Уладзімір Уладзіміравіч Макей

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Макей.

Уладзі́мір Уладзі́міравіч Маке́й (5 жніўня 1958, Некрашэвічы, Карэліцкі раён, Гродзенская вобласць — 26 лістапада 2022) — беларускі дзяржаўны дзеяч, ваенны, дыпламат, міністр замежных спраў (2012—2022), кіраўнік Адміністрацыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (2008—2012).

Уладзімір Уладзіміравіч Макей
7-ы Міністр замежных спраў Рэспублікі Беларусь 20 жніўня 2012 — 26 лістапада 2022
Прэзідэнт	Аляксандр Лукашэнка
Кіраўнік урада	Міхаіл Мясніковіч Андрэй Кабякоў Сяргей Румас
Папярэднік	Сяргей Мартынаў
Пераемнік	Сяргей Алейнік
Нараджэнне	5 жніўня 1958(1958-08-05) Некрашэвічы, Турэцкі сельсавет, Карэліцкі раён, Гродзенская вобласць, Беларуская ССР, СССР
Смерць	26 лістапада 2022(2022-11-26)[1] (64 гады) Мінск, Беларусь
Месца пахавання	Усходнія могілкі
Жонка	Вера Аляксандраўна Палякова-Макей
Адукацыя	Мінскі дзяржаўны педагагічны інстытут замежных моў (1980) Венская дыпламатычная акадэмія[d] (1993)[2]
Дзейнасць	дзяржаўная служба[3] і дыпламатыя[3]
Род войскаў	Савецкая армія[2] і Узброеныя Сілы Рэспублікі Беларусь[2]
Званне	палкоўнік[2]
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся 5 жніўня 1958 года ў вёсцы Некрашэвічы Карэліцкага раёна. Бацькі ўсё жыццё жылі ў Некрашэвічах. Бацька працаваў у мясцовым калгасе, памёр у 2014 годзе, маці памерла ў 2006 годзе. Акрамя Уладзіміра, у сям’і была дачка Наталля. У сям’і Макеяў дзяцей выхоўвалі ў «жалезнай» дысцыпліне^[4]. Летам Уладзімір працаваў на сенажаці ў калгасе. Вучыўся ў базавай школе ў вёсцы Некрашэвічы. У 1975 годзе скончыў з залатым медалём сярэднюю школу ў суседняй вёсцы Лукі^[4].

У 1980 годзе скончыў Мінскі дзяржаўны педагагічны інстытут замежных моў. Паводле даных СМІ, у 1980—1991 гадах працаваў у Галоўным разведвальным упраўленні Міністэрства абароны СССР, дзе даслужыўся да палкоўніка^[5]. Служыў ва Украіне, накіроўваўся на службу ў Афганістан. У 1992—1993 гадах праходзіў навучанне ў Дыпламатычнай акадэміі МЗС Аўстрыі.

Да 1993 года працаваў у органах Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь, затым знаходзіўся на дыпламатычнай службе^[6]. У 1993—1995 гадах — трэці сакратар упраўлення інфармацыі і гуманітарнага супрацоўніцтва, другі сакратар аддзела аналізу і прагназавання, другі сакратар сакратарыята Міністэрства замежных спраў Рэспублікі Беларусь. У 1995—1996 гадах працаваў намеснікам начальніка Службы дзяржаўнага пратакола Міністэрства замежных спраў. У 1996—1999 гадах — прадстаўнік Рэспублікі Беларусь пры Савеце Еўропы, саветнік Пасольства Рэспублікі Беларусь у Французскай Рэспубліцы. У 1999—2000 гадах — начальнік упраўлення агульнаеўрапейскага супрацоўніцтва Міністэрства замежных спраў.

З сакавіка 2000 года — памочнік Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, з ліпеня 2008 года — кіраўнік Адміністрацыі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. На гэтай пасадзе, сярод іншага, кіраваў супрацоўніцтвам беларускай улады з PR-фірмай «Bell Pottinger^[en]»^[7]. Перад выбарамі 2010 года абвінаваціў беларускую апазіцыю ў падрыхтоўцы ўзброеных правакацый^[8].

З 20 жніўня 2012 года — Міністр замежных спраў Рэспублікі Беларусь. У студзені 2011 года пасля прэзідэнцкіх выбараў і пратэстаў Макей быў унесены ў чорны спіс Еўрасаюза, але забарона была знята праз год пасля прызначэння Макея на пасаду міністра^[9]. Тое, што ён рабіў на сваёй пасадзе ў 2015—2019, было выкананнем задачы Лукашэнкі па наладжванню шматвектарнасці, як заўважае Віталь Цыганкоў^[10]. Пасля 2020 года яго місія ўвогуле стала невыканальнай, адзначае Віктар Багдзевіч^[11].

У час палітычнага крызісу ў Беларусі ў 2020 годзе Уладзімір Макей падтрымаў рэжым Лукашэнкі, гвалт супраць пратэстоўцаў і пагром грамадзянскай супольнасці. Тады ж з нагоды накладзеных міжнародных санкцый заявіў:

Любое далейшае ўзмацненне жорсткасці санкцый прывядзе да таго, што грамадзянская супольнасць [Беларусі] перастане існаваць. І гэта, я лічу, будзе абсалютна абгрунтавана ў такой сітуацыі[12]. Арыгінальны тэкст (руск.)   Любое дальнейшее ужесточение санкций приведет к тому, что гражданское общество перестанет существовать. И это, я считаю, будет абсолютно обосновано в данной ситуации.

За тыдзень да уварвання Расіі ва Украіну, здзейсненага ў тым ліку з беларускай тэрыторыі, Макей абяцаў, што пасля заканчэння вучэнняў «Саюзная рашучасць–2022^[be-tarask]» расійскія войскі будуць поўнасцю выведзены з Беларусі^[13]. Паводле некаторых дадзеных, Макей выступаў супраць уступлення Беларусі ў вайну^[14].

У чэрвені 2022 года Макей трапіў у чорны спіс Канады^[15].

25 лістапада 2022 года правёў сустрэчу з Апостальскім нунцыем у Беларусі Антэ Ёзічам^[16].

Памёр 26 лістапада 2022 года^[17]. У якасці прычын смерці Макея неафіцыйна называлі інфаркт, забойства ці самагубства; афіцыйна прычына смерці не агучвалася^[18][19]. У снежні 2024 года Кіберпартызаны заявілі, што ў якасці афіцыйнай прычыны смерці Уладзіміра Макея ў дакументах указаныя «іншыя недакладна пазначаныя і неўдакладненыя прычыны смерці»^[20]. 29 лістапада 2022 года ў Цэнтральным доме афіцэраў адбылося развітанне з Уладзімірам Макеем, у гэты ж дзень ён быў пахаваны ў Мінску на Усходніх могілках.

Пасля смерці Макея некалькі чалавек былі затрыманыя за негатыўныя інтэрнэт-каментары пра памерлага^[21][22]. У студзені 2023 года стала вядома, што жыхара Пружан асудзілі на два гады абмежавання волі без накіравання ў папраўчую ўстанову адкрытага тыпу за нецэнзурны каментар пад навіной аб інтэрв’ю Макея^[23].

Ведаў англійскую і нямецкую мовы.

Сям’я

Меў двух сыноў ад двух шлюбаў. Другая жонка — актрыса і тэлевядучая Вера Палякова-Макей.

Старэйшы сын Віталь у 2020 годзе звольніўся з МЗС Беларусі, а ў 2021 годзе раскрытыкаваў міністэрства, ахарактарызаваўшы як хамскі яго адказ на віншаванне з Днём Волі ад пасольства ЗША^[24]. Віталь Макей не прысутнічаў на афіцыйнай цырымоніі развітання са сваім бацькам, але быў на ягоным пахаванні^[25].

Сястра Уладзіміра Макея — Наталля, жыве ў Баранавічах^[4].

Цешча — Таццяна Дзмітрыеўна Палякова, доктар педагагічных навук, прафесар кафедры фізічнай рэабілітацыі^[26], раней — прарэктар Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта фізічнай культуры^[27].

Узнагароды

• Ордэн Пашаны (2006)^[28].
• Ордэн Айчыны ІІІ ступені (2018)^[29].

Зноскі

1. Belarus foreign minister Makei dies suddenly - Belta
2. https://zviazda.by/be/news/20221126/1669475127-pamyor-ministr-zamezhnyh-sprau-belarusi-uladzimir-makey
3. Národní autority České republiky Праверана 2 снежня 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
4. Чем живет малая родина Макея и почему к главе МИД там двоякое отношение Архівавана 8 чэрвеня 2021.
5. «Будет спасать Лукашенко от санкций» // Свободные новости плюс. — 2012. — № 34 (478). — 28 августа. — С. 8
6. Міністр і намеснікі міністра замежных спраў Беларусі
7. Алексей Ковалёв. Ребят, уматывайте отсюда. Как британские пиарщики и Березовский пытались помочь Александру Лукашенко сблизиться с Западом. Расследование «Медузы» (руск.). Meduza (30 жніўня 2020). Праверана 17 снежня 2022.
8. Белорусская оппозиция готовит "вооруженные провокации" (руск.). Обозреватель (12 снежня 2010). Праверана 18 снежня 2022.
9. З Макея знялі санкцыі ЕС (нявызн.). Новы Час (24 чэрвеня 2013).
10. Радыё Свабода Архівавана 29 лістапада 2022.
11. Радыё Свабода Архівавана 29 лістапада 2022.
12. Макей считает, что из-за санкций гражданское общество перестанет существовать (руск.). Reform.news.
13. Сяргей Салаўёў. Беларуская дыпламатыя як размова з паветрам (нявызн.). Новы Час (18 лютага 2022).
14. Хто ў акружэнні Лукашэнкі выступаў за ўступленне ў вайну, а хто быў супраць — крыніцы (нявызн.). Наша Ніва (8 сакавіка 2023).
15. Regulations Amending the Special Economic Measures (Belarus) Regulations: SOR/2022-167 (англ.). Canada Gazette (25 чэрвеня 2022). Праверана 10 красавіка 2023.
16. Аб сустрэчы Міністра замежных спраў Беларусі В.Макея з Апостальскім Нунцыем  (бел.). mfa.gov.by (25 лістапада 2022).
17. Памёр міністр замежных спраў Беларусі Уладзімір Макей (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 26 лістапада 2022. Праверана 26 лістапада 2022.
18. Вадзім Мажэйка: Чуткі пра таемнае атручэнне Макея і нашто яны Крамлю? (нявызн.). Новы Час (30 лістапада 2022).
19. Імаверная прычына смерці Уладзіміра Макея — суіцыд (нявызн.). Наша Ніва (19 лютага 2023). Праверана 26 чэрвеня 2024.
20. Стала вядома афіцыйная прычына смерці Макея, Ашурка і Тарайкоўскага (нявызн.). Наша Ніва (20 снежня 2024).
21. В Беларуси мужчину задержали из-за "негативного комментария по поводу смерти" министра Владимира Макея (руск.). Настоящее Время (30 лістапада 2022). Праверана 17 снежня 2022.
22. Задержан еще один человек за комментарий о смерти Макея (руск.). Reform.news (1 снежня 2022).
23. Пружанца асудзілі на два гады «хатняй хіміі» за абразу прадстаўніка ўлады (нявызн.). Наша Ніва (24 студзеня 2023).
24. «Сумна, што мае былыя калегі вымушаны мірыцца з сітуацыяй». Як пікіруюцца ў сацсетках бацька і сын Макеі (нявызн.). Новы Час (27 сакавіка 2021).
25. Старэйшы сын Макея ўсё ж быў на пахаванні бацькі, але не сядзеў побач з Верай Паляковай (нявызн.). Наша Ніва (4 снежня 2022). Праверана 2 сакавіка 2023.
26. Полякова Татьяна Дмитриевна
27. Жонка Макея: «Ён мужык з рукамі. Можа і градкі ўскапаць, і зеляніну пасеяць»(недаступная спасылка)
28. Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 1 сакавіка 2006 года № 136 «Аб узнагароджанні работнікаў, якія ўнеслі найбольш значны ўклад у сацыяльна-эканамічнае развіццё рэспублікі ў 2001—2005 гадах, дзяржаўнымі ўзнагародамі Рэспублікі Беларусь» Архівавана 24 верасня 2015.
29. Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 26 лістапада 2018 года № 462 «Аб узнагароджанні»