Караль Станіслаў Радзівіл (1669—1719)
(1669—1719) канцлер вялікі літоўскі From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Караль Станіслаў Радзівіл (27 лістапада 1669, Кракаў — 2 жніўня 1719, Белая) — дзяржаўны дзеяч Рэчы Паспалітай. Падканцлер (1690—1698) і канцлер вялікі літоўскі (1698—1719).
Валодаў таксама мястэчкамі Глыбокім і Смаргонню ў Ашмянскім павеце, Карэлічамі, Ішкальдзю і Грэскам у Новагародскім павеце, Бялынічамі ў Аршанскім павеце. Быў старостам берасцейскім, камянецкім, крычаўскім і іншых[6]. Князь Свяшчэннай Рымскай імперыі на Нясвіжы і Алыцы, ардынат на Нясвіжы і Алыцы (1669). Кавалер ордэна Белага арла (1705).
Remove ads
Біяграфія
З нясвіжскай лініі роду Радзівілаў герба «Трубы», сын Міхала Казіміра, падканцлера вялікага літоўскага, і Кацярыны з Сабескіх.
Навучаўся ў Люблінскім езуіцкім калегіуме, падарожнічаў Аўстрыяй, Італіяй, Францыяй, Нідэрландамі. Выконваў дыпламатычныя даручэнні ў Англіі і Партугаліі. У 1689 годзе па смерці свайго старэйшага брата ваяводы троцкага Юрыя Юзафа Радзівіла (1668—1689) атрымаў у спадчыну Нясвіжскую і Алыцкую ардынацыі.
У 1685 годе атрымаў урад стольніка, у 1686 годзе — канюшага вялікага літоўскага. Абіраўся паслом на соймы 1687, 1688 і 1690 гадоў. У 1690 годзе стаў падканцлерам вялікім літоўскім. Быў маршалкам Галоўнага Трыбунала ў 1694 і 1700 гадах. У 1698 годзе атрымаў урад канцлера.
Ваяваў супраць татараў і туркаў. З 1695 года змагаўся з Сапегамі за права валодаць Нойбургскімі маёнткамі.
У Вялікую Паўночную вайну (1700—1721) быў прыхільнікам Аўгуста Моцнага (у 1706—1709 гадах часова заняў бок Станіслава Ляшчынскага). Імкнуўся займаць цэнтрысцкую пазіцыю ў барацьбе магнацкіх груповак за ўладу і карыстаўся сімпатыяй з боку шляхты, ад якой атрымаў мянушку Юстус («справядлівы»).
Падтрымліваў Уніяцкую царкву, заснаваў базыльянскі манастыр у Міры. Яго партрэт аўтарства Лявона Тарасевіча змясцілі ў Супраслеўскім «Літургіконе». Збудаваў касцёлы ў Налібаках і іншыя. Надаў прывілем цэхам Міру. Вёў дзённікі, якія ахопліваюць 1684—1687 і 1689—1719 гады.
Ажаніўся 6 сакавіка 1691 года ў Вільні з Ганнай Кацярынай Сангушкай. У шлюбе нарадзіліся дзеці:
- Мікалай Крыштаф (1695—1715), падстолі вялікі літоўскі
- Міхал Казімір «Рыбанька» (1702—1762), ваявода віленскі і гетман вялікі літоўскі
- Альбрэхт Станіслаў
- Людвік Дамінік
- Станіслаў Юрый
- Геранім Фларыян (1715—1760), харунжы вялікі літоўскі
- Кацярына Барбара (1693—1730), жонка з 1720 года гетмана вялікага кароннага Яна Клеменса Браніцкага (1689—1771)
- Канстанцыя Францішка (1697—1756), жонка з 1717 года канцлера вялікага літоўскага Яна Фрыдэрыка Сапегі (1680—1751)
- Тэкля Ружа (1703—1747), 1-ы муж з 1725 года канюшы вялікі літоўскі Якуб Генрык Флемінг (1667—1728), 2-гі муж з 1730 года ваявода віленскі і гетман вялікі літоўскі Міхал Сервацы Вішнявецкі (1680—1744), 3-ці муж з 1745 года падканцлер вялікі літоўскі Міхал Антоній Сапега (1711—1760)
- Караліна Тэрэза (1707—1765), 1-ы муж з 1727 года Казімір Лявон Сапега (1697—1738), 2-гі муж з 1740 года ваявода наваградскі Юзаф Аляксандр Ябланоўскі (1711—1777)
- Ганна Аляксандра
- Крысціна Алена
Спачыў у Нясвіжы 10 ліпеня 1720 года[7].
Remove ads
Галерэя
- Іканаграфія Караля Станіслава Радзівіла
- Гравюра Лявона Тарасевіча, кан. XVII ст.
- З калекцыі князя М. Радзівіла, XVIII ст.
- З жонкай і дзецьмі, абраз XVIII ст.
- З Нясвіжскай галерэі, каля 1733
- З Паланечкаўскай галерэі, XVIII ст.
- М. Старкман, 1857
У картцы да артыкула прыводзіцца партрэт XVIII стагоддзя пэндзля невядомага мастака, які цяпер захоўваецца ў Валынскім краязнаўчым музеі.
Бюст
Бюст Караля Станіслава Радзівіла аздабляе ўязную браму ў замак у Белай. Яго паставілі па смерці Караля Станіслава на заказ яго жонкі.
Крыніцы
Літаратура
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads