Diérese

A diérese é un signo ortográfico diacrítico consistente en dous puntos que se colocan enriba de certas letras, habitualmente vogais.

¨
Diérese
Signos ortográficos
punto ( . ) coma ( , ) punto e coma ( ; ) dous puntos ( : ) puntos suspensivos ( … ) signo de interrogación ( ? ) signo de exclamación ( ! ) comiñas ( « » ) ( ‘ ’ ) ( “ ” ) parénteses ( ( ) ) corchetes ( [ ] ) raia ( ― ) guión ( ‐ ) barra diagonal ( / ) apóstrofo ( ' ) ( ’ ) acento ( ◌́ )   acento agudo ( ◌́ )   acento circunflexo ( ◌̂ )   acento grave ( ◌` ) diérese ( ◌̈ ) til ( ~ ) espazo (   )
Outros signos auxiliares
antilambda ( < > ) antígrafo ( ¶ ) arroba ( @ ) asterisco ( * ) asterismo ( ⁂ ) barra inversa ( \ ) barra vertical ( | ) ( ¦ ) cancelo ( # ) chaves ( { } ) cruz ( † ) ( ‡ ) e comercial ( & ) fin de artigo ( ∎ ) frecha ( → ) grao ( ° ) guión baixo ( _ ) ídem ( 〃 ) indicador ordinal ( º ) ( ª ) man ( ☞ ) moeda ( ¤ ) parágrafo ( § ) porcentaxe ( % ) prima ( ′ ) ( ″ ) ( ‴ ) punto de lista ( • ) punto medio ( · ) símbolos lóxicos ( ⇒ ) ( ¬) ( ∃ ) ( ⊤ ) ( ∴ ) símbolos matemáticos ( + ) ( ‒) ( × ) ( ÷ ) ( = ) ( ± ) símbolos monetarios ( ¤ ) ( $ ) ( ¢ ) ( £ ) ( ₤ ) ( ¥ ) ( € ) símbolos de propiedade intelectual ( © ) ( ℗ ) ( ® ) ( ™ ) ( ℠ ) ( Ⓜ )
Esta caixa: ver conversa editar

Usos

Na lingua galega

• Emprégase sobre a vogal u nas sílabas güe, güi para indicar que ten que pronunciarse.
• Emprégase sobre a vogal i nas primeira e segunda persoa do plural dos copretéritos de indicativo dos verbos rematados en –aír, –aer, -oer e –oír para indicar que o i é unha sílaba distinta e así distinguir estas formas verbais das do presente de subxuntivo: saïamos/saiamos.
• Aínda que neste caso non hai confusión, tamén se pon diérese nas mesmas persoas dos verbos rematados en –uír.
• Algúns autores do século XIX empregaron o x con diérese (ẍ) para indicar o fonema fricativo sonoro. Esta ortografía empregouna Rosalía de Castro na primeira edición de Follas Novas.^[1]

Noutras linguas

A diérese existe en numerosas linguas e indica situacións diferentes, como metafonía, o feito desas vogais teren que ser pronunciadas ou sinalar un hiato.

Unhas poucas linguas empregan a diérese sobre consoantes:

• En malgaxe escríbese sobre o n ( n̈ ) para representar o ŋ.^[2]
• O mam^[3] e o alfabeto latino kurmanjî do kurdo^[4] emprégano sobre o x ( ẍ ), no primeiro caso representa o fonema [ʃ] e no segundo o fonema [ɣ].

Outros usos

É habitual o seu uso por efecto estilístico no nome de grupos musicais, como Motörhead ou Mötley Crüe, chamado en inglés heavy metal umlaut^[5].