Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa bezdźwięczna
rodzaj dźwięku spółgłoskowego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczana symbolem: [f]. Głoska ta była obca językowi prasłowiańskiemu, a w języku polskim znalazła się dzięki zapożyczeniom z języków germańskich i łaciny. W najstarszych zapożyczeniach zastępowana przez [p] lub [b], np. niem. Farbe → pol. barwa[1].
Remove ads
Artykulacja
Opis
W czasie artykulacji podstawowego wariantu [f]:
- modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji płucnej i egresji;
- tylna część podniebienia miękkiego na skutek działania mięśni zamyka dostęp do jamy nosowej, prąd powietrza uchodzi przez jamę ustną,
- prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub też co najmniej powietrze uchodzi wzdłuż środkowej linii języka,
- dolna warga kontaktuje się z górnymi siekaczami, tworząc małą szczelinę. Szczelina ta jest na tyle wąska, że masy powietrza wydychanego z płuc tworzą charakterystyczny szum;
- wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna[1].
Warianty
Spółgłoska ta może podlegać drobnym zmianom na skutek zmian w artykulacji, np.:
- wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego powoduje artykulację spółgłoski zmiękczonej (spalatalizowanej): [fʲ]
- wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego powoduje artykulację spółgłoski welaryzowanej: [fˠ]
- zaokrąglenie warg powoduje artykulację spółgłoski labializowanej[fʷ][1]
Remove ads
Występowanie
Przykłady w wybranych językach:
Remove ads
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads