Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны

Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны — установа вышэйшай адукацыі ў Гомелі, другі ўніверсітэт Беларусі па часе стварэння. Галоўны корпус (1973, архітэктар С. Пеўны) размешчаны па Савецкай вуліцы, 104. Належыць да тыпу «класічных» універсітэтаў. Адкрыты ў 1930 годзе.

Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны (ГДУ імя Ф. Скарыны)
Галоўны корпус ГДУ імя Ф. Скарыны
Міжнародная назва	англ.: Francysk Skaryna Gomel State University
Ранейшыя назвы	1930 Гомельскі аграпедагагічны інстытут 1933 Гомельскі педагагічны інстытут 1939 Гомельскі педагагічны інстытут імя В. П. Чкалава 1969 Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт 1988 Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны
Заснаваны	1930
Рэарганізаваны	ва ўніверсітэт
Год рэарганізацыі	1969
Тып	класічны ўніверсітэт
Рэктар	Сяргей Анатольевіч Хахомаў
Аспірантура	46 спецыяльнасцяў
Дактарантура	6 спецыяльнасцяў
Дактары	45
Прафесары	33
Выкладчыкаў	больш за 600
Краіна	Беларусь
Размяшчэнне	Гомель
Юрыдычны адрас	вул. Савецкая, 104, г. Гомель, 246019, Беларусь
Сайт	gsu.by
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Корпус № 2

Агульныя звесткі

У склад структуры ГДУ імя. Ф. Скарыны ўваходзяць: 12 факультэтаў; Інстытут павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі, Інстытут Канфуцыя пры ўстанове адукацыі «Гомельскі дзяржаўны універсітэт імя Францыска Скарыны»; 2 навукова-даследчых інстытута; больш за 20 навукова-даследчых лабараторый; 45 студэнцкіх навукова-даследчых падраздзяленняў; 43 кафедры; агульнаўніверсітэцкі музей-лабараторыя Францыска Скарыны, 7 музейных экспазіцый факультэтаў, аспірантура, дактарантура.

Для паступлення ў ГДУ неабходна паспяхова здаць цэнтралізаванае тэставанне.

Буйнейшая ВНУ рэгіёну вядзе падрыхтоўку па 36 акрэдытаваным спецыяльнасцях І ступені вышэйшай адукацыі, 56 спецыялізацыях і 27 акрэдытаваным спецыяльнасцях ІІ ступені вышэйшай адукацыі, праводзіць перападрыхтоўку па 11 спецыяльнасцях. Падрыхтоўка кадраў вышэйшай кваліфікацыі вядзецца ў аспірантуры па 46 спецыяльнасцях, у дактарантуры — па 6 спецыяльнасцях. Ва універсітэце навучаецца каля 7700 студэнтаў, з іх каля 4500 на дзённай форме і каля 2500 — на завочнай, каля 500 магістрантаў, больш за 100 аспірантаў, 6 дактарантаў (чэрвень 2020 года). У комплексе ГДУ працуе больш за 1300 супрацоўнікаў, у тым ліку прафесарска-выкладчыцкі склад (ППС) (без уліку сумяшчальнікаў) — больш за 600 чалавек. У ліку ППС і навуковых работнікаў 4 члена-карэспандэнта НАН Беларусі, 45 дактароў навук, 33 прафесара, 233 кандыдата навук, 218 дацэнтаў.

Універсітэт уваходзіць у структуру Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь. У сусветным рэйтынгу ўніверсітэтаў «Webometrics» на студзень 2020 года ГДУ імя Ф. Скарыны займае 3758-е месца і ўваходзіць у 13 % найлепшых устаноў адукацыі свету. У 2014 годзе агенцтва «Эксперт РА» прысвоіла ГДУ рэйтынгавы клас «D» азначае «прымальны ўзровень» падрыхтоўкі выпускнікоў.

Асноўныя вучэбныя памяшканні размешчаны ў пяці карпусах, тры з якіх знаходзяцца на вул. Савецкай, адзін на вул. Песіна і адзін на вул. Кірава. Асобнымі карпусамі з’яўляюцца спартыўны комплекс (корпус № 6), студэнцкая сталовая і прафілакторый (у будынку якога знаходзіцца таксама медыцынскі пункт).

Факультэты

• філалагічны
• замежных моў
• гісторыі і міжкультурных камунікацый
• юрыдычны
• эканамічны
• матэматыкі і тэхналогій праграмавання
• фізікі і інфармацыйных тэхналогій
• геолага-геаграфічны
• біялагічны
• псіхалогіі і педагогікі
• фізічнай культуры
• завочнага навучання і падрыхтоўкі да ВНУ

Гісторыя

У 1930 годзе пастановай ЦВК БССР было прынята рашэнне аб адкрыцці ў Гомелі аграпедагагічнага інстытута. Да 1933 года інстытут вёў падрыхтоўку настаўнікаў з 2-гадавым тэрмінам навучання. У 1933 годзе пераўтвораны ў педагагічны інстытут з 3-гадавым тэрмінам навучання, у 1934 — з 4-гадовым. У 1939 годзе педінстытуту прысвоена імя В. П. Чкалава.

У 1969 годзе інстытут пераўтвораны ў Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт.^[1]

У 1988 годзе ўніверсітэту прысвоена імя беларускага і ўсходнеславянскага першадрукара Францыска Скарыны.^[2]

У 1990-я гады было адкрыта 10 новых спецыяльнасцяў. Па ініцыятыве рэктара Л. А. Шамяткова ў ГДУ ўпершыню былі адкрыты парады па абароне дысертацый і дактарантура. З кастрычніка 1999 года стаў выдавацца часопіс «Весткі Гомельскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Ф. Скарыны». Значна пашырылася міжнароднае супрацоўніцтва. У 1994 годзе ўніверсітэт выйграў грант праграмы ТЭМПУС у памеры 1 млн долараў, сумесна з універсітэтамі Клермон-Ферана.

У 1995 годзе на аснове дагавораў аб супрацоўніцтве паміж ГДУ імя Ф. Скарыны і Аверньскім універсітэтам Клермон-1 (горад Клермон-Феран, Францыя) быў створаны Франка-беларускі інстытут кіравання.

У снежні 2017 года ў ГДУ імя Ф. Скарыны пры падтрымцы Нанкінскім універсітэт навукі і тэхналогій (горад Нанкін, КНР) быў адкрыты Інстытут Канфуцыя.

У 2017 годзе на базе Шанхайскага прафесійнага інстытута індустрыі, камерцыі і замежных моў адкрыўся філіял ГДУ імя Ф. Скарыны — Гомельскі інстытут.

У 2018 годзе ў ГДУ імя Ф. Скарыны адкрыўся Цэнтр навучання кітайскай мове.

Рэктары

• (1930—1931) — Іван Фядотавіч Ермакоў
• (1931—1937) — Аляксандр Восіпавіч Сташэўскі
• (1937—1939) — Андрэй Пятровіч Эльман
• (1939—1941) — Сямён Якаўлевіч Лебедзеў
• (1944) — Іван Андрэевіч Алісіевіч
• (1944—1946) — Марцін Феафанавіч Лозбень
• (1946—1947) — Фядот Мікалаевіч Казакоў
• (1947—1954) — Міхаіл Фёдаравіч Аляксейчык
• (1954—1964) — Сцяпан Піліпавіч Ажгірэй
• (1964—1969) — Мікалай Міронавіч Івашэнка
• (1969—1973) — Уладзімір Аляксеевіч Белы
• (1973—1989) — Барыс Васільевіч Бокуць
• (1989—2000) — Леанід Аляксандравіч Шамяткоў
• (2000—2003) — Міхаіл Васільевіч Селькін
• (2004—2016) — Аляксандр Уладзіміравіч Рагачоў
• (з 2016) — Сяргей Анатольевіч Хахомаў

Вядомыя выкладчыкі і супрацоўнікі

• Барыс Васільевіч Бокуць — доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар, акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР, рэктар у 1973—1988 гадах.
• Андрэй Маркавіч Ганчарэнка — доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар, акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.
• Іван Фядотавіч Ермакоў — рэктар у 1930—1931 гадах.
• Мікалай Станіслававіч Казак — загадчык кафедры ў 1976—1977 гадах; доктар фізіка-матэматычных навук (1993), акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (2003).
• Уладзімір Іванавіч Міроненка — беларускі матэматык, стваральнік тэорыі адлюстроўваючай функцыі.
• Рыгор Рыгоравіч Лазько — доктар гістарычных навук, прафесар.
• Эрнст Аркадзевіч Ляўкоў — доктар геолага-мінералагічных навук, прафесар, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР.
• Міхаіл Веніямінавіч Навучыцель — доктар эканамічных навук, прафесар.
• Васіль Іванавіч Парменаў (1905—1984) — доктар медыцынскіх навук, прафесар, загадчык кафедры ў 1952—1973 гадах.
• Віктар Пятровіч Пічукоў — кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
• Міхаіл Васільевіч Селькін — доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар, рэктар у 1999—2004 гадах.
• Міхаіл Іванавіч Старавойтаў — кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
• Іван Фёдаравіч Харламаў — доктар педагагічных навук, прафесар, акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, заслужаны член Расійскай акадэміі адукацыі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь.
• Станіслаў Аляксандравіч Чаропка — кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
• Леанід Аляксандравіч Шамяткоў — доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар, член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, рэктар у 1989—1999 гадах.
• Іван Фёдаравіч Штэйнер — доктар філалагічных навук, прафесар.
• Віктар Уладзіміравіч Ярац — беларускі паэт, кандыдат філалагічных навук, дацэнт.

Вядомыя выпускнікі

• Алесь Віктаравіч Бяляцкі — беларускі праваабаронца, лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру 2022 года.
• Анатоль Аляксандравіч Гін — спецыяліст па тэорыі вырашэння вынаходніцкіх задач (ТВВЗ), намеснік старшыні Міжнароднай асацыяцыі прафесійных выкладчыкаў, распрацоўшчыкаў і карыстальнікаў ТВВЗ.
• Міхась (Міхаіл Пятровіч) Даніленка — пісьменнік.
• Анатоль Мікалаевіч Зэкаў — беларускі пісьменнік.
• Іларыён Мяфодзьевіч Ігнаценка — доктар гістарычных навук, прафесар, акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.
• Канстанцін Паўлавіч Кабашнікаў — доктар філалагічны навук, прафесар, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР.
• Анатоль Сяргеевіч Казлоў — пісьменнік, літаратуразнаўца.
• Кастусь (Канстанцін Ціханавіч) Кірэенка — пісьменнік, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР.
• Ціхан Якаўлевіч Кісялёў — дзяржаўны дзеяч, член Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР, Герой Сацыялістычнай Працы.
• Леанід Валянцінавіч Клімовіч — вядоўца тэлевізійных перадач, 2-разовы чэмпіён Беларусі па інтэлектуальнай гульні «Што? Дзе? Калі?»
• Спартак Пятровіч Мірановіч — заслужаны трэнер БССР і СССР па гандболе.
• Арнольд Яфімавіч Міхневіч — доктар філалагічных навук, прафесар.
• Віктар Пятровіч Пічукоў — кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
• Віктар Анатольевіч Раманцоў — журналіст, публіцыст і краязнавец.
• Сяргей Яўгенавіч Рассадзін — доктар гістарычных навук, прафесар гісторыі.
• Алім Максімавіч Селімаў — 2-разовы чэмпіён свету па грэка-рымскай барацьбе (катэгорыя да 84 кг, 2005, 2011), майстар спорту міждународнага класа Рэспублікі Беларусь.
• Міхаіл Васільевіч Селькін — доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар, рэктар у 1999—2004.
• Анатоль Мікалаевіч Сердзюкоў — доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар, член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.
• Міхаіл Іванавіч Старавойтаў — кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
• Анатоль Ціханавіч Сыс — пісьменнік.
• Іван Фёдаравіч Харламаў — доктар педагагічны навук, прафесар, акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, заслужаны член Расійскай акадэміі адукацыі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь.
• Станіслаў Аляксандравіч Чаропка — кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
• Уладзімір Уладзіміравіч Шантаровіч — заслужаны трэнер БССР па веславанню на байдарках і каноэ.
• Леанід Аляксандравіч Шамяткоў — доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар, член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, рэктар у 1989—1999 гадах.

Літаратура

• Гомельскі універсітэт імя Ф.Скарыны // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — С. 348-349. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).