Петэр Іозеф Вільгельм Дэбай

Петэр Іозеф Вільгельм Дэбай^[16] (24 сакавіка 1884, Маастрыхт — 2 лістапада 1966, Ітака, ЗША) — фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па хіміі (1936).

Петэр Іозеф Вільгельм Дэбай
Petrus Josephus Wilhelmus Debije, пазней Peter Joseph William Debye
Петэр Дэбай
Дата нараджэння	24 сакавіка 1884(1884-03-24)[1][2][…]
Месца нараджэння	Маастрыхт, Лімбург, Нідэрланды, Каралеўства Нідэрландаў[3][4]
Дата смерці	2 лістапада 1966(1966-11-02)[5][6][…] (82 гады)
Месца смерці	Ітака, Томпкінс[d], штат Нью-Ёрк, ЗША[5][3][…]
Месца пахавання	Pleasant Grove Cemetery[d][7]
Грамадзянства	Каралеўства Нідэрландаў[8]  ЗША[9][10]
Жонка	Mathilde Alberer[d][11]
Род дзейнасці	прафесар, хімік, фізік, фізік-тэарэтык, навуковец, інжынер, крышталограф, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	фізіка[12], фізічная хімія, тэарэтычная хімія[12] і Рэнтгенаўскае выпраменьванне[12]
Месца працы	Лейпцыгскі ўніверсітэт Гётынгенскі ўніверсітэт Цюрыхскі ўніверсітэт Карнельскі ўніверсітэт Утрэхцкі ўніверсітэт[8] HU Berlin Мюнхенскі ўніверсітэт Людвіга-Максіміліяна Швейцарская вышэйшая тэхнічная школа Цюрыха Kaiser Wilhelm Institute for Physics[d]
Навуковая ступень	доктар філасофіі (1908)
Альма-матар	Рэйнска-Вестфальскі тэхнічны ўніверсітэт Ахена (1905) Мюнхенскі ўніверсітэт Людвіга-Максіміліяна Швейцарская вышэйшая тэхнічная школа Цюрыха
Навуковы кіраўнік	Арнальд Зомерфельд[13]
Вядомыя вучні	Ларс Онсагер і Oskar Georg Harnapp[d][14]
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Пруская акадэмія навук Саксонская акадэмія навук[d] (1 кастрычніка 1935) Леапальдзіна Гайдэльбергская акадэмія навук[d] Акадэмія навук СССР Нідэрландская каралеўская акадэмія навук Венгерская акадэмія навук Папская акадэмія навук[15] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Расійская акадэмія навук Саксонская акадэмія навук[d] Індыйская нацыянальная акадэмія навук[d] Баварская акадэмія навук Гётынгенская акадэмія навук Нацыянальная акадэмія навук ЗША Каралеўская фламандская акадэмія навук і мастацтваў Бельгіі[d]
Узнагароды	Фарадэеўская лекцыя[d] (1933) медаль імя Макса Планка[d] (1950) прэмія Уіларда Гібса[d] (1949) медаль Франкліна[d] (1937) медаль Румфорда[d] (1930) медаль Прыстлі[d] (1963) медаль Лорэнца (1935) медаль Мендэля[d] (1940) член Амерыканскага фізічнага таварыства[d] Guthrie Lecture[d] (1930) замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (25 мая 1933) Polymer Physics Prize[d] (1965) ACS Award in Colloid Chemistry[d] (1957) William H. Nichols Medal[d] (1961)
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

По нацыянальнасці галандзец. Скончыў Вышэйшую тэхнічную школу ў Ахене (1905) і Мюнхенскі ўніверсітэт (1910). Прафесар у Цюрыху (1911 і 1920), Утрэхце (1912), Гётынгене (1914), Лейпцыгу (1927), Берліне (1935). Дырэктар Інстытута фізікі імя кайзера Вільгельма ў Берліне (1935). З 1940 года прафесар Карнельскага ўніверсітэта ў Ітацы. З 1924 года замежны член АН СССР.

Навуковая праца

Асноўныя напрамкі навуковай дзейнасці:

• Тэорыя цеплаёмістасці цвёрдага цела пры нізкіх тэмпературах (мадэль Дэбая).
• Тэорыя цеплаправоднасці дыэлектрычных крышталёў, паняцце тэмпературы Дэбая.
• Паняцце дэбаеўскай даўжыні, уведзенае ў ходзе вывучэння з’яў электролізу.
• Дыпольная тэорыя дыэлектрыкаў.
• Метад Дэбая — Шэрэра для назірання інтэрферэнцыі рэнтгенаўскіх прамянёў у крышталічных парашках і вадкасцях.

Таксама Дэбаю належыць шэраг работ па тэорыі цвёрдага цела, тэорыі праводнасці электралітаў і інш.

Гл. таксама

• Закон Дэбая

Зноскі

1. Petrus Josephus Wilhelmus Debije — 2009.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1868372'></a>
2. Peter Joseph Wilhelm Debije // KNAW Past Members Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21491701'></a>
3. Peter Debye — American Institute of Physics.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q465230'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q99768040'></a>
4. Crease R. P. Physics: Science under the Nazis // Nature / M. Skipper — NPG, Springer Science+Business Media, 2013. — Vol. 502, Iss. 7472. — P. 441–442. — 2 p. — ISSN 1476-4687; 0028-0836 — doi:10.1038/502441A

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q180445'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q74202840'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q176916'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q52661223'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q180419'></a>
5. E. Arunan Peter Debye // Resonance - Journal of Science Education — Springer Science+Business Media, Indian Acad of Sciences, Springer, 2010. — Vol. 15, Iss. 12. — P. 1056–1059. — ISSN 0971-8044; 0973-712X — doi:10.1007/S12045-010-0117-2

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q176916'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63987826'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q73379372'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15754123'></a>
6. Courtens E. Peter Debye--A Life for Science // Ferroelectrics — Taylor & Francis, 2002. — Vol. 267, Iss. 1. — P. 43–60. — ISSN 0015-0193; 1563-5112; 1026-7484 — doi:10.1080/00150190211019

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q880582'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15751620'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q100868629'></a>
7. Find a Grave — 1996. Праверана 23 чэрвеня 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056'></a>
8. Catalogus Professorum Academiae Rheno-Traiectinae Праверана 5 лютага 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q23825128'></a>
9. Debye V. P. Die Winkelverteilung der kritischen Opaleszenz und die Messung molekularer Wechselwirkung // Die makromolekulare Chemie — 1960. — Т. 35, вып. 1. — S. 1–11. — ISSN 0025-116X — doi:10.1002/MACP.1960.020350114

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q100410751'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q53953141'></a>
10. Moore M. Great Solid-State Physicists of the 20th Century, edited by Julio A. Gonzalo and Carmen Aragó López // Crystallogr. Rev. — Taylor & Francis, 2012. — Vol. 18, Iss. 1. — P. 23–31. — ISSN 0889-311X; 1476-3508 — doi:10.1080/0889311X.2011.641540

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q880582'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5191442'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q100410764'></a>
11. https://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/bwn1/debije
12. Národní autority České republiky Праверана 7 лістапада 2022.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
13. Матэматычная генеалогія — 1997. Праверана 22 жніўня 2018.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984'></a>
14. Матэматычная генеалогія — 1997.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984'></a>
15. www.pas.va

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q106982426'></a>
16. Поўнае напісанне імя і прозвішча Петэр Іозеф Вільгельм Дэбай у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.6., Мн., 1998, С.320.