Галоўчыцы (Гомельская вобласьць)

Гало́ўчыцы^[1] — вёска ў Беларусі. Цэнтар сельсавету ў Нараўлянскім раёне Гомельскай вобласьці.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Галоўчыцы.

Галоўчыцы
трансьліт. Haloŭčycy
Дата заснаваньня:	перад 1585 годам
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Гомельская
Раён:	Нараўлянскі
Сельсавет:	Галоўчыцкі
Насельніцтва:	▼379 чал. (2019)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2355
Паштовы індэкс:	247816
СААТА:	3238808021
Нумарны знак:	3
Геаграфічныя каардынаты:	51°43′9″ пн. ш. 29°19′58″ у. д.
Галоўчыцы на мапе Беларусі ± Галоўчыцы Галоўчыцы
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Ліст Ф. Кміты сьвятару С. Пашкевічу. 1585 г.

Як бы не ўпершыню вёска Галоўчыцы згаданая сярод добраў смаленскага ваяводы Філона Кміты Чарнабыльскага ў лісьце ад 24 верасьня 1585 году^[a]. Тады настаяцель антонаўскай царквы Зьвеставаньня Найсьвяцейшай Багародзіцы Сэбасьцян Пашкевіч займеў ад пана ваяводы права на штогадовае атрыманьне ад жыхароў Антонава, Смалегавічаў, Завайці і Галоўчыцаў па паўвядра жыта і па пяць вёдраў мёду прэснага з кожнага дыму. Але ў самыя ўгодзьдзі названых сёлаў сьвятар уступацца ня мусіў. У Галоўчыцах на той час налічвалася 23 дымы^[3].

Вёскі Галоўчыцы і Дзямідавічы Антонаўскага маёнтку ў 1604 г.

Падданыя з Антонава (рэшта), Смалігавічаў, Завайці і Галоўчыцаў^[c] у інвэнтары 1628 г.

Названыя Галоўчыцы ў судовым дэкрэце ад 26 ліпеня 1604 году, складзеным паводле скаргі пана Будылы да суседа пана Лукаша Сапегі. Падаўца абвінаваціў пазванага ў насланьні падданых зь вёсак Галоўчыцы і Дзямідавічы маёнтку Антонава на вёску Дабрынь пацярпелага і забраньне адтуль збожжа, авечак, валоў, коней^[4].

У 1627 годзе Андрэй Сапега за 3 500 злотых саступіў «wieczystem prawem» ленныя добры Антонаў з аднайменнай вёскай, а таксама Дзямідавічамі, Карпавічамі, паловай Галоўчыцаў і іншымі ў Мазырскім павеце пану Юзафу Корсаку, старосьце дзісьненскаму^[5]. У інвэнтары 1628 г. ці не ўпершыню названыя па імёнах і прозьвішчах падданыя вёскі Галоўчыцы^[6].

5 траўня 1659 году, калі ішла цяжкая вайна паміж Рэччу Паспалітай і Масковіяй, кароль Ян Казімер пацьвердзіў вялебнаму Феафану Крэхавецкаму пасаду галавы Оўруцкай архімандрыі, атрыманую ад мітрапаліта Сыльвэстра Косава, а разам і валоданьне прыналежнымі да яе вёскамі Галоўчыцы і Дзямідавічы ў Мазырскім павеце. 12 верасьня 1682 году тое ж пацьвердзіў наступнаму архімандрыту вялебнаму Сыльвэстру Твароўскаму кароль Ян Сабескі^[7].

Пастанова Генэральнай Канфэдэрацыі Кароны і ВКЛ на канвакацыі Варшаўскай 1764 г.^[8]

Канвакацыйны сойм 1764 году прызнаў ленны маёнтак Нароўля зь вёскамі Антонаў, Галоўчыцы, Карпавічы, Мухаеды, Вуглы «y dalszemi wszystkiemi attynencyami» Рафала Алаізія Аскеркі, маршалка Мазырскага павету, яго дзедзічным уладаньнем^[9].

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Галоўчыцы, Дзямідавічы, Смалегавічы на схематычным пляне Рэчыцкага павету 1800 г.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) Галоўчыцы апынуліся ў межах Расейскай імпэрыі, ад 3 траўня 1795 году ў адноўленым Мазырскім павеце Менскага намесьніцтва, з 12 сьнежня 1796 губэрні, з 29 жніўня 1797 году далучаны да Рэчыцкага павету той самай Менскай губэрні.

У парэформавы пэрыя вёска Галоўчыцы адміністрацыйна належала да Нараўлянскай воласьці.

Найноўшы час

9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісання Берасьцейскага міру з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), Нямеччына перадала паўднёвую частку Беларусі Украінскай Народнай Рэспубліцы. У адказ на гэта, 9 сакавіка Другой Устаўной граматай тэрыторыя абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. Галоўчыцы ў складзе Нараўлянскай воласьці, аднак, апынуліся ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта Украінскай Дзяржавы» гэтмана Паўла Скарападзкага^[10].

Насельніцтва

Забудова

Славутасьці

• Палацава-паркавы комплекс Горватаў (сядзібны дом, парк, уязная брама) XIX ст.

Заўвагі

1. Не з XVIII ст., як пісаў С. В. Марцэлеў^[2]
2. Косьцюк Хвастовіч названы і сярод падданых Смалігавічаў.
3. На наступнай старонцы дакумэнту названыя яшчэ Лецка Галяк і Косьцюх Хвастовіч^[b].