15 февраль

15 февраль — Милади тәкъвимендә икенче айның унбишенче көне.

← февраль →
Дш	Сш	Чш	Пҗ	Җм	Шм	Як
					1	2
3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23
24	25	26	27	28
2025 ел

	Тарих порталы
	Вакыт порталы
	Бәйрәмнәр порталы

Дөнья тарихында бу көн:

Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар

Дөньяның беренче электрон санагы ENIAC, 1946 ел.

Файл:Trying out hats to wear after chemotherapy — cropped.jpg

Яман шеш белән авыручы балаларда еш очраган нефробластомага (ru) каршы химиотерапияны узырга әзерләнүче кыз.

Халыкара

Милли

• Әфганстан — Азатлану көне (ингл. Liberation Day, 1989).^[1][2]
• Вануату — Джон Фрум көне (ингл. John Frum Day).^[1][3]
• Канада — Канаданың милли байрагы көне (ингл. National Flag of Canada Day).^[1][4][5]
• Россия Федерациясе — Башка милләтләргә ярдәм күрсәткән гаскәрләрне искә алу көне (рус. День памяти воинов-интернационалистов).^[6][7].
• Сербия — дәүләтчелек көне (серб. Дан државности Србије).^[1][8][9]
• Сингапур — Абсолют саклану көне (ингл. Total Defence Day): хәрби, граждан, икътисади, иҗтимагый һәм психологик.^[1][10]
• Украина — Башка дәүләтләр җирләрендә хәрби операцияләрендә катнашканнарны олылау көне (укр. День вшанування учасників бойових дій на території інших держав).^[6][11][12]

Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

• Бөтендөнья яман шеш белән авыручы балалар көне (ингл. International Childhood Cancer Day, укр. Всесвітній день онкохворої дитини).^[13][14]
• АКШ:^[1]
  • Висконсин, Көнбатыш Виргиния һәм Флорида штаты — Сьюзан Б. Энтони көне (ингл. Susan B. Anthony Day).^[15]
  • Пенсильвания штатының Филадельфия шәһәре — ЭНИАК көне (ингл. The ENIAC Day), Пенсильвания университетында дөньяның беренче электрон санагы эшли башлавына багышланган.^[16][17]

Вакыйгалар

• 1938 — Хәрби Трибунал карары белән, милләтчелектә гаепләп, Казанда 9 татар зыялысы атып үтерелә. Һади Атласи (тарихчы) — 1876-1938; Гани Алтынбаев (укытучы) — 1902-1938; Касыйм Исхаков (имам) — 1890-1938; Фазыл Туйкин (язучы) — 1887-1938; Кәбир Туйкин (укытучы) — 1878-1938; Сабир Уразманов (укытучы) — 1892-1938; Барый Фаттахов (имам) — 1875-1938; Зәкәрия Фаттахов (хезмәткәр) — 1910-1938; Рәшит Яруллин (имам) — 1880-1938.
• 1989 — СССР хәрби көчләрнең Әфганстаннан чыгаруы тәмамланды.
• 1994 — Россия Федерациясе дәүләт хакимияте органнары һәм Татарстан Республикасы дәүләт хакимияте органнары арасында вәкаләтләр чикләрен билгеләү турында шартнамә кабул ителә.

Туулар

Шулай ук карагыз: Төркем:15 февраль көнне туганнар

• 1564 — Галилео Галилей, Италия галиме.
• 1824 — Николай Булич,
• 1831 — Николай Ге, Россия империясе рәссамы.
• 1845 — Элиу Рут, АКШ сәясәтчесе, Тынычлык өчен Нобель премиясе (1912).
• 1861 — Шарль-Эдуар Гийом,
• 1866 — Алексей Миронов,
• 1866 — Мөхәммәтсабир Хәсәнов,
• 1873 — Һанс фон Эйлер-Хелпин,
• 1893 — Минһаҗ Конов, татар коммунист, сәясәтче, журналист, педагог.
• 1897 — Юрий Котиков,
• 1901 — Николай Мордвинов,
• 1902 — Александр Казем-Бек,
• 1904 — Гомәр Бакиров, татар коммунист, сәясәтче, репрессияләр корбаны, оешма җитәкчесе.
• 1904 — Лариса Александровская,
• 1904 — Петр Иванов,
• 1906 — Муса Җәлил, татар шагыйре, сугыш каһарманы.
• 1907 — Юрий Виноградов, композитор, музыковед, педагог.
• 1908 — Габделмәңгыйм Әминов, КДУ, КАИ профессоры.
• 1908 — Дилә Давытова,
• 1908 — Дмитрий Мочальский,
• 1910 — Ирена Сендлер, поляк каhарманы.
• 1912 — Игорь Торгов,
• 1914 — Сәет Абдураманов,
• 1915 — Иван Кабушкин,
• 1915 — Татьяна Лапинская,
• 1920 — Газиз Нәбиуллин, язучы.
• 1920 — Семен Коновалов, Советлар Берлеге каһарманы, танкист.
• 1921 — Семен Никитин,
• 1922 — Евдокия Сидорова,
• 1922 — Мөхәммәтназар Гафуров,
• 1922 — Николай Бусленко,
• 1923 — Асыйм Баляев,
• 1923 — Елена Боннэр, диссидент, җәмәгать эшлеклесе.
• 1925 — Нурмый Шәрипов, Советлар Берлеге Каһарманы.
• 1925 — Әхмәт Китаев, нәкышьче.
• 1926 — Габдулла Рәхимкулов, татар җырчысы
• 1927 — Бәхетгәрәй Мөхәммәтҗанов,
• 1932 — Александра Безина,
• 1933 — Заһид Фәйзи, татар язучысы.
• 1933 — Хуҗиәхмәт Мәхмүтов, күренeкле фольклорчы, филология фәннәре докторы, Җөмһүриятнең Г.Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лауреаты.
• 1935 — Илһам Шакиров, җырчы.
• 1935 — Леонид Зверев,
• 1936 — Нәҗип Вәлитов, химик-галим.
• 1937 — Анатолий Леонтьев, чуаш совет һәм Россия дәүләт эшлеклесе.
• 1942 — Кадыйр Сибгатуллин, шагыйрь (1942-1994).
• 1944 — Джохар Дудаев, чечен хәрби һәм сәяси эшлеклесе, ССРБ авиация генерал-майоры.
• 1947 — Лира Яхшыбаева,
• 1948 — Венера Хәсәнова,
• 1948 — Владимир Шеповалов,
• 1949 — Камил Фазлый,
• 1949 — Фәнүнә Сираҗетдинова,
• 1951 — Рифгать Мөбарәков,
• 1952 — Анна Неркаги,
• 1954 — Шачинандана Свами,
• 1956 — Лилия Сәгыйдуллина,
• 1957 — Гөлфия Исхакова,
• 1959 — Илдар Бикбаев,
• 1959 — Роза Хәбибуллина, татар җырчысы.
• 1960 — Лилия Зәйнуллина,
• 1960 — Равил Фазлыев,
• 1962 — Мило Җуканович,
• 1977 — Алексей Морозов, Россия хоккейчысы.
• 1984 — Максим Филиппов,

Вафатлар

Шулай ук карагыз: Төркем:15 февраль көнне вафатлар

• 1828 — Иона,
• 1850 — Элизабет Форсселиус,
• 1857 — Михаил Глинка, рус композиторы (1804 елда туган).
• 1920 — Дмитрий Иловайский,
• 1922 — Владислав Залеский, хокук белгече, икътисад галиме, профессор.
• 1938 — Һади Атласи, татар тарихчысы, язучы, сәясәт эшлеклесе.
• 1938 — Фазыл Туйкин, татар драматургы.
• 1938 — Кәбир Туйкин (Туйкә), татар мөгаллиме, язучы.
• 1938 — Рәшит Яруллин, ислам дин әһеле, җәдитче мөгаллим, Әлмәт авылының икенче мәхәлләсе имамы.
• 1942 — Сергей Петров, чуаш совет дәүләт эшлеклесе.
• 1943 — Хөсәен Кунакбай, башкорт шагыйре, журналист.
• 1953 — Риф Рәимов, Башкортстан тарихчысы.
• 1956 — Петр Дульский, рәссам, педагог, музей белгече.
• 1957 — Сәхаб Урайский, шагыйрь.
• 1959 — Овен Вилланс Ричардсон,
• 1976 — Стихван Шаулы,
• 1988 — Ричард Файнмен,
• 1994 — Вәлиәхмәт Галимов,
• 1998 — Идеал Ишбүләков,
• 1999 — Һенри Вей Кендалл,
• 2004 — Гөлсылу Гаязова,
• 2004 — Мәдинә Рәхимкулова, төбәк тарихчысы.
• 2004 — Юрий Кудяшев, совет дәүләт эшлеклесе.
• 2008 — Евгений Бусыгин, этнограф, Казан университеты профессоры, музыкант.
• 2011 — Рафис Гыйззәтуллин, татар язучысы һәм журналист.
• 2012 — Сергей Военушкин,
• 2022 — Зөфәр Гыймаев, рәссам, Тукай премиясе иясе (2005).

Сынамышлар

• Унбишенче февральдә җылы булса, яз яхшы килә.

Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар

Исем бәйрәмнәре

Шулай ук карагыз

Commons

Викиҗыентыкта бу тема буенча

медиафайллар тупланмасы