Bistorta

Bistorta – rodzaj roślin z rodziny rdestowatych (Polygonaceae). Obejmuje 43 gatunki^[4]. Zasięg rodzaju obejmuje strefę umiarkowaną i okołobiegunową półkuli północnej – Amerykę Północną (na południe po Meksyk), całą Europę, Maroko w północno-zachodniej Afryce, rozległe obszary Azji bez jej południowych krańców^[4]. Do flory polskiej należą dwa gatunki rodzime – rdest wężownik B. officinalis i rdest żyworodny B. vivipara^[5].

Bistorta

Rdest żyworodny
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	rdestowate
Rodzaj	Bistorta
Nazwa systematyczna
Bistorta (L.) Scop. Meth. Pl. 24. 25 Mar 1754
Typ nomenklatoryczny
Bistorta major Gray[3]

Jako okrywowa roślina ozdobna uprawiany jest zwłaszcza rdest pokrewny B. affinis. Rdest wężownik B. officinalis, a konkretnie jego suszone kłącze, wykorzystywane jest w ziołolecznictwie^[6].

Systematyka

Rdest wężownik

Rdest pokrewny

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny rdestowatych Polygonaceae, z podrodziny Polygonoideae i plemienia Persicarieae^[7][2]. W obrębie plemienia, do którego należą poza tym rodzaje Persicaria, Aconogonon i Koenigia, zajmuje pozycję siostrzaną względem tych dwóch ostatnich (rodzaj Persicaria jest bazalny w obrębie plemienia)^[8].

Gatunki tu zaliczane tradycyjnie włączane były często do rodzaju rdest Polygonum lub do rodzaju Persicaria^[6]. W polskim piśmiennictwie nawet po odkryciu odległego pokrewieństwa gatunków, zaliczanych tradycyjnie do szeroko ujmowanego rodzaju Polygonum, dominuje wciąż szerokie jego ujęcie, stąd także dominująca nazwa zwyczajowa „rdest” – niezależnie od przynależności taksonomicznej poszczególnych taksonów^[5].

Pozycja rodzaju na tle kladogramu podrodziny Polygonoideae^[2][8]

	Oxygonum Persicaria Bistorta Aconogonon + Koenigia Fagopyrum Pteroxygonum Calligonum Pteropyrum Oxyria Rumex Rheum Knorringia Reynoutria Fallopia Muehlenbeckia Duma Atraphaxis Polygonum

Wykaz gatunków^[4]

• Bistorta abukumensis Yonek., Iketsu & H.Ohashi
• Bistorta affinis (D.Don) Greene – rdest pokrewny
• Bistorta albiflora Miyam. & H.Ohba
• Bistorta alopecuroides (Turcz. ex Kom.) Nakai
• Bistorta amplexicaulis (D.Don) Greene – rdest himalajski
• Bistorta attenuata Kom.
• Bistorta attenuatifolia Miyam. & H.Ohba
• Bistorta bistortoides (Pursh) Small
• Bistorta burmanica Yonek. & H.Ohashi
• Bistorta carnea (K.Koch) Kom.
• Bistorta coriacea (Sam.) Yonek. & H.Ohashi
• Bistorta diopetes H.Ohba & S.Akiyama
• Bistorta elliptica (Willd. ex Spreng.) V.V.Petrovsky, D.F.Murray & Elven
• Bistorta emodi (Meisn.) H.Hara
• Bistorta griersonii Yonek. & H.Ohashi
• Bistorta griffithii (Hook.f.) Grierson
• Bistorta hayachinensis (Makino) H.Gross
• Bistorta honanensis (H.W.Kung) Yonek. & H.Ohashi
• Bistorta incana (Nakai) Nakai
• Bistorta jaljalensis H.Ohba & S.Akiyama
• Bistorta krascheninnikovii N.A.Ivanova
• Bistorta longispicata Yonek. & H.Ohashi
• Bistorta ludlowii Yonek. & H.Ohashi
• Bistorta macrophylla (D.Don) Soják
• Bistorta manshuriensis (Petrov ex Kom.) Kom.
• Bistorta milletii H.Lév.
• Bistorta milletioides H.Ohba & S.Akiyama
• Bistorta ochotensis Kom.
• Bistorta officinalis Delarbre – rdest wężownik
• Bistorta perpusilla (Hook.f.) Greene
• Bistorta plumosa (Small) Greene
• Bistorta purpureonervosa (A.J.Li) Yonek. & H.Ohashi
• Bistorta × rhaetica (Brügger) Dostál
• Bistorta rubra Yonek. & H.Ohashi
• Bistorta sherei H.Ohba & S.Akiyama
• Bistorta sinomontana (Sam.) Miyam.
• Bistorta subscaposa (Diels) Petrov
• Bistorta suffulta (Maxim.) Greene ex H.Gross
• Bistorta tenuicaulis (Bisset & S.Moore) Nakai
• Bistorta tenuifolia (H.W.Kung) Miyam. & H.Ohba
• Bistorta tubistipulis Miyam. & H.Ohba
• Bistorta vacciniifolia (Wall. ex Meisn.) Greene
• Bistorta vivipara (L.) Delarbre – rdest żyworodny
• Bistorta yunnanensis H.Gross