En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
1982 Türkiye anayasa referandumu
Türkiye'de yapılan ikinci halk oylaması Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
1982 Türkiye anayasa referandumu, Türkiye'de yapılan ikinci halk oylamasıdır.
.png)
12 Eylül Darbesi'nden sonra hazırlanan 1982 Anayasası için yapıldı. 7 Kasım 1982 Pazar günü yapılan halk oylaması ile 1982 Anayasası yüzde 8,63 "RED" (1.626.431 seçmen) oyuna karşılık yüzde 91,37 "KABUL" (17.215.559 seçmen) oyuyla kabul edildi.[1]
Remove ads
Arka plan
1980 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi Fahri Korutürk'ün yerine yeni bir cumhurbaşkanı seçecekti. Ancak partiler bir aday üzerinde anlaşamadı, 22 Mart 1980'de seçilmesi gereken yeni cumhurbaşkanı aylarca seçilemedi, 12 Eylül 1980'de Kenan Evren liderliğindeki Türk Silahlı Kuvvetleri bir darbe yaparak parlamentoyu feshetti ve ülkeyi Milli Güvenlik Konseyi aracılığıyla yönetmeye başladı.
MGK bir Danışma Meclisi kurdu ve 160 üyenin tamamını atadı. Siyasi partiler kapatıldı ve partilere üye olanlar Meclis dışında bırakıldı.[2] Meclis, 23 Kasım 1981 ile 17 Temmuz 1982 tarihleri arasında 1961 Anayasası'nın yerini alacak olan yeni anayasayı hazırlamak için çalıştı. Evren, hazırlanan yeni Anayasa'yı tanıtmak için yaptığı mitinglerden birinde, 1961 Anayasası'nın "özgürlüklerin sınırlarını yeterince çizemediğini, özgürlüklerin karşılığındaki sorumluluğu hukuken tesis edemediğini" söyledi.[3] Yıllar sonra verdiği bir röportajda, 61 Anayasası'nın çok iyi taraflarının bulunduğunu ama o günün koşullarında Türkiye'ye "lüks" geldiğini söyledi.[4]
Remove ads
Yeni anayasa
Özetle
Bakış açısı
1982 Anayasası, sonuçların açıklanmasıyla 9 Kasım 1982 tarihinde yürürlüğe girdi.
1982 Anayasası referandumu, cumhurbaşkanlığı seçimi ile birleştirildi.[5] Anayasanın kabulü ile birlikte anayasanın geçici 1. maddesi gereğince daha önce devlet başkanı unvanına sahip olan Kenan Evren'in cumhurbaşkanlığı da halk tarafından onaylandı.[6][7]
Kenan Evren, referandum öncesinde düzenlediği anayasayı tanıtma mitinglerinden birinde, "Oyunuzu kara günleri hatırlayarak kullanınız." dedi.[8][9] Evren, 21 Kasım 1982 günü Ordu'da halka hitaben yaptığı konuşmada halk oylamasının sonucunu şöyle değerlendirdi:[10]
"Bu reyler Orgeneral Kenan Evren'e verilmedi. Bu reyler bizlere, Konsey üyelerine verilmedi. Bu reyler şunun için verildi: Millet huzur ve güven istiyor, huzur ve güven için verildi! Bu oylar devlet otoritesinin sağlanması için verildi! Bu oylar Atatürkçülük için verildi! Ve yine bu oylar birbirleriyle kavga eden, her gün birbirlerinin kirli çamaşırlarını ortaya döken ve değil selamlaşmak, el sıkmayı bile yapamayan kişilerden memnun kalınmadığını belirtmek için verildi. Bu millet artık kavga değil, kardeşlik ve huzur bekliyor."
Anayasa ayrıca sivil toplum örgütlerinin siyasi faaliyette bulunmasını ve siyasi partilerin sendikalar da dahil olmak üzere sivil toplum örgütleriyle çalışmasını yasakladı.[2] Orduya Milli Güvenlik Kurulunda çoğunluk verildi ve bu kurulun da kabineden üstün olduğu kabul edildi.[2]
Remove ads
Sonuçlar
Remove ads
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads