Даўгерд (староста ашмянскі)

Даўгерд (? — па 16 красавіка 1444) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, староста ашмянскі (1434—1444).

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Даўгерд (неадназначнасьць).

Даўгерд
лац. Daŭgierd / Daŭhierd

Асабістыя зьвесткі
Памёр	па 1444
Дзеці	Ганус, Фёдар (Хведзька), Кацярына

Імя

Асноўны артыкул: Даўгерд (імя)

Даўгард (Daugaard) — імя германскага паходжаньня^[1][2][3]. Іменная аснова -даў(г)- (імёны ліцьвінаў Даўгер, Даўмонт, Даўят; германскія імёны Dauharjis, Damondus, Dowyatt) паходзіць ад гоцкага daug 'годна', бургундзкага daugjis 'здольны, годны'^[4], а аснова -гард- (-герд-, -герт-) (імёны ліцьвінаў Альгерд, Мундыгерд, Тэўтыгерд; германскія імёны Algardus, Mundgerd, Teutgerdis) — ад гоцкага gairdan 'падпяразваць' (пераноснае 'ахоўваць'), garda 'агароджа' (пераноснае 'ахова, бясьпека')^[5]. Такім парадкам, імя Даўгерд азначае «здольны да аховы»^[6].

Германскае паходжаньне імя Даўгірд сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў^[7]. Германскае (паўночнагерманскае) паходжаньне літоўскага шляхецкага прозьвішча Даўгірд (Dowgird) сьцьвярджалася яшчэ ў артыкуле «Літва» энцыкляпэдыі Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага і іншых славянскіх краёў (1884 год)^[8].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Dewgerd Oschmanensis capitanei (27 лютага 1434 году)^[9]; Degerdt in Ossmiana tenutariis (16 красавіка 1444 году)^[10].

Біяграфія

Зь літоўскага баярскага роду. Меў братоў Наруша і Доўкшу. Карыстаўся геральдычным знакам, які паходзіў з часоў да Гарадзельскай унііі (1413 год).

Упершыню ўпамінаецца ў Гарадзенскай умове (1434 год). У 1434—1444 гадох быў старостам ашмянскім.

Меў сыноў Гануса і Фёдара (Хведзьку), а таксама дачку Кацярыну^[11].

Мова і культура

Асноўныя артыкулы: Ліцьвіны і Русіны

Да акту Гарадзенскай умовы (1434 год) прывесіў пячаць з рускім надпісам^[12][13]:

ДАВГИРД (…) ЛЕВИЧ