Фінансавы кантроль

From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

Фінансавы кантроль — сістэма мер, накіраваных на праверку законнасці, мэтазгоднасці і эфектыўнасці фармавання, размеркавання і выкарыстання фінансавых рэсурсаў дзяржавы і іншых суб’ектаў гаспадарання. Фінансавы кантроль з’яўляецца важным элементам фінансавай сістэмы і адыгрывае ключавую ролю ў забеспячэнні фінансавай дысцыпліны, устойлівасці бюджэту і эфектыўнасці дзяржаўнага кіравання[1].

Хуткія факты Бухгалтарскі ўлік, Ключавыя паняцці ...
Remove ads

Сутнасць і прызначэнне

Фінансавы кантроль рэалізуе кантрольную функцыю фінансаў і спрыяе выкананню фінансавага заканадаўства, разумнаму выкарыстанню бюджэтных сродкаў і ўмацаванню фінансавай дысцыпліны[1].

Асноўная мэта фінансавага кантролю — абарона эфектыўнага і мэтавага выкарыстання фінансавых рэсурсаў на ўсіх узроўнях эканамічнай сістэмы[1].

Аспекты фінансавага кантролю

Фінансавы кантроль разглядаецца ў двух асноўных аспектах[1]:

Інстытуцыйны — дзейнасць спецыяльных органаў у адпаведнасці з патрабаваннямі фінансавага заканадаўства.

Функцыянальны — кіраўнічы інструмент, які забяспечвае кантроль над фінансавымі патокамі на макра- і мікраўзроўні.

Абодва аспекты ўзаемазвязаныя: першы засяроджваецца на прававым і колькасным кантролі, другі — на аналітычнай ацэнцы эфектыўнасці фінансавых аперацый.

Remove ads

Аб’екты і задачы

Аб’ектам фінансавага кантролю з’яўляюцца працэсы фармавання, размеркавання і выкарыстання грашовых фондаў, уключаючы бюджэтныя і пазабюджэтныя сродкі, а таксама іншыя аспекты фінансава-гаспадарчай дзейнасці.

Да галоўных задач фінансавага кантролю адносяцца[1]:

  • кантроль за своечасовым і поўным паступленнем сродкаў у бюджэты і фонды;
  • спрыянне эфектыўнаму і мэтаваму расходаванню дзяржаўных і карпаратыўных сродкаў;
  • праверка дакладнасці бухгалтарскага ўліку і надзейнасці справаздачнасці;
  • выяўленне рэзерваў росту даходаў і прыбытковасці;
  • папярэджанне парушэнняў, узмацненне фінансавай дысцыпліны;
  • правядзенне інфармацыйна-тлумачальнай работы ў пытаннях фінансавага заканадаўства.

Форма і метады

Фінансавы кантроль ажыццяўляецца ў розных формах:

  • папярэдні — да ажыццяўлення фінансавых аперацый;
  • бягучы — падчас выканання фінансавых абавязкаў;
  • наступны — па выніках справаздачнага перыяду.

Метады кантролю ўключаюць дакументальныя праверкі, рэвізіі, аўдытарскія заключэнні і аналітычныя даследаванні.

Віды фінансавана кантролю

Існуе некалькі відаў фінансавага кантролю[1]:

Дзяржаўны — праводзяць органы дзяржаўнай улады ў інтарэсах дзяржавы.

Ведамасны — праводзяць кантрольна-рэвізійныя ўпраўленні (аддзелы) міністэрстваў і ведамстваў у падсправаздачных структурах і арганізацыях.

Унутрыгаспадарчы — праводзіцца адпаведнымі службамі арганізацый (бухгалтэрыяй, фінансавым аддзелам і г. д.

Аўдытарскі, або незалежны — праводзіцца аўдытарамі ці аўдытарскімі арганізацыямі.

Remove ads

Міжнародныя стандарты

На міжнародным узроўні дзейнасць дзяржаўных кантрольных органаў рэгулюецца серыяй дакументаў. Асноўны з іх — Лімская дэкларацыя кіраўнічых прынцыпаў аўдытарскай праверкі (англ.: Lima Declaration of Guidelines on Auditing Precepts, 1977), прынятая Міжнароднай арганізацыяй вышэйшых кантрольных органаў (INTOSAI). Яна ўключае базавыя прынцыпы[1][2]:

  • незалежнасць і аб’ектыўнасць;
  • кампетэнтнасць і прафесіяналізм;
  • галоснасць і падсправаздачнасць;
  • выніковасць;
  • абгрунтаванасць і доказнасць;
  • прынцып непадкупнасці ўдзельнікаў працэсу;
  • прынцып недаказанасці віны да суда;
  • скаардынаванасць дзеянняў кантрольных органаў.
Remove ads

У Беларусі

У Беларусі фінансавы кантроль ажыццяўляецца ў адпаведнасці з наступнымі асноўнымі нарматыўна-прававымі актамі:

  • Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «Об мерах па ўдасканаленні кантрольнай (надзорнай) дзейнасці»[3].
  • Закон «Аб бухгалтарскім уліку і справаздачнасці»[4].
  • Закон «Аб рэгуляванні аўдытарскай дзейнасці»[5].

Гл. таксама

Крыніцы

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads