Даўят (імя)

Даўят (Даўют, Тавят, Дальлят) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча Довят^[a].

Dowyatt
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Утворанае ад	Davo + Joto Davo + Hatho
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Довят, Даўют, Тавят, Дальлят
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Даўят»

Паходжаньне

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Даўят або Давята (Dowyatt, Daviato^[1]) — імя германскага паходжаньня^[2]. Іменная аснова -даў(г)- (імёны ліцьвінаў Даўгерд, Даўгер, Даўмонт; германскія імёны Daugaard, Dauharjis, Damondus) паходзіць ад гоцкага daug 'годна', бургундзкага daugjis 'здольны, годны'^[3][4], а аснова -ют- (-ят-) (імёны ліцьвінаў Ютэль, Вілят, Карыят; германскія імёны Jutilo, Wiliatus, Cariatto) — ад гоцкага iuþa, старагерманскага joþ 'дзіцё, народзінец, нашчадак'^[5]. Такім парадкам, імя Даўят азначае «здольны нашчадак»^[6].

Адпаведнасьць імя Даўят германскаму імю Dowyatt сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў^[2]. Слушнасьць супастаўленьня імя Даўят з германскім імём Dowyatt прызнае летувіскі тапаніміст Аляксандрас Ванагас^[7].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Давъятъ (умова 1219 году); Довъяту две семици (1440—1492 гады)^[8]; Довъяту шесть чоловековъ (7 лістапада 1442 году)^[9]; а Довіата зятя Іанкова (26 студзеня 1516 году)^[10]; на имя Яна Довятовича (11 красавіка 1516 году)^[11]; на имя Янъ Довятовичъ а брат его Щастный (12 красавіка 1516 году)^[12]; Грин Довятовичъ^[13], Марко Довятовичъ^[14], Станько Довъятовичъ^[15], Станко Довятовичъ^[16], Довъятъ Мединович^[17], Бортко Товъятович^[18], Довъятъ Петровичъ^[19], Болтромеи Довъятовичъ^[20], Володко Довъятович^[21], Кгабрыял Довъятовичъ^[22], Бутко Довъятовичъ^[23] (1528 год); пустовщын… а Довъятовщыну (7 сакавіка 1534 году)^[24]; Довят Янович… Довят Якубович (1537—1538 гады)^[25]; Родъ Довятовичъ^[26], Стась Довятовичъ^[27] (1567 год); земяном повету ковенского… роду Дов’ятовичовъ от Жеимъ (15 верасьня 1568 году)^[28]; панов Дов’ятовичов^[29]; Грыцъ Дов’ятович (XVI ст.)^[30]; до земенина господаръского повету Упитского Томаша Товята (2 траўня 1586 году)^[31]; з Доллятом (Хроніка літоўская і жамойцкая)^[32]; Stanislaw Dowiatowicz (1602—1615 гады)^[33]; Bałtromiej Dowiat… Józef Dowiat (1621 год)^[34]; p. Mikołaj Dowiad (1673 год)^[35]; Daniel Dowiad (1690 год)^[36]; Andrey Dowiat (12 студзеня 1714 году)^[37]; Tadeusz Dowiat (1765 год)^[38]; Antoni Dowiatt (1799 год)^[39]; Agata Dawiat (1800 год)^[40]; Konstancja Dowjat (1801 год)^[41].

Носьбіты

• Даўят († па 1219) — літоўскі князь
• Даўят — літоўскі баярын, які атрымаў наданьні ад вялікага князя Казімера
• Ян і Шчасны Давятавічы — літоўскія баяры, якія ўпамінаюцца ў 1516 годзе
• Грын Давятавіч — тавянскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
• Марка Давятавіч — баярын Ковенскага павету, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
• Станька Даўятавіч — упіцкі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
• Станька Давятавіч — вількійскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
• Даўят Медзінавіч — вялёнскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
• Даўят Пятровіч — паюрскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
• Балтрамей Даўятавіч — курклянскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
• Валодзька Даўятавіч — бяржанскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
• Габрыял Даўятавіч — тандагольскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
• Буцька Даўятавіч — ясвойнаўскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
• Давят Якубавіч і Давят Янавічы — жыхары Жамойцкага староства, якія ўпамінаюцца ў 1537—1538 гадох
• Балтрамей Янавіч і Ян Юр’евіч Даўютовічы — расенскія зямяне, якія ўпамінаюцца ў 1599 годзе^[42]
• Кацярына Пятроўна Даўюцевіч — расенская зямянка, якая ўпамінаецца ў 1599 годзе^[43]
• Тадэвуш Довят — шляхціч Полацкага ваяводзтва, які ўпамінаецца ў попісе 1765 году

Довяты гербаў Габданк і Грыф — літоўскія шляхецкія роды зь Віленскага, Лідзкага і Троцкага паветаў^[44][45].

Довяты-Лабаноўскія — літоўскі шляхецкі род^[46].

Давятовіч (Dowiatowicz) і Довят (Dowiatt) — прозьвішчы, зафіксаваныя ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў^[47].

У XVI ст. існаваў маёнтак Давятавічы (Довятовичи) у Жамойцкім старостве^[48].

На гістарычнай Браслаўшчыне існуюць вёскі Даўяты Вялікія і Даўяты Малыя, у гістарычнай Прусіі — Давяты.

Глядзіце таксама

• Даўга
• Ят

Заўвагі

1. Іншыя прыклады аналягічнага пераносу націску: імя Даўгерд і прозьвішча Доўгерд (Доўгірд), імя Даўмонт і прозьвішча Домант (Доўмант), імя Жыгімонт і прозьвішча Жыгмант