Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Rutewka

rodzaj Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Rutewka
Remove ads

Rutewka (Thalictrum L.) – rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych. Obejmuje ponad 200 gatunków[4]. Rośliny te występują głównie w umiarkowanych strefach półkuli północnej, a także w Ameryce Południowej i południowej Afryce. Rutewki rosną w miejscach widnych, suchych i skalistych, ale też w wilgotnych łąkach i w formacjach zaroślowych[5]. Charakterystyczną cechą ich budowy są drobne, zwisające kwiaty z długimi pręcikami oraz silnie podzielone liście. Kwiaty są wiatropylne lub zapylane przez owady[5]. Rutewki są roślinami trującymi. Są często uprawiane jako rośliny ozdobne, zwłaszcza rutewka Delavay'a T. delavayi o płatkach czerwonych lub liliowych i żółtych pylnikach. Wykorzystywane są w medycynie ze względu na zawarte w korzeniach związki o działaniu przeczyszczającym[6].

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...
Thumb
Rutewka orlikolistna (Thalictrum aquilegiifolium)
Remove ads

Rozmieszczenie geograficzne

Rutewki w większości rosną w strefie umiarkowanej półkuli północnej[5][6]; zwłaszcza w Azji (tylko w Chinach rośnie ich 76 gatunków, z czego 49 to endemity tego kraju)[7], w Europie obecnych jest 15 gatunków, w Ameryce Północnej są 22[6]. Na półkuli południowej rosną wzdłuż Andów w Ameryce Południowej, w Afryce Wschodniej i Południowej, poprzez Filipiny i Jawę w południowo-wschodniej Azji sięgają do Nowej Gwinei[4][5].

Gatunki flory Polski
Remove ads

Morfologia

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Rutewka żółta (Thalictrum flavum)
Thumb
Rutewka wąskolistna (Thalictrum lucidum)

Gatunki z tego rodzaju są w wielu przypadkach bardzo zmienne i stosunkowo słabo poznane. Do cech uznawanych za diagnostyczne w obrębie rodzaju należą: kształt listków, owłosienie listków i owoców (obecność włosków lub gruczołków), kształt pręcików (rozszerzenie nitki, długość, zakończenie pylnika), kształt owoców oraz żyłkowanie[7].

Pokrój
Byliny wyrastające z drewniejącego kłącza lub bulwiasto zgrubiałych korzeni, osiągające do 3 m wysokości[7][10].
Liście
Zazwyczaj 2–3 krotnie, czasem pojedynczo lub 4-krotnie, pierzasto- lub trójdzielnie złożone (niepodzielone u Thalictrum rotundifolium). Odziomkowe i dolne łodygowe zwykle ogonkowe, górne siedzące, skrętoległe. Poszczególne listki od sercowatych, poprzez owalne, lancetowate do równowąskich, często wcinane na szczycie, całobrzegie lub ząbkowane[7][10].
Kwiaty
Liczne i drobne, zebrane w kwiatostany: grona, baldachogrona lub wiechy. Kwiaty promieniste, obupłciowe, rzadko częściowo lub wszystkie jednopłciowe. Okwiat pojedynczy, szybko opadający. Działki zwykle 4, rzadziej do 10, długości od 1 do 18 mm. Działki te mają barwę od białej do zielonożółtej, rzadko purpurową. Płatków i miodników brak. Zwisające lub wzniesione liczne pręciki (od 7 do 70) są barwne i dłuższe od okwiatu. Słupkowie składa się z 1 do 40 owocolistków z pojedynczymi zalążkami. Słupki zakończone są siedzącym, czerwonym znamieniem[7][10].
Owoce
Jednonasienne niełupki o kształcie wrzecionowatym, owalnym do dyskowatego. Podłużnie żeberkowane, rowkowane lub oskrzydlone. Często z dzióbkiem tworzonym przez trwały słupek[7][10].
Remove ads

Systematyka

Podsumowanie
Perspektywa
Pozycja systematyczna

Rodzaj z podrodziny Thalictroideae Raf., rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae) z rzędu jaskrowców (Ranunculales)[2]. W obrębie podrodziny należy do kladu wspólnie z rodzajami Leptopyrum i Paraquilegia (do kladu tego wliczany jest też gatunek Isopyrum anemonoides wyodrębniany jako Paropyrum anemonoides)[11].

Lista gatunków[4][12]
Thumb
Rutewka Delavay'a T. delavayi
Thumb
Thalictrum kiusianum
  • Thalictrum acaule Jacquem. ex Cambess.
  • Thalictrum actaeifolium Siebold & Zucc.
  • Thalictrum acutifolium (Hand.-Mazz.) B.Boivin
  • Thalictrum acutilobum DC.
  • Thalictrum alpinum L. – rutewka alpejska
  • Thalictrum amphibolum Greene
  • Thalictrum appendiculatum C.A.Mey.
  • Thalictrum aquilegiifolium L. – rutewka orlikolistna
  • Thalictrum arkansanum B.Boivin
  • Thalictrum arsenii B.Boivin
  • Thalictrum atriplex Finet & Gagnep.
  • Thalictrum baicalense Turcz. ex Regel
  • Thalictrum bouffordii Y.P.Zeng, Q.Yuan & Q.E.Yang
  • Thalictrum brachyandrum W.T.Wang
  • Thalictrum brevisericeum W.T.Wang & S.H.Wang
  • Thalictrum bykovii Kotukhov
  • Thalictrum calabricum Spreng.
  • Thalictrum calcicola T.Shimizu
  • Thalictrum changii Y.P.Zeng, Q.Yuan & Q.E.Yang
  • Thalictrum chelidonii DC.
  • Thalictrum cincinnatum B.Boivin
  • Thalictrum cirrhosum H.Lév.
  • Thalictrum clavatum DC.
  • Thalictrum confine Fernald
  • Thalictrum conzattii B.Boivin
  • Thalictrum cooleyi H.E.Ahles
  • Thalictrum coreanum H.Lév.
  • Thalictrum coriaceum (Britton) Small
  • Thalictrum cuernavacanum Rose
  • Thalictrum cultratum Wall.
  • Thalictrum dalzellii Hook.
  • Thalictrum dasycarpum Fisch., C.A.Mey. & Avé-Lall.
  • Thalictrum deamii B.Boivin
  • Thalictrum debile Buckley
  • Thalictrum decipiens B.Boivin
  • Thalictrum delavayi Franch. – rutewka Delavay'a
  • Thalictrum diffusiflorum C.Marquand & Airy Shaw
  • Thalictrum dingjieense W.T.Wang
  • Thalictrum dioicum L.
  • Thalictrum domingense Urb.
  • Thalictrum elegans Wall. ex Royle
  • Thalictrum faberi Ulbr.
  • Thalictrum fargesii Franch. ex Finet & Gagnep.
  • Thalictrum fendleri Engelm. ex A.Gray
  • Thalictrum filamentosum Maxim.
  • Thalictrum fimbriatum Qureshi & Chaudhri
  • Thalictrum finetii B.Boivin
  • Thalictrum flavum L. – rutewka żółta
  • Thalictrum foeniculaceum Bunge
  • Thalictrum foetidum L. – rutewka cuchnąca
  • Thalictrum foliolosum DC.
  • Thalictrum fortunei S.Moore
  • Thalictrum galeottii Lecoy.
  • Thalictrum gibbosum Lecoy.
  • Thalictrum glandulosissimum (Finet & Gagnep.) W.T.Wang & S.H.Wang
  • Thalictrum grandidentatum W.T.Wang & S.H.Wang
  • Thalictrum grandiflorum Maxim.
  • Thalictrum grandifolium S.Watson
  • Thalictrum guatemalense C.DC. & Rose
  • Thalictrum hamatum Maxim.
  • Thalictrum hazaricum Qureshi & Chaudhri
  • Thalictrum heliophilum Wilken & DeMott
  • Thalictrum henricksonii M.C.Johnst.
  • Thalictrum hernandezii Tausch
  • Thalictrum hintonii B.Boivin
  • Thalictrum honanense W.T.Wang & S.H.Wang
  • Thalictrum ichangense Lecoy. ex Oliv.
  • Thalictrum integrilobum Maxim.
  • Thalictrum isopyroides C.A.Mey.
  • Thalictrum jaliscanum Rose
  • Thalictrum javanicum Blume
  • Thalictrum jiulongense W.T.Wang
  • Thalictrum johnstonii Standl.
  • Thalictrum kiusianum Nakai – rutewka kiusjańska
  • Thalictrum koikeanum Sera, Hamada & Kadota
  • Thalictrum kubotae Kadota
  • Thalictrum kuhistanicum Ovcz. & Kochk.
  • Thalictrum laeteviride B.Boivin
  • Thalictrum lanatum Lecoy.
  • Thalictrum lancangense Y.Y.Qian
  • Thalictrum lankesteri Standl.
  • Thalictrum lecoyeri Franch.
  • Thalictrum leuconotum Franch.
  • Thalictrum leve (Franch.) W.T.Wang
  • Thalictrum longistylum DC.
  • Thalictrum lucidum L. – rutewka wąskolistna
  • Thalictrum macrocarpum Gren.
  • Thalictrum macrostylum Small & A.Heller
  • Thalictrum madrense Rose
  • Thalictrum maritimum Dufour
  • Thalictrum × medium Jacq.
  • Thalictrum megalostigma (B.Boivin) W.T.Wang
  • Thalictrum microgynum Lecoy. ex Oliv.
  • Thalictrum microspermum Ohwi
  • Thalictrum minshanicum Y.P.Zeng, Q.Yuan & Q.E.Yang
  • Thalictrum minus L. – rutewka mniejsza
  • Thalictrum minutiflorum W.T.Wang
  • Thalictrum mirabile Small
  • Thalictrum morisonii C.C.Gmel.
  • Thalictrum myriophyllum Ohwi
  • Thalictrum nainitalense Harsh Singh, Alka Srivast. & T.Husain
  • Thalictrum nakamurae Koidz.
  • Thalictrum nanhuaense Y.P.Zeng, Q.Yuan & Q.E.Yang
  • Thalictrum nelsonii B.Boivin
  • Thalictrum nepalense W.T.Wang
  • Thalictrum neurocarpum Royle
  • Thalictrum obovatum Blatt.
  • Thalictrum occidentale A.Gray
  • Thalictrum oligandrum Maxim.
  • Thalictrum omeiense W.T.Wang & S.H.Wang
  • Thalictrum orientale Boiss.
  • Thalictrum oshimae Masam.
  • Thalictrum osmorhizoides Nakai
  • Thalictrum osmundifolium Finet & Gagnep.
  • Thalictrum pachucense Rose
  • Thalictrum panamense Standl.
  • Thalictrum papuanum Ridl.
  • Thalictrum parvifructum B.Boivin
  • Thalictrum pedunculatum Edgew.
  • Thalictrum peltatum DC.
  • Thalictrum peninsulare (Brandegee) Rose
  • Thalictrum pennellii B.Boivin
  • Thalictrum peruvianum Trinidad & A.Cano
  • Thalictrum petaloideum L. – rutewka płatkowata
  • Thalictrum philippinense C.B.Rob.
  • Thalictrum pinnatum S.Watson
  • Thalictrum platycarpum Hook.f. & Thomson
  • Thalictrum podocarpum Kunth ex DC.
  • Thalictrum polycarpum (Torr.) S.Watson
  • Thalictrum praecox Jord.
  • Thalictrum pringlei S.Watson
  • Thalictrum przewalskii Maxim.
  • Thalictrum pseudoichangense Q.E.Yang & G.H.Zhu
  • Thalictrum pseudoramosum Y.P.Zeng, Q.Yuan & Q.E.Yang
  • Thalictrum pubescens Pursh
  • Thalictrum pubigerum Benth.
  • Thalictrum pudicum Standl. & B.Boivin
  • Thalictrum pumilum Ulbr.
  • Thalictrum punduanum Wall.
  • Thalictrum ramosum B.Boivin
  • Thalictrum reniforme Wall.
  • Thalictrum reticulatum Franch.
  • Thalictrum rhynchocarpum Quart.-Dill. & A.Rich.
  • Thalictrum robustum Maxim.
  • Thalictrum rochebruneanum Franch. & Sav.
  • Thalictrum roseanum B.Boivin
  • Thalictrum rostellatum Hook.f. & Thomson
  • Thalictrum rotundifolium DC.
  • Thalictrum rubescens Ohwi
  • Thalictrum rutifolium Hook.f. & Thomson
  • Thalictrum sachalinense Lecoy.
  • Thalictrum saniculiforme DC.
  • Thalictrum scabrifolium Franch.
  • Thalictrum secundum Edgew.
  • Thalictrum semiscandens W.W.Sm.
  • Thalictrum sessile Hayata
  • Thalictrum sexnervisepalum W.T.Wang
  • Thalictrum sharpii B.Boivin
  • Thalictrum shensiense W.T.Wang & S.H.Wang
  • Thalictrum siamense T.Shimizu
  • Thalictrum simaoense W.T.Wang & G.H.Zhu
  • Thalictrum simplex L. – rutewka pojedyncza
  • Thalictrum smithii B.Boivin
  • Thalictrum sparsiflorum Turcz. ex Fisch. & C.A.Mey.
  • Thalictrum speciosissimum Loefl.
  • Thalictrum × spurium Timeroy ex Jord.
  • Thalictrum squamiferum Lecoy.
  • Thalictrum squarrosum Stephan ex Willd.
  • Thalictrum standleyi Steyerm.
  • Thalictrum steyermarkii Standl.
  • Thalictrum stolzii Ulbr.
  • Thalictrum strigillosum Hemsl.
  • Thalictrum sultanabadense Stapf
  • Thalictrum tacabicum Pakravan & Assadi
  • Thalictrum tamurae Kadota & Nob.Tanaka
  • Thalictrum tenue Franch.
  • Thalictrum tenuisubulatum W.T.Wang
  • Thalictrum texanum (E.Hall ex A.Gray) Small
  • Thalictrum × timeroyi Jord.
  • Thalictrum torresii Standl. & B.Boivin
  • Thalictrum toyamae Hatus. & Ohwi
  • Thalictrum treleasei B.Boivin
  • Thalictrum trichopus Franch.
  • Thalictrum tripeltiferum B.Boivin
  • Thalictrum triternatum Rupr.
  • Thalictrum tsawarungense W.T.Wang & S.H.Wang
  • Thalictrum tuberiferum Maxim.
  • Thalictrum tuberosum L.
  • Thalictrum uchiyamae Nakai
  • Thalictrum ujiinsulare Hatus.
  • Thalictrum umbricola Ulbr.
  • Thalictrum uncatum Maxim.
  • Thalictrum uncinatum Rehmann
  • Thalictrum uncinulatum Franch.
  • Thalictrum urbaini Hayata
  • Thalictrum venturii B.Boivin
  • Thalictrum venulosum Trel. – rutewka żyłkowana
  • Thalictrum vesiculosum Lecoy.
  • Thalictrum virgatum Hook.f. & Thomson
  • Thalictrum viscosum W.T.Wang & S.H.Wang
  • Thalictrum wangii B.Boivin
  • Thalictrum watanabei Yatabe
  • Thalictrum wuyishanicum W.T.Wang & S.H.Wang
  • Thalictrum xiaojinense W.T.Wang
  • Thalictrum xinningense W.T.Wang
  • Thalictrum yadongense W.T.Wang
  • Thalictrum yunnanense W.T.Wang
  • Thalictrum yuoxiense W.T.Wang
  • Thalictrum zernyi Ulbr.
  • Thalictrum zhadaense W.T.Wang
Remove ads

Przypisy

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads