Тарпэда Менск

«Тарпэда» — беларускі футбольны клюб з гораду Менску, заснаваны ў 1947 годзе. Пасьля першага кола сэзону 2019 году адмовіўся ад удзелу ў Найвышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі. Афіцыйны гімн клюбу напісаны гуртом «Чырвоным па Белым (ЧпБ)»^[1].

Тарпэда Менск
Поўная назва	Футбольны клюб «Тарпэда Менск»
Заснаваны	1947
Горад	Менск, Беларусь
Стадыён	Тарпэда Умяшчальнасьць: 5200
Чэмпіянат	Другая ліга
· 2022	3 месца (Менск)
Хатнія колеры Выязныя колеры
Афіцыйны сайт

Гісторыя

Хатні стадыён «Тарпэда» да ягонага ўзьяднаньня ў клюб «Менск».

Клюб быў заснаваны 26 жніўня 1947 году^[2]. У савецкія часы клюб гуляў у чэмпіянаце БССР, пяць разоў аўтазаводцы атрымлівалі ў ім перамогу. З 1992 году «Тарпэда» ўдзельнічала ў Найвышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі. Найбольшы посьпех клюб меў у пачатку 2000-х, калі двойчы атрымаў чацьвертае месца. У 2005 годзе клюб з-за фінансавых цяжкасьцяў перайшоў у другую лігу, у якой адразу перамог. Але адразу пасьля гэтага «Тарпэда» спыніла сваё існаваньне. База клюбу была перададзена новаму клюбу, які ўтварыўся на аснове менскай «Зьмены» — ФК «Менск».

Першае адраджэньне

У 2007 годзе клюб быў адроджаны аматарамі і заявіўся ў чэмпіянат Менску (чацьверты ўзровень беларускіх ліг). У лютым 2014 году клюб атрымаў пасьведчаньне аб дзяржаўнай рэгістрацыі^[3]. У красавіку 2014 году «Тарпэда» папоўніла склад удзельнікаў другой лігі^[4].

У ліпені 2015 году стала вядома аб пачатку супрацоўніцтва «Тарпэда» з расейскай кампаніяй «Мірком»^[5]. Неўзабаве да складу «Тарпэда» далучыўся шэраг моцных для ўзроўня Другой лігі гульцоў, і сталічная каманда здолела выйсьці ў фінальны этап, апынуўшыся вышэй за аднаго з галоўных фаварытаў сэзону — пінскую «Хвалю». У фінальным этапе «Тарпэда» таксама выступала пасьпяхова і ўжо за два туры да фінішу гарантавала выхад у Першую лігу. Параза ў апошнім туры, аднак, адкінула менчукоў на выніковы трэці радок. Гэтым дружына гарантавала сабе права на ўдзел у першай лізе ў 2016 годзе.

У Першай лізе каманда значна абнавіла склад, запрасіўшы ў склад у асноўным маладых гульцоў, якія не праходзілі ў склад клюбаў Найвышэйшай лігі. Галоўным трэнэрам быў прызначаны Павал Бацюта. Аднак, каманда хутка апусьцілася ў канец турнірнай табліцы, пасьля чаго ўлетку галоўным трэнэрам замест Бацюты стаў Андрэй Пышнік, а каманда папоўнілася шэрагам новых футбалістаў. У выніку, «Тарпэда» здолела ўзьняцца ў табліцы на 9-ы радок пры 14 удзельніках.

На матчы «Тарпэда» супраць берасьцейскага «Дынама» ў сэзону 2018 году. Тады сваіх супернікаў клюб прымаў на стадыёне ФК «Менск».

Перад сэзонам 2018 году Беларуская фэдэрацыя футболу адмовілася разглядаць дакумэнты клюбу «Крумкачы» на атрыманьне ліцэнзіі на ўдзел у найвышэйшай лізе, у выніку іх месца заняло «Тарпэда», якое заняла трэцяе месца ў першай лізе ў сэзоне 2017 году^[6].

У сэзоне 2019 году пасьля неблагога пачатку, калі менчукі здабылі перамогу над «Іслаччу» і нічыю зь «Віцебскам», справы ў каманды пайшлі горш, бо яна апынулася ў канцы табліцы. У траўні 2019 году асноўны спонсар «Тарпэда», Міхаіл Міраненкаў, адмовіўся ад фінансаваньня каманды, і амаль два месяцы яна існавала бяз грошай. У ліпені футбалісты сталі масава пакідаць клюб, аднак дырэктар Андрэй Салангін намагаўся знайсьці фінансаваньне і магчымасьць працягнуць выступы ў чэмпіянаце. У двух апошніх матчах, як то 28 ліпеня ў Кубку Беларусі супраць «Клецку» і 3 жніўня супраць БАТЭ, «Тарпэда» было скамплектаванае пераважна з гульцоў моладзевага складу, а дасьведчанымі гульцамі былі толькі капітан Сяргей Лынько і малдаўскі легіянэр Яўген Аанча, які да таго папоўніў быў склад. Пасьля сканчэньня першага кола сэзону 2019 году каманда адмовілася ад далейшага ўдзелу ў найвышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі, ва ўсіх астатніх матчах камандзе былі залічаныя тэхнічныя паразы^[7].

Другое адраджэньне

У красавіку 2020 году «Тарпэда» плянавала заявіцца ў Другую лігу^[8], аднак ня трапіла ў канчатковы сьпіс удзельнікаў^[9]. Клюбныя каманды працягвалі выступаць на аматарскім і юнацкім узроўнях. У пачатку сэзону 2021 году фан-рух клюбу адмовіўся падтрымліваць клюб, пакуль у краіне працягваюцца палітычныя судовыя справы, зьбіцьцё і забойства людей за ўласныя меркаваньні^[10].

У сакавіку 2022 году «Тарпэда» далучылася да ліку ўдзельнікаў Другой лігі^[11]. У дывізіёне гораду Менску каманда доўгі час рухалася ўверсе табліцы, аднак у выніку саступіла асноўным канкурэнтам, заняла трэцяе месца і ня здолела выйсьці ў фінальны этап.

Папярэднія назвы

• 1947—1998: «Тарпэда»
• 1999—2002: «Тарпэда-МАЗ»
• 2003—2005: «Тарпэда-СКА»
• з 2007: «Тарпэда»

Дасягненьні

БССР

• Пераможца чэмпіянату БССР: 1947, 1962, 1966, 1967, 1969

Беларусь

• Пераможца другой лігі чэмпіянату Беларусі: 2005
• Фіналіст Кубка Беларусі: 1999—2000
• Найлепшае дасягненьне ў найвышэйшай лізе — 4 месца (2002, 2003)
• Пераможца аматарскага Кубка Менску: 2008, 2009

Статыстыка выступленьняў

Чэмпіянат і Кубак Беларусі

Сэзон	Ліга	М	Г	В	Н	П	Галы	Ачкі	Кубак	Заўвагі
1992	Першая (Д1)	10	15	5	3	7	15–17	13	Чвэрцьфінал
1992—1993	Першая (Д1)	9	32	10	10	12	29–33	30	1/16 фіналу
1993—1994	Першая (Д1)	6	30	9	15	6	18–18	33	Чвэрцьфінал
1994—1995	Першая (Д1)	6	30	11	10	9	36–29	32	1/8 фіналу
1995	Першая (Д1)	9	15	5	3	7	12–27	18	1/16 фіналу
1996	Першая (Д1)	12	30	7	8	15	32–53	29	1/8 фіналу
1997	Першая (Д1)	8	30	12	6	12	45–43	42	1/8 фіналу
1998	Найвышэйшая (Д1)	7	28	12	8	8	44–22	44	Паўфінал	Зьмена назваў ліг
1999	Найвышэйшая (Д1)	10	30	10	5	15	31–47	35	Фіналіст
2000	Найвышэйшая (Д1)	8	30	13	10	7	45–28	49	1/8 фіналу
2001	Найвышэйшая (Д1)	8	26	10	7	9	31–32	37	1/8 фіналу
2002	Найвышэйшая (Д1)	4	26	15	6	5	30–16	51	1/8 фіналу
2003	Найвышэйшая (Д1)	4	30	19	7	4	54–20	64	1/16 фіналу
2004	Найвышэйшая (Д1)	6	30	13	7	10	37–31	46	1/8 фіналу	Адмова й пераход у другую лігу
2005	Другая (Д3)	1	26	22	4	0	75–9	70	1/32 фіналу	▲ Выхад у першую лігу
2006	Клюб спыніў існаваньне
2007	Чэмпіянат Менску (Д4)	5	20	8	3	9	37–42	27
2008	Чэмпіянат Менску (Д4)	5	14	4	3	7	19–33	15
2009	Чэмпіянат Менску (Д4)	3							1/32 фіналу
2010	Чэмпіянат Менску (Д4)	4	18	10	2	6	35–17	32	1/32 фіналу
2011	Чэмпіянат Менску (Д4)	1
2012	Чэмпіянат Менску (Д4)	3	14	7	2	5	25–20	23
2013	Чэмпіянат Менску (Д4)	9	22	7	4	11	36–38	25
2014	Другая — Б (Д3)	12	24	8	7	9	32–30	31	1/64 фіналу
2015	Другая — Б (Д3)	3	26	15	6	5	44–20	51	1/32 фіналу	▲ Выхад у першую лігу
2016	Першая (Д2)	9	26	9	6	11	35–36	33	1/16 фіналу
2017	Першая (Д2)	3	30	17	6	7	60–29	57	1/16 фіналу
2018	Найвышэйшая (Д1)	14	30	6	6	18	20–41	24	1/8 фіналу
2019	Найвышэйшая (Д1)	16	30	1	3	26	4–63	6	1/8 фіналу
2022	Другая — Менск (Д3)	3	16	10	3	3	29–16	33	1/64 фіналу
2023	Другая — Менск (Д3)								1/128 фіналу

Галоўныя трэнэры

• Мікалай Бранфілаў (2014—2015)
• Павал Бацюта (сакавік — чэрвень 2016 году)^[12]
• Андрэй Пышнік (чэрвень 2016 году — сьнежань 2017 году)^[13]
• Сяргей Кабельскі (студзень — чэрвень 2018 году)^[14]
• Леанід Лагун (чэрвень — жнівень 2018 году)^[15]
• Уладзімер Нявінскі (жнівень 2018 году — жнівень 2019 году)^[16]