کروميم

کروميم (په انگرېزي: Chromium) له کیمیاوي عناصرو څخه یو دی چې په تناوبي جدول کې د Cr سمبول او ۲۴ اتمي شمېرې په وسیله ښودل شوی دی.

Chromium,  ₂₄Cr

عمومي خواص
Pronunciation	/ˈkroʊmiəm/ KROH-mee-əm
Appearance	silvery metallic
Chromium په دوراني جدول کې
– ↑ Cr ↓ Mo vanadium ← chromium → manganese ‍
اټومي شمیره (Z)	24
گروپ, پیریود	group 6, period 4
بلاک	d-block
Element category	transition metal
معياري اټومي وزن (Ar)	کينډۍ:Val[۱]
Electron configuration	[Ar] 3d5 4s1
Electrons per shell	2, 8, 13, 1
فزیکي خواص
حالت (at STP)	جامد
دويلې کيدو ټکى	2180 K ​(1907 °C, ​3465 °F)
يشنا ټکی	2944 K ​(2671 °C, ​4840 °F)
Density near r.t.	7.19 g/cm3
when liquid, at m.p.	6.3 g/cm3
Heat of fusion	21.0 kJ/mol
Heat of vaporization	347 kJ/mol
Molar heat capacity	23.35 J/(mol·K)
Vapor pressure P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 1656 1807 1991 2223 2530 2942
اټومي خواص
Oxidation states	6, 5, 4, 3, 2, 1, −1, −2, −4 ​(depending on the oxidation state, an acidic, basic, or amphoteric oxide)
Electronegativity	Pauling scale: 1.66
Ionization energies	1st: 652.9 kJ/mol 2nd: 1590.6 kJ/mol 3rd: 2987 kJ/mol (more)
Atomic radius	empirical: 128 pm
Covalent radius	139±5 pm
Miscellanea
Crystal structure	​body-centered cubic (bcc) Body-centered cubic crystal structure for chromium
Speed of sound thin rod	5940 m/s (at 20 °C)
Thermal expansion	4.9 µm/(m·K) (at 25 °C)
د تودوخې تېرېدنه	93.9 W/(m·K)
Electrical resistivity	125 nΩ·m (at 20 °C)
Magnetic ordering	antiferromagnetic (rather: SDW)[۲]
Magnetic susceptibility (χmol)	+280.0·10−6 cm3/mol (273 K)[۳]
Young's modulus	279 GPa
Shear modulus	115 GPa
Bulk modulus	160 GPa
Poisson ratio	0.21
Mohs hardness	8.5
Vickers hardness	1060 MPa
Brinell hardness	687–6500 MPa
CAS Number	7440-47-3
History
Discovery and first isolation	Louis Nicolas Vauquelin (1797, 1798)
Main isotopes of chromium
آيسو­ټوپ Abun­dance نیم ژوند (t1/2) Decay mode Pro­duct 50Cr 4.345% stable کينډۍ:Infobox element/isotopes decay2 52Cr 83.789% stable 53Cr 9.501% stable 54Cr 2.365% stable
view • talk • edit | references | in Wikidata

مشخصات

کرومیم مرسته کوي د وینې شکر (ګلوکوز) د وینې جریان څخه حجرو ته واړوي ترڅو د انرژي په توګه وکارول شي او غوړ ، کاربوهایډریټونه او پروټینونه انرژي ته واړوي. کرومیم د وزن له لاسه ورکولو او اوږد عمر لپاره عالي ضمیمه ده. دا په مکرر ډول د بدن جوړونې او سپورټي رژیم کې اضافه کیږي.

تاریخچه

کرومیم د لویس-نیکولاس واوکلین لخوا کشف شوی پداسې حال کې چې د سایبیرین سره د سرو لیډ په نوم پیژندل شوي موادو سره تجربه کوي ،هغه د هایدروکلوریک اسید (HCl) سره د کروکوایټ مخلوط کولو سره کرومیم آکسایډ (CrO3) تولید کړ.

مرکبات

د هیکساویلینټ کرومیم مرکبات چې معمولا تولیدیږي پکې شامل دي سوډیم کرومیټ ، پوټاشیم کرومیټ ، پوټاشیم ډیکروومیټ ، امونیم ډیکروومیټ او کرومیم ټری اکسایډ.

د استعمال ځایونه

کرومیم د فولادو سختولو لپاره کارول کیږي ، د سټینلیس فولادو تولید لپاره (د دې په نوم چې زنګ نه وهي) او د ډیری الیاژونو تولید لپاره. دا اساسن په الیکټروپلیټینګ ، ټینینګ ، چاپ کولو ، رنګ کولو ، درملو ، سونګ ، کتلست ، اکسیډینټس ، میچونو ، او فلزي زنګ وهلو مخنیوي کې کارول کیږي. په ورته وخت کې ، فلزي کرومیم یو له خورا مهم بریښنایی فلزاتو څخه شوی.