków zresztą brak. Gatka luźna, zwykle okazała, błoniasta i całobrzega^[5][6].

Kwiaty

Drobne, zebrane zwykle w okazałe, rozgałęzione kwiatostany. Okwiat trwały, sześcioczłonowy, różowy, biały lub zielony. Pręcików zwykle 9. Zalążnia jednokomorowa, górna, szyjki słupka 3, krótkie^[5][6].

Owoce

Trójkanciaste, oskrzydlone niełupki^[5].

Systematyka

Rabarbar gobijski Rheum nanum

Pozycja systematyczna

Rodzaj z podrodziny Polygonoideae, rodziny rdestowatych (Polygonaceae), rzędu goździkowców (Caryophyllales) w obrębie dwuliściennych właściwych^[2]. W obrębie podrodziny reprezentuje plemię Rumiceae^[8], obejmujące trzy rodzaje, w obrębie których bazalnym jest szczawiór Oxyria, a rabarbar tworzy wspólny klad z siostrzanym rodzajem szczaw Rumex^[9].

Pozycja rodzaju na tle kladogramu podrodziny Polygonoideae^[2][9]

	Oxygonum Persicaria Bistorta Aconogonon + Koenigia Fagopyrum Pteroxygonum Calligonum Pteropyrum Oxyria Rumex Rheum Knorringia Reynoutria Fallopia Muehlenbeckia Duma Atraphaxis Polygonum

Wykaz gatunków^[10][11]

• Rheum acuminatum Hook. f. & Thomson
• Rheum alexandrae Batalin
• Rheum altaicum Losinsk.
• Rheum australe D. Don – rabarbar Emoda
• Rheum compactum L.
• Rheum delavayi Franch. – rabarbar Delavaya
• Rheum forrestii Diels
• Rheum glabricaule Sam.
• Rheum globulosum Gage
• Rheum hotaoense C.Y. Cheng & T.C. Kao
• Rheum × hybridum Murray
• Rheum inopinatum Prain
• Rheum kialense Franch.
• Rheum laciniatum Prain
• Rheum lhasaense A.J. Li & P.G. Xiao
• Rheum likiangense Sam.
• Rheum lucidum Losinsk.
• Rheum macrocarpum Losinsk.
• Rheum maculatum C.Y. Cheng & T.C. Kao
• Rheum moorcroftianum Royle
• Rheum nanum Siev. ex Pall.
• Rheum nobile Hook. f. & Thomson
• Rheum officinale Baill. – rabarbar lekarski, rzewień lekarski
• Rheum palmatum L. – rabarbar dłoniasty, rzewień dłoniasty
• Rheum przewalskyi Losinsk.
• Rheum pumilum Maxim.
• Rheum racemiferum Maxim.
• Rheum reticulatum Losinsk.
• Rheum rhabarbarum L. – rabarbar kędzierzawy, rzewień kędzierzawy
• Rheum rhaponticum L. – rabarbar ogrodowy, rzewień ogrodowy
• Rheum rhizostachyum Schrenk
• Rheum rhomboideum Losinsk.
• Rheum ribes L.
• Rheum spiciforme Royle
• Rheum subacaule Sam.
• Rheum sublanceolatum C.Y. Cheng & T.C. Kao
• Rheum tanguticum Maxim. ex Balf. – rabarbar tangucki
• Rheum tataricum L.f. – rabarbar tatarski
• Rheum tibeticum Maxim. ex Hook. f. – rabarbar tybetański
• Rheum turkestanicum Janisch.
• Rheum uninerve Maxim.
• Rheum webbianum Royle – rabarbar Webba
• Rheum wittrockii C.E. Lundstr.
• Rheum yunnanense Sam.