Toni Nieminen

Toni Markus Nieminen (ur. 31 maja 1975 w Lahti) – fiński skoczek narciarski, trzykrotny medalista olimpijski, dwukrotny złoty medalista mistrzostw świata juniorów, zwycięzca Turnieju Czterech Skoczni oraz zdobywca Pucharu Świata. Jako pierwszy na świecie ustał skok na odległość ponad 200 metrów^[3][a].

Toni Nieminen

Data i miejsce urodzenia	31 maja 1975 Lahti
Klub	Lahden Hiihtoseura
Wzrost	179 cm
Debiut w PŚ	3 marca 1991 w Lahti (48. miejsce)
Pierwsze punkty w PŚ	1 grudnia 1991 w Thunder Bay (1. miejsce)
Rekord życiowy	203,0 m na Velikance w Planicy (17 marca 1994)[1][2]
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Finlandia Igrzyska olimpijskie złoto Albertville 1992 skoki narciarskie (duża skocznia) złoto Albertville 1992 skoki narciarskie (drużynowo) brąz Albertville 1992 skoki narciarskie (skocznia normalna) Mistrzostwa świata juniorów złoto Vuokatti 1992 indywidualnie złoto Vuokatti 1992 drużynowo
Inne nagrody
Puchar Świata w skokach Kryształowa kula 1991/1992 Turniej Czterech Skoczni 1. miejsce 1991/1992

Kariera

W Pucharze Świata w skokach zadebiutował w Lahti pod koniec sezonu 1990/1991 (48. miejsce). Był to jego jedyny start w tym sezonie, wobec czego nie został sklasyfikowany w klasyfikacji generalnej.

Największe sukcesy osiągnął w sezonie 1991/1992, kiedy to triumfował w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata. W pierwszym starcie w sezonie (w Thunder Bay) odniósł swoje pierwsze zwycięstwo. Łącznie jedenastokrotnie stawał na podium (osiem zwycięstw). Triumfował także w klasyfikacji końcowej 40. Turnieju Czterech Skoczni (zwycięstwa w Oberstdorfie, Innsbrucku i Bischofshofen oraz 2. miejsce w Garmisch-Partenkirchen). W 1992 wystartował na igrzyskach olimpijskich w Albertville, gdzie zdobył złoty medal na dużej skoczni, wyprzedzając o ponad 10 punktów Martina Höllwartha oraz o ponad 20 punktów Heinza Kuttina. Tym samym został najmłodszym mistrzem olimpijskim w historii zimowych igrzysk olimpijskich – w momencie zwycięstwa miał 16 lat, 8 miesięcy i 16 dni. Na tych samych igrzyskach zdobył ponadto brązowy medal na normalnej skoczni oraz złoty w konkursie drużynowym (obok Nieminena w fińskim zespole znaleźli się Ari-Pekka Nikkola, Mika Laitinen oraz Risto Laakkonen). Miesiąc później Nieminen wystartował na mistrzostwach świata juniorów w Vuokatti, gdzie zdobył złote medale w konkursie indywidualnym i drużynowym. W Pucharze Świata został najmłodszym zdobywcą Kryształowej Kuli we wszystkich zimowych konkurencjach Pucharu Świata.

W następnych sezonach nie odnosił większych sukcesów. Dopiero w sezonie 1994/1995 po raz kolejny stanął na podium, wygrywając 1 lutego 1995 zawody w Kuopio. Było to równocześnie ostatnie zwycięstwo i podium w jego karierze. W klasyfikacji generalnej uplasował się na jedenastej pozycji. Na mistrzostwach świata w Falun zajął 29. miejsce na dużej skoczni oraz 5. miejsce na normalnej. Drużynowo Finowie z Nieminenem w składzie zajęli szóste miejsce. 20 marca 1994 podczas mistrzostw świata w lotach w Planicy ustanowił nowy rekord świata w długości skoku narciarskiego – jako pierwszy zawodnik w historii skoczył ponad 200 metrów (203 m). Nie zakwalifikował się do reprezentacji Finlandii na igrzyska w Lillehammer, jednak wystartował on na mistrzostwach świata w Thunder Bay, gdzie w swoim jedynym starcie zajął 36. miejsce na dużej skoczni.

W kolejnych sezonach nie był powoływany do fińskiej kadry. W sezonie 2000/2001 kilka razy znalazł się w czołowej dziesiątce zawodów. Na igrzyskach olimpijskich w Salt Lake City był szesnasty w konkursie indywidualnym na normalnej skoczni. W 2003 doznał kontuzji na deptaku w Helsinkach. Po roku wrócił do skakania. Odnosił przeciętne rezultaty w Pucharze Kontynentalnym. W 2004 zajął 5. miejsca na Mistrzostwach Finlandii, po czym zakończył karierę.

Łącznie dwunastokrotnie stawał na podium indywidualnych zawodów Pucharu Świata, w tym dziewięciokrotnie zwyciężał, raz był drugi i dwa razy trzeci. W Pucharze Świata w lotach najlepsze wyniki osiągnął w sezonie 1993/1994, kiedy to zajął siódme miejsce w klasyfikacji generalnej. W latach 1995–1996 oraz 2001–2003 startował w zawodach Letniego Grand Prix w skokach, najlepsze wyniki uzyskując w trzeciej edycji tego cyklu. W 1992 został wybrany Fińskim Sportowcem Roku. Po zakończeniu kariery pracował między innymi jako trener fińskiej kadry juniorów oraz komentator sportowy dla fińskiej stacji MTV3.

W marcu 2016 ogłosił wznowienie kariery sportowej^[4], lecz 8 miesięcy później poinformował o rezygnacji z powrotu do profesjonalnego uprawiania sportu^[5].

Igrzyska olimpijskie

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Skocznia	Konkurs	Skok 1	Skok 2	Nota	Strata	Zwycięzca
3.	9 lutego	1992	Albertville / Courchevel	Tremplin du Praz	Skocznia normalna indywidualnie	88,0 m	84,5 m	217,0 pkt	5,8 pkt	Ernst Vettori
1.	14 lutego	1992	Albertville / Courchevel	Tremplin du Praz	Skocznia duża drużynowo[b]	123,0 m	122,0 m	644,4 pkt (240 pkt)	–
1.	16 lutego	1992	Albertville / Courchevel	Tremplin du Praz	Skocznia duża indywidualnie	122,0 m	123,0 m	239,5 pkt	–
16.	10 lutego	2002	Salt Lake City	Utah Olympic Park Jumps	Skocznia normalna indywidualnie	91,5 m	91,5 m	235,5 pkt	33,5 pkt	Simon Ammann

Mistrzostwa świata

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Skocznia	Konkurs	Skok 1	Skok 2	Nota	Strata	Zwycięzca
29.	21 lutego	1993	Falun	Lugnet	Skocznia duża indywidualnie	69 m	114 m	133,6 pkt	107,8 pkt	Espen Bredesen
6.	23 lutego	1993	Falun	Lugnet	Skocznia duża drużynowo[c]	96 m	105 m	702,7 pkt (172,9 pkt)	118,8 pkt	Norwegia
5.	27 lutego	1993	Falun	Lugnet	Skocznia normalna indywidualnie	87 m	86 m	219,8 pkt	18,0 pkt	Masahiko Harada
36.	18 marca	1995	Thunder Bay	Big Thunder	Skocznia duża indywidualnie	91 m	—	56,3 pkt	216,3 pkt	Tommy Ingebrigtsen

Mistrzostwa świata w lotach

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Skocznia	Konkurs	Skok 1	Skok 2	Nota	Strata	Zwycięzca
7.	20 marca	1994	Planica	Velikanka	Loty indywidualnie	139 m	156 m	248,0 pkt	103,3 pkt	Jaroslav Sakala

Mistrzostwa świata juniorów

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Konkurs	Skok 1	Skok 2	Nota	Strata	Zwycięzca
1.	18 marca	1992	Vuokatti	Skocznia normalna drużynowo[d]	79,5 m	81,5 m	570,4 (223,1 pkt)	–
1.	21 marca	1992	Vuokatti	Skocznia normalna indywidualnie	79,5 m	78,5 m	217,6 pkt	–

Puchar Świata

Miejsca w klasyfikacji generalnej

Sezon	Miejsce[6]
1991/1992	1.
1992/1993	50.
1993/1994	52.
1994/1995	11.
1995/1996	94.
1996/1997	92.
1997/1998	67.
2000/2001	21.
2001/2002	31.
2002/2003	54.

Miejsca na podium chronologicznie

Nr	Data	Miejscowość	Skocznia	Nota	Pozycja	Strata	Zwycięzca
1.	1 grudnia 1991	Thunder Bay	Normal Thunder	253.3 pkt	1.	–
2.	29 grudnia 1991	Oberstdorf	Schattenbergschanze	229.9 pkt	1.	–
3.	1 stycznia 1992	Garmisch-Partenkirchen	Große Olympiaschanze	218.5 pkt	2.	0,5 pkt	Andreas Felder
4.	4 stycznia 1992	Innsbruck	Bergisel	229.0 pkt	1.	–
5.	6 stycznia 1992	Bischofshofen	Paul-Ausserleitner-Schanze	225.5 pkt	1.	–
6.	29 lutego 1992	Lahti	Salpausselkä K-90	234.9 pkt	1.	–
7.	1 marca 1992	Lahti	Salpausselkä K-114	243.0 pkt	1.	–
8.	8 marca 1992	Trondheim	Granåsen	211.2 pkt	3.	5,9 pkt	Heinz Kuttin
9.	11 marca 1992	Trondheim	Granåsen	231.3 pkt	1.	–
10.	15 marca 1992	Oslo	Holmenkollbakken	219.1 pkt	1.	–
11.	29 marca 1992	Planica	Bloudkova velikanka	237.8 pkt	3.	24,1 pkt	Andreas Felder
12.	1 lutego 1995	Kuopio	Puijo	248.5 pkt	1.	–

Miejsca w poszczególnych konkursach indywidualnych Pucharu Świata

Źródło[7]
Sezon 1990/1991
																						punkty
-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	48	-	-	-	-	-	-	-	0
Sezon 1991/1992
																					punkty
1	6	?	?	1	2	1	1	9	-	-	-	-	1	1	14	3	1	1	-	3	269
Sezon 1992/1993
																	punkty
-	-	59	42	29	-	-	-	-	11	-	-	43	35	?	-	?	5
Legenda (do sezonu 1992/1993)
1 2 3 4-10 11-15 poniżej 15  q  – zawodnik nie zakwalifikował się  -  – zawodnik nie wystartował
Sezon 1993/1994
																			punkty
34	31	42	q	28	-	-	-	-	-	q	23	-	-	47	?	7	-	-	47
Sezon 1994/1995
																					punkty
36	6	31	5	4	6	6	37	11	11	6	12	48	1	53	55	11	?	34	16	47	464
Sezon 1995/1996
																												punkty
34	q	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	46	29	?	?	-	-	39	-	q	-	?	?	2
Sezon 1996/1997
																									punkty
-	-	-	?	-	-	25	q	q	q	-	-	-	-	-	-	-	-	-	q	-	-	-	-	-	6
Sezon 1997/1998
																											punkty
-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	42	31	35	-	-	-	-	-	48	-	19	42	18	43	q	q	25
Sezon 1998/1999
																													punkty
-	-	-	-	-	-	-	-	49	q	q	q	36	37	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	0
Sezon 1999/2000
																										punkty
-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	q	-	-	-	0
Sezon 2000/2001
																					punkty
20	9	35	31	6	19	15	17	25	11	14	30	13	34	24	-	-	-	-	8	38	230
Sezon 2001/2002
																						punkty
25	13	q	22	5	45	9	-	-	16	36	49	37	-	14	43	-	-	q	-	-	-	142
Sezon 2002/2003
																											punkty
29	-	-	-	10	42	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	q	-	-	-	28
Sezon 2003/2004
																							punkty
q	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	q	-	-	0
Legenda
1 2 3 4-10 11-30 poniżej 30  dq  – dyskwalifikacja  q  – dyskwalifikacja w kwalifikacjach  q  – zawodnik nie zakwalifikował się  -  – zawodnik nie wystartował  ?  – brak startu lub nie zakwalifikował się

Miejsca w poszczególnych konkursach drużynowych Pucharu Świata

Źródło[7]
Sezon 1991/1992
								2	3
Sezon 1992/1993
								8	-
Legenda
1 2 3 poniżej 3  -  – zawodnik nie wystartował
Sezon 2001/2002
					1	-	-	-	-
Legenda
1 2 3 4-8 poniżej 8  -  – zawodnik nie wystartował

Puchar Świata w lotach

Miejsca w klasyfikacji generalnej

Sezon	Miejsce[6]
1993/1994	7.
1994/1995	31.
2000/2001	37.

Turniej Czterech Skoczni

Miejsca w klasyfikacji generalnej

Sezon	Miejsce[6]
1991/1992	1.
1994/1995	8.
1996/1997	57.
1998/1999	67.
2000/2001	15.
2001/2002	33.

Turniej Nordycki

Miejsca w klasyfikacji generalnej

Sezon	Miejsce	Źr.
1998	27.	[8]
2001	21.	[9]

Letnie Grand Prix

Miejsca w klasyfikacji generalnej

Sezon	Miejsce[10]
1994	46.
1995	35.
2000	43.
2001	37.
2002	43.

Miejsca w poszczególnych konkursach indywidualnych LGP

Źródło[7]
1994
			punkty
q	34	q	181
1995
				punkty
45	32	17	q	480
2000
								punkty
?	23	29	27	-	-	-	-	14
2001
							punkty
q	12	50	17	-	-	-	36
2002
						punkty
q	19	28	46	-	-	15
Legenda
1 2 3 4-10 11-30 poniżej 30  dq  – dyskwalifikacja  q  – zawodnik nie zakwalifikował się  -  – zawodnik nie wystartował  ?  – brak startu lub nie zakwalifikował się

Puchar Kontynentalny

Miejsca w klasyfikacji generalnej

Sezon	Miejsce[7]
1992/1993	12.
1994/1995	145.
1995/1996	10.
1996/1997	42.
1997/1998	18.
1998/1999	17.
1999/2000	24.
2000/2001	22.
2001/2002	54.
2002/2003	158.
2003/2004	27.

Miejsca na podium konkursów Pucharu Kontynentalnego

1. Willingen – 17 stycznia 1993 (1. miejsce)
2. Kuopio – 27 marca 1993 (1. miejsce)
3. Reit im Winkl – 12 stycznia 1996 (1. miejsce)
4. Berchtesgaden – 14 stycznia 1996 (1. miejsce)
5. Bollnäs – 8 marca 1996 (1. miejsce)
6. Lauscha – 22 grudnia 1996 (1. miejsce)
7. Lahti – 19 grudnia 1997 (1. miejsce)
8. Kuusamo – 5 kwietnia 1998 (3. miejsce)
9. Kuopio – 17 grudnia 1998 (1. miejsce)
10. Hede – 20 marca 1999 (1. miejsce)
11. Braunlage – 23 stycznia 2000 (1. miejsce)
12. Velenje – 7 lipca 2000 (3. miejsce)
13. Rælingen – 19 sierpnia 2000 (1. miejsce)
14. Vikersund – 9 marca 2001 (1. miejsce)
15. Vikersund – 14 marca 2002 (2. miejsce)
16. Vikersund – 16 marca 2002 (3. miejsce)

Miejsca w poszczególnych konkursach Pucharu Kontynentalnego

Źródło[7]
Sezon 1991/1992
																					punkty
-	-	39	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	0
Sezon 1992/1993
																						punkty
-	-	-	-	-	-	-	6	1	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1	-	-	60
Sezon 1994/1995
																																							punkty
-	-	6	52	39	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	47	28	43
Sezon 1995/1996
																																								punkty
-	-	76	6	53	-	-	-	-	1	-	-	-	11	1	57	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1	-	-	-	6	-	-	-	18	29	6	7	16	510
Sezon 1996/1997
																																														punkty
-	36	-	-	-	-	-	16	7	24	1	-	-	-	15	14	q	-	-	-	40	18	-	-	-	-	-	-	-	40	31	20	42	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	12	-	238
Sezon 1997/1998
																																																		punkty
-	5	-	-	-	-	-	-	-	-	9	5	1	5	4	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	5	11	3	443
Sezon 1998/1999
																																																			punkty
-	-	38	4	12	21	-	-	-	1	11	7	-	-	-	-	-	-	-	-	-	14	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	41	10	16	-	-	-	-	1	25	8	18	32	60	452
Sezon 1999/2000
																																																			punkty
-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	15	27	19	45	50	-	14	18	13	-	-	-	-	-	q	1	-	-	33	13	11	8	9	-	-	25	45	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	5	13	359
Sezon 2000/2001
																																								punkty
3	6	-	-	1	9	10	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1	q	-	-	-	-	-	-	-	-	355
Sezon 2001/2002
																																													punkty
-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	2	4	3	190
Sezon 2002/2003
																																			punkty
-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	18	26	-	-	-	-	18
Sezon 2003/2004
																									punkty
9	11	-	4	26	30	21	-	-	-	17	18	-	-	-	-	-	17	26	36	23	21	14	-	-	201
Legenda
1 2 3 4-10 11-30 poniżej 30  dq  – dyskwalifikacja  q  – zawodnik nie zakwalifikował się  -  – zawodnik nie wystartował

Letni Puchar Kontynentalny

Miejsca w klasyfikacji generalnej

Sezon	Miejsce	Źr.
2003	71.	[11]

Miejsca w poszczególnych konkursach Letniego Pucharu Kontynentalnego

Źródło[7]
2003
										punkty
40	13	-	-	-	-	-	-	-	-	20
Legenda
1 2 3 4-10 11-30 poniżej 30  dq  – dyskwalifikacja  -  − zawodnik nie wystartował

Uwagi

1. Jako pierwszy granicę 200 metrów pokonał kilka minut przed Nieminenem Austriak Andreas Goldberger, który skoczył 202 metry, ale swojego skoku nie ustał.
2. Skład drużyny: Toni Nieminen, Ari-Pekka Nikkola, Risto Laakkonen, Mika Laitinen
3. Skład drużyny: Janne Ahonen, Vesa Hakala, Toni Nieminen, Risto Jussilainen
4. Skład zespołu: Jani Salo, Olli Happonen, Janne Väätäinen, Toni Nieminen