Росіца (вёска)

Ро́сіца^[1] (таксама — Расі́ца^[1]) — вёска ў Беларусі, на паўночным беразе возера Росіцы. Уваходзіць у склад Сар’янскага сельсавету Дрысенскага раёну Віцебскай вобласьці. Насельніцтва на 2010 год — 243 чалавекі. Знаходзіцца за 31 км на паўночны захад ад Дрысы, за 10 км ад чыгуначнай станцыі Бігосава.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Росіца.

Хуткія факты

Росіца — даўняе мястэчка гістарычнай Полаччыны. У Другую сусьветную вайну тут адбылася Росіцкая трагедыя.

Вялікае Княства Літоўскае

Першы пісьмовы ўпамін пра Росіцу датуецца 1552 годам: у «Рэвізіі Полацкага ваяводзтва 1552 году» Васіль і «братніч яго» Мікула Карцень «з Росіцаю» адказвалі за адну з гародзен на Полацкім замку. У 1599 годзе канцлер вялікі Леў Сапега набыў паселішча ў Давыда Росіцкага. Ён жа фундаваў тут царкву Сьвятога Яна Хрысьціцеля. У 1603 годзе ў Браслаўскім земскім судзе Леў Сапега заплаціў 1200 коп грошаў літоўскіх за росіцкі маёнтак Андрэю Міхайлавічу Карценю і яго жонцы Ганьне Марцінаўне. У гэты час Росіца ўваходзіла ў склад Полацкага ваяводзтва.

У 1753 годзе Росіца перайшла ў валоданьне Мікалая Лапацінскага, пазьней да ягонага сына Тамаша^[2].

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772 год) Росіца апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, у Дрысенскім павеце Віцебскай губэрні. У 1778 годзе тут пачалося будаваньне невялікага драўлянага касьцёла, асьвечанага ў 1792 годзе. У 1807 годзе Барбара з Шадурскіх заснавала ў мястэчку шпіталь. У 1817 годзе Росіца перайшла да сына Тамаша Лапацінскага — Юзэфа, пазьней да ягонага ўнука Станіслава.

У 1864 годзе расейскія ўлады збудавалі ў Росіцы новую царкву-мураўёўку Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы). У 1906 годзе ў мястэчку пачалі будаваць новы мураваны касьцёл, асьвечаны 20 студзеня 1911 году.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў лютым 1918 году Росіцу занялі войскі Нямецкай імпэрыі^[3].

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Росіца абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году паводле пастановы І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала мястэчка разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 годзе Росіцу вярнулі БССР. Неўзабаве бальшавікі зачынілі касьцёл і царкву, зьнявечылі выгляд сьвятыняў.

У Другую сусьветную вайну 16—18 лютага 1943 году ў Росіцы прайшла антыпартызанская карная апэрацыя «Зімовы цуд(d)», у якой бралі ўдзел 7 латвійскіх батальёнаў, адна ўкраінская і летувіская рота СС. Карнікі зьвезьлі мясцовых жыхароў у стайню і падпалілі яе. Сьвятары Антоні Ляшчэвіч і Юры Кашыра адмовіліся пакінуць сваіх парафіянаў і прынялі разам зь імі мучаніцкую сьмерць^[4].

У 1999 годзе папа Ян Павал II абвясьціў кс. Юрыя Кашыру і Антонія Ляшчэвіча блаславёнымі. 19 жніўня 2000 году ў Росіцы адбылося паўторнае асьвячэньне касьцёла. На 2001 год у вёсцы было 202 двары. Да 8 красавіка 2004 году Росіца ўваходзіла ў склад Бігосаўскага сельсавету.

Мястэчка на старых здымках
Стары касьцёл
Будоўля новага касьцёла
Новы касьцёл
Інтэр’ер касьцёла

Росіца лац. Rosica
Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Віцебская
Раён:	Дрысенскі
Сельсавет:	Сар’янскі
Насельніцтва:	243 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2151
Паштовы індэкс:	211641
Нумарны знак:	2
Геаграфічныя каардынаты:	55°55′13″ пн. ш. 27°45′51″ у. д.
Росіца на мапе Беларусі ± Росіца Росіца
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Росіца (вёска)

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Найноўшы час

Насельніцтва

Дэмаграфія

Інфраструктура

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

Галерэя

Крыніцы

Літаратура

Вонкавыя спасылкі

Wikiwand - on