Травіята

«Травіята» (італ.: La traviata — «Заблукалая») — опера Джузэпэ Вердзі на лібрэта Франчэска Марыя П'явэ па матывах рамана «Дама з камеліямі» А. Дзюма-сына. «Травіята» была ўпершыню прадстаўлена публіцы 6 сакавіка 1853 годзе ў оперным тэатры Ла Фенічэ ў Венецыі і спачатку пацярпела правал, аднак, перапрацаваная, стала адной з самых знакамітых опер за ўсю гісторыю. Пастаноўкі ў Еўропе ішлі прыкладна ў адзін час з выхадам «Дамы з камеліямі» Дзюма.

Травіята
італ.: La traviata[1]
Афіша 1853 г.
Кампазітар	Джузэпэ Вердзі[1]
Лібрэтыст	Франчэска Марыя П'явэ[d][1]
Мова лібрэта	італьянская мова
Крыніца сюжэту	The Lady of the Camellias[d]
Жанр	трагедыя, опера[1]
Дзеяў	3
Год стварэння	1852
Першая пастаноўка	6 сакавіка 1853[1]
Месца першай пастаноўкі	Ла Фенічэ, Венецыя
Уваходзіць у цыкл	Папулярная трылогія[d]
Месца дзеяння	Парыж
Час дзеяння	XIX стагоддзе
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Незвычайным для опернай пастаноўкі таго часу быў у першую чаргу выбар галоўнай гераіні - куртызанкі, якая памірае ад невылечнай хваробы. Як і раней у «Рыгалета» і «Трубадур» Вердзі паставіў на цэнтральную ролю персанажа, адпрэчанага грамадствам.

Дзеючыя асобы і некаторыя выканаўцы

Персанаж	Голас	Выканаўца на прапрэм'еры 6 сакавіка 1853	Сярод іншых выканаўцаў	Сярод выканаўцаў на беларускай сцэне
Віялета Валеры, куртызанка	Сапрана	Фані Сальвіні-Данатэлі	Адэліна Паці, Нэлі Мельба, Марчэла Зэбрых, Разіна Сторк'ё, Клаўдзіа Муцыа, Луіза Тэтрацыні, Роза Пансэл, Лічыя Альбанезэ, Мерсэдэс Капсір, Валерыя Барсава, Марыя Канілья, Марыя Калас, Рэната Тэбальдзі, Анна Мофа, Рэната Скота, Мантсерат Кабалье, Мірэла Фрэні, Эдзіта Груберава, Джоан Сазэрлэнд, Іляна Катрубас, Сільвія Сас, Тэрэза Стратас, Беверлі Сілз, Анджэла Георгіу, Наталі Дэсэй, Рэнэ Флемінг, Ганна Нятрэбка	Ларыса Аляксеева, Дора Кроз, Тамара Пастуніна, Тамара Ніжнікава, Людміла Златава, Тамара Шымко, Ірына Шыкунова, Тамара Кучынская, Тамара Глаголева, Людміла Колас, Наталля Кастэнка, Наталля Залатарова, Алена Бундзелева, Алена Раеўская, Вікторыя Курбацкая, Таццяна Трацяк, Таццяна Гаўрылава, Дзіяна Трыфанава
Альфрэд Жэрмон, малады буржуа, паэт	Тэнар	Ладавіка Грацыяні	Франчэска Альбанезэ, Юсі Б’ёрлінг, Сяргей Лемешаў, Іван Казлоўскі, Ян Пірс, Хэльгэ Развенгэ, Беньяміна Джыльі, Феруча Тальявіні, Джузэпэ Кампора, Рычард Такер, Чэзарэ Валеці, Джузэпэ дзі Стэфана, Мікалай Геда, Фрыц Вундэрліх, Альфрэда Краус, Джакама Арагал, Джані Раймондзі, Веслаў Охман, Франка Банісолі, Карла Бергонцы, Лучана Павароці, Хасэ Карэрас Пласіда Дамінга, Раланда Вільясон, Ёнас Каўфман, Павел Хахлоў	Ісідар Балоцін, Васіль Лапін, Валерый Глушакоў, Віктар Кірычэнка, Вячаслаў Полазаў, Аляксандр Рудкоўскі, Уладзімір Экнадыёсаў, Эдуард Пелагейчанка, Аляксандр Тузлукоў, Марат Грыгорчык, Сяргей Драбышэўскі, Іван Шупеніч, Рыгор Палічшук, Сяргей Франкоўскі, Янаш Нялепа, Васіль Мінгалёў, Юрый Гарадзецкі
Жорж Жэрмон, бацька Альфрэда	Барытон	Фелічэ Варэзі	Лоўрэнс Цібет, Леанард Уорэн, Паола Сільверы, Ціта Гобі, Павел Лісіцыян, Джузэпэ Тадэі, Этарэ Басцьяніні, Карла Тальябуэ, Уга Саварэзэ, Марыа Серэні, П'ера Капучыллі, Рэната Брузон, Джына Бекі, Нікалае Херля, Корнел Мак-Нейл, Георг Отс, Інгвар Віксел, Роберт Мерыл, Шэрыл Мілнз, Хуан Понс, Раланда Панераі, Муслім Магамаеў, Руджэра Раймондзі, Леа Нучы, Уладзімір Чарноў	Міхаіл Дзянісаў, Арсен Арсенка, Валяр'ян Каліноўскі, Мікалай Сярдобаў, Мікалай Ворвулеў, Уладзімір Глазаў, Ігар Сарокін, Васіль Ганчарэнка, Віктар Скорабагатаў, Анатоль Дзічкоўскі, Юрый Бастрыкаў, Аркадзь Саўчанка, Міхаіл Жылюк, Мікалай Майсеенка, Уладзімір Пятроў, Аляксандр Краснадубскі, Ілья Сільчукоў
Флора Бервуа, сяброўка Віялеты	мецца-сапрана	Сперанца Джузэпіні
Аніна, пакаёўка Віялеты	Сапрана	Карлота Берыні
Гастон, сябар Альфрэда	Тэнар	Анджэла Дзуліяні
Граф Мантэронэ, каханак Віялеты і супернік Альфрэда	Барытон	Франчэска Драгонэ
Маркіз д'Абіньі	Бас	Арнальда Сільвестры
Доктар Грэнвіль	Бас	Андрэа Беліні
Слуга, камісіянер, госці