Ogród Roślin Leczniczych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

Ogród Roślin Leczniczych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu – placówka naukowo-badawcza oraz dydaktyczna, mająca status ogrodu botanicznego. Stanowi część Zakładu Biologii i Botaniki Farmaceutycznej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Podstawowym celem jego działalności jest prowadzenie badań fitochemicznych oraz dotyczących wykorzystywania roślin w lecznictwie^[1].

Ogród Roślin Leczniczych Uniwersytetu Medycznego
we Wrocławiu

Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Dzielnica	Zacisze
Adres	al. Jana Kochanowskiego 10–14
Powierzchnia	3,07[1] ha
Data założenia	1946[1]
Położenie na mapie Wrocławia Ogród Roślin Leczniczych
Położenie na mapie Polski Ogród Roślin Leczniczych
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Ogród Roślin Leczniczych
51°07′00,96″N 17°04′26,04″E
Strona internetowa

Organizacyjnie ogród jest podzielony na 6 działów naukowych^[1]:

• alpinarium (dział roślin górskich)
• arboretum
• dział eksperymentalny (roślin dalekowschodnich) – prowadzi badania nad aklimatyzacją gatunków z Dalekiego Wschodu
• dział roślin tropikalnych i subtropikalnych (szklarnie)
• dział surowców zielarskich i przypraw
• dział systematyki

Ogród powstał w 1946 roku z inicjatywy profesora botaniki – Józefa Mądalskiego. Jest on zlokalizowany na terenie dawnej posesji doktora botaniki – Paula Rüstera^[1]. Obecnie ogród wraz z willą znajdującą się na jego terenie są wpisane do rejestru zabytków (nr rej.: A/1388/593/Wm z 28.12.2000)^[2].

Zwiedzanie ogrodu jest możliwe po wcześniejszym uzgodnieniu terminu z jego administracją.

Rośliny

W ogrodzie uprawianych jest około 1900 gatunków i odmian roślin^[1][3] (w tym około 400 w szklarniach o powierzchni 350 m²)^[1].

Na terenie ogrodu znajduje się także fragment 150-letniego łęgu oraz 5 pomników przyrody: lipa srebrzysta (Tilia tomentosa), wiązowiec zachodni (Celtis occidentalis), wiąz szypułkowy (Ulmus laevis), topola czarna (Populus nigra) i grujecznik japoński (Cercidyphyllum japonicum)^[1].

Rośliny chronione

Z listy roślin objętych w Polsce ochroną ścisłą, na terenie ogrodu rośnie 37 gatunków^[4]:

• Aconitum vulparia
  (tojad lisi)
• Anthericum liliago
  (pajęcznica liliowata)
• Arctostaphylos uva-ursi
  (mącznica lekarska)
• Arnica montana
  (arnika górska)
• Asplenium scolopendrium
  (zanokcica języcznik)
• Betula pendula var. oycoviensis
  (brzoza ojcowska)
• Betula nana
  (brzoza karłowata)
• Clematis recta
  (powojnik prosty)
• Corydalis pumila
  (kokorycz drobna)
• Cytisus albus
  (szczodrzeniec zmienny)
• Dictamnus albus
  (dyptam jesionolistny)
• Drymocallis rupestris
  (pięciornik skalny)
• Euphorbia epithymoides
  (wilczomlecz pstry)
• Gentiana cruciata
  (goryczka krzyżowa)
• Hacquetia epipactis
  (cieszynianka wiosenna)
• Helleborus purpurascens
  (ciemiernik czerwonawy)
• Leopoldia comosa
  (szafirek miękkolistny)
• Lilium bulbiferum
  (lilia bulwkowata)
• Lilium martagon
  (lilia złotogłów)
• Linum austriacum
  (len austriacki)
• Linum flavum
  (len złocisty)
• Melica transsilvanica
  (perłówka siedmiogrodzka)
• Osmunda regalis
  (długosz królewski)
• Polystichum aculeatum
  (paprotnik kolczysty)
• Primula auricula
  (pierwiosnek łyszczak)
• Primula farinosa
  (pierwiosnek omączony)
• Pulsatilla vulgaris
  (sasanka zwyczajna)
• Rhododendron luteum
  (różanecznik żółty)
• Rosa gallica
  (róża francuska)
• Sempervivum globiferum
  (rojownik pospolity)
• Sorbus intermedia
  (jarząb szwedzki)
• Sorbus torminalis
  (jarząb brekinia)
• Spiraea media
  (tawuła średnia)
• Staphylea pinnata
  (kłokoczka południowa)
• Stipa capillata
  (ostnica włosowata)
• Succisella inflexa
  (czarcikęsik Kluka)
• Trollius europaeus
  (pełnik europejski)

Z listy roślin objętych w Polsce ochroną częściową, na terenie ogrodu rośnie 28 gatunków^[5]:

• Allium angulosum
  (czosnek kątowaty)
• Allium ursinum
  (czosnek niedźwiedzi)
• Anemone sylvestris
  (zawilec wielkokwiatowy)
• Angelica archangelica
  (dzięgiel litwor)
• Aquilegia vulgaris
  (orlik pospolity)
• Aruncus dioicus
  (parzydło leśne)
• Atropa belladonna
  (pokrzyk wilcza jagoda)
• Carlina acaulis
  (dziewięćsił bezłodygowy)
• Cimicifuga europaea
  (pluskwica europejska)
• Colchicum autumnale
  (zimowit jesienny)
• Daphne mezereum
  (wawrzynek wilczełyko)
• Dianthus barbatus var. compactus
  (goździk skupiony)
• Digitalis grandiflora
  (naparstnica zwyczajna)
• Galanthus nivalis
  (śnieżyczka przebiśnieg)
• Gratiola officinalis
  (konitrut błotny)
• Hierochloë odorata
  (turówka wonna)
• Hippophaë rhamnoides
  (rokitnik zwyczajny)
• Lonicera periclymenum
  (wiciokrzew pomorski)
• Matteuccia struthiopteris
  (pióropusznik strusi)
• Melittis melissophyllum
  (miodownik melisowaty)
• Menyanthes trifoliata
  (bobrek trójlistkowy)
• Ononis spinosa
  (wilżyna ciernista)
• Pinus cembra
  (sosna limba)
• Pinus mugo
  (kosodrzewina)
• Primula elatior
  (pierwiosnek wyniosły)
• Saxifraga paniculata
  (skalnica gronkowa)
• Taxus baccata
  (cis pospolity)
• Veratrum album ssp. lobelianum
  (ciemiężyca biała)

Rośliny lecznicze

Nasadzenia taksonów farmakopealnych zajmują w ogrodzie 5000 m²^[3]. Są wśród nich 183 pozycje^[6]:

• Achillea millefolium
  (krwawnik pospolity)
• Achillea ptarmica
  (krwawnik kichawiec)
• Aconitum napellus
  (tojad najmocniejszy)
• Acorus calamus
  (tatarak zwyczajny)
• Aesculus hippocastanum
  (kasztanowiec pospolity)
• Agrimonia eupatoria
  (rzepik pospolity)
• Ajuga genevensis
  (dąbrówka kosmata)
• Allium fistulosum
  (czosnek dęty)
• Allium schoenoprasum
  (czosnek szczypiorek)
• Allium ursinum
  (czosnek niedźwiedzi)
• Allium victorialis
  (czosnek siatkowaty)
• Aloë ferox
  (aloes uzbrojony)
• Angelica archangelica
  (dzięgiel litwor)
• Antennaria dioica
  (ukwap dwupienny)
• Anthyllis vulneraria ssp. alpestris
  (przelot pospolity)
• Aristolochia clematitis
  (kokornak powojnikowy)
• Armoracia rusticana
  (chrzan pospolity)
• Arnica montana
  (arnika górska)
• Aronia melanocarpa
  (aronia czarna)
• Artemisia absinthium
  (bylica piołun)
• Artemisia dracunculus
  (bylica draganek)
• Artemisia pontica
  (bylica pontyjska)
• Asparagus officinalis
  (szparag lekarski)
• Athyrium filix-femina
  (wietlica samicza)
• Atropa belladonna
  (pokrzyk wilcza jagoda)
• Ballota nigra
  (mierznica czarna)
• Berberis vulgaris
  (berberys zwyczajny)
• Bergenia crassifolia
  (bergenia grubolistna)
• Betula pendula
  (brzoza brodawkowata)
• Betula pubescens
  (brzoza omszona)
• Borago officinalis
  (ogórecznik lekarski)
• Brassica nigra
  (kapusta czarna)
• Calendula officinalis
  (nagietek lekarski)
• Callisia fragrans
  (złoty wąs)
• Cannabis sativa
  (konopie sienne)
• Capsicum annuum
  (papryka roczna)
• Carlina acaulis
  (dziewięćsił bezłodygowy)
• Carthamus tinctorius
  (krokosz barwierski)
• Carum carvi
  (kminek zwyczajny)
• Centaurea cyanus
  (chaber bławatek)
• Chamaemelum nobile
  (rumian rzymski)
• Chenopodium bonus-henricus
  (komosa strzałkowata)
• Cichorium intybus
  (cykoria podróżnik)
• Cimicifuga europaea
  (pluskwica europejska)
• Cimicifuga racemosa
  (pluskwica groniasta)
• Colchicum autumnale
  (zimowit jesienny)
• Consolida regalis
  (ostróżeczka polna)
• Convallaria majalis
  (konwalia majowa)
• Coriandrum sativum
  (kolendra siewna)
• Crataegus laevigata
  (głóg dwuszyjkowy)
• Crataegus monogyna
  (głóg jednoszyjkowy)
• Curcuma longa
  (ostryż długi)
• Cydonia oblonga
  (pigwa pospolita)
• Cynoglossum officinale
  (ostrzeń pospolity)
• Datura stramonium
  (bieluń dziędzierzawa)
• Dictamnus albus
  (dyptam jesionolistny)
• Digitalis grandiflora
  (naparstnica zwyczajna)
• Digitalis lanata
  (naparstnica wełnista)
• Digitalis purpurea
  (naparstnica purpurowa)
• Dipsacus fullonum
  (szczeć pospolita)
• Dryopteris filix-mas
  (narecznica samcza)
• Echinacea purpurea
  (jeżówka purpurowa)
• Fagopyrum esculentum
  (gryka zwyczajna)
• Fagus sylvatica
  (buk zwyczajny)
• Filipendula ulmaria
  (wiązówka błotna)
• Filipendula vulgaris
  (wiązówka bulwkowa)
• Fragaria vesca
  (poziomka pospolita)
• Frangula alnus
  (kruszyna pospolita)
• Fraxinus excelsior
  (jesion wyniosły)
• Galanthus nivalis
  (śnieżyczka przebiśnieg)
• Galega officinalis
  (rutwica lekarska)
• Galium odoratum
  (przytulia wonna)
• Gentiana cruciata
  (goryczka krzyżowa)
• Geranium macrorrhizum
  (bodziszek korzeniasty)
• Geum rivale
  (kuklik zwisły)
• Geum urbanum
  (kuklik pospolity)
• Ginkgo biloba
  (miłorząb dwuklapowy)
• Gratiola officinalis
  (konitrut błotny)
• Hedera helix
  (bluszcz pospolity)
• Helleborus niger
  (ciemiernik biały)
• Hepatica nobilis
  (przylaszczka pospolita)
• Herniaria glabra
  (połonicznik nagi)
• Hierochloë odorata
  (turówka wonna)
• Hippophaë rhamnoides
  (rokitnik zwyczajny)
• Humulus lupulus
  (chmiel zwyczajny)
• Hyoscyamus niger
  (lulek czarny)
• Hypericum perforatum
  (dziurawiec zwyczajny)
• Hyssopus officinalis
  (hyzop lekarski)
• Ilex aquifolium
  (ostrokrzew kolczasty)
• Inula helenium
  (oman wielki)
• Iris × germanica
  (kosacieć bródkowy)
• Iris pseudacorus
  (kosacieć żółty)
• Juglans regia
  (orzech włoski)
• Juniperus communis
  (jałowiec pospolity)
• Juniperus sabina ‘Tamariscifolia’
  (jałowiec sabiński)
• Knautia arvensis
  (świeżbnica polna)
• Lamium album
  (jasnota biała)
• Larix decidua
  (modrzew europejski)
• Larix decidua var. polonica
  (modrzew polski)
• Leonurus cardiaca
  (serdecznik pospolity)
• Lilium bulbiferum
  (lilia bulwkowata)
• Lilium martagon
  (lilia złotogłów)
• Lycopus europaeus
  (karbieniec pospolity)
• Malus domestica
  (jabłoń domowa)
• Malva sylvestris
  (ślaz dziki)
• Marrubium vulgare
  (szanta zwyczajna)
• Melilotus albus
  (nostrzyk biały)
• Melilotus officinalis
  (nostrzyk żółty)
• Melissa officinalis
  (melisa lekarska)
• Melittis melissophyllum
  (miodownik melisowaty)
• Menyanthes trifoliata
  (bobrek trójlistkowy)
• Nepeta cataria
  (kocimiętka właściwa)
• Ocimum basilicum
  (bazylia pospolita)
• Olea europaea
  (oliwka europejska)
• Ononis spinosa
  (wilżyna ciernista)
• Origanum vulgare
  (lebiodka pospolita)
• Paeonia officinalis ssp. officinalis
  (piwonia lekarska)
• Papaver somniferum
  (mak lekarski)
• Parietaria officinalis
  (parietaria lekarska)
• Pimpinella saxifraga
  (biedrzeniec mniejszy)
• Pinus sylvestris
  (sosna zwyczajna)
• Plantago lanceolata
  (babka lancetowata)
• Polygonatum multiflorum
  (kokoryczka wielokwiatowa)
• Polygonatum odoratum
  (kokoryczka wonna)
• Polypodium vulgare
  (paprotka zwyczajna)
• Populus nigra
  (topola czarna)
• Potentilla erecta
  (pięciornik kurze ziele)
• Primula elatior
  (pierwiosnek wyniosły)
• Primula veris
  (pierwiosnek lekarski)
• Prunella vulgaris
  (głowienka pospolita)
• Pulmonaria officinalis
  (miodunka plamista)
• Pulsatilla vulgaris
  (sasanka zwyczajna)
• Quercus robur
  (dąb szypułkowy)
• Rhamnus cathartica
  (szakłak pospolity)
• Rheum rhaponticum
  (rabarbar ogrodowy)
• Rhodiola rosea
  (różeniec górski)
• Robinia pseudoacacia
  (robinia akacjowa)
• Rosa canina
  (róża dzika)
• Rosa rugosa
  (róża pomarszczona)
• Rosmarinus officinalis
  (rozmaryn lekarski)
• Rubia tinctorum
  (marzana barwierska)
• Rudbeckia laciniata
  (rudbekia naga)
• Ruta graveolens
  (ruta zwyczajna)
• Salix alba
  (wierzba biała)
• Salvia officinalis
  (szałwia lekarska)
• Sambucus nigra
  (bez czarny)
• Sanguisorba officinalis
  (krwiściąg lekarski)
• Sanicula europaea
  (żankiel zwyczajny)
• Saponaria officinalis
  (mydlnica lekarska)
• Satureja hortensis
  (cząber ogrodowy)
• Scabiosa columbaria
  (driakiew gołębia)
• Scabiosa ochroleuca
  (driakiew żółta)
• Schisandra chinensis
  (cytryniec chiński)
• Scrophularia nodosa
  (trędownik bulwiasty)
• Scutellaria altissima
  (tarczyca wyniosła)
• Sedum album
  (rozchodnik biały)
• Sempervivum tectorum var. tectorum
  (rojnik murowy)
• Silybum marianum
  (ostropest plamisty)
• Sinapis alba
  (gorczyca biała)
• Solanum dulcamara
  (psianka słodkogórz)
• Sorbus aucuparia
  (jarząb pospolity)
• Sorbus torminalis
  (jarząb brekinia)
• Stachys officinalis
  (bukwica zwyczajna)
• Tanacetum parthenium
  (wrotycz maruna)
• Tanacetum vulgare
  (wrotycz pospolity)
• Taxus baccata
  (cis pospolity)
• Teucrium scorodonia ‘Crispum’
  (ożanka nierównoząbkowa)
• Thymus vulgaris
  (macierzanka tymianek)
• Tilia cordata
  (lipa drobnolistna)
• Trigonella foenum-graecum
  (kozieradka pospolita)
• Trollius europaeus
  (pełnik europejski)
• Tropaeolum majus
  (nasturcja większa)
• Valeriana officinalis
  (kozłek lekarski)
• Veratrum album ssp. lobelianum
  (ciemiężyca biała)
• Verbena officinalis
  (werbena pospolita)
• Veronica officinalis
  (przetacznik leśny)
• Viburnum lantana
  (kalina hordowina)
• Viburnum opulus
  (kalina koralowa)
• Vincetoxicum hirundinaria
  (ciemiężyk białkokwiatowy)
• Viola odorata
  (fiołek wonny)
• Viola tricolor
  (fiołek trójbarwny)
• Viscum album
  (jemioła pospolita)
• Zingiber officinale
  (imbir lekarski)