Вайдзіла (імя)

Вайдзіла (Вайдзіл, Вадзела), Вайдыла (Вайдыл, Вадыла), Вайдэла (Вайдэль, Вайтыль, Вайцюль), Вэйдэль — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Weidel
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Утворанае ад	Weido + суфікс з элемэнтам -л- (-l-)
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Вэйдэль, Вайдэла, Вайдэль, Вайдзіл, Вайдыла, Вайдыл, Вадзела, Вадыла, Вайтыль, Вайцюль
Вытворныя формы	Відыла
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Вайдзіла»

Паходжаньне

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Вадзіла, Вадзела, Вадзель або Ваціла (Wadila, Wadelo, Wadel^[1], Watilo) і Вайдэль (Weidel^[2]) — імёны германскага паходжаньня^[3]. Іменная аснова вайд- (вейд-) (імёны ліцьвінаў Войдаўт, Вэйдэр, Вейдман; германскія імёны Weidelt, Weidher, Weidman) паходзіць ад гоцкага waida 'поле, паша'^[4] або ад асновы -від- (-вайд-)^[5].

Адпаведнасьць імя Вайдула старажытнаму германскаму імю Waido (з даданьнем германскага суфіксу з элемэнтам -л-) сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў^[6].

Імя Вайдзіла гістарычна бытавала ў Польшчы: Woydilo (1385 і 1414 гады), Voydilo (1396 год), Woydila (1473 год), Voydila (1496 год)^[7].

У Прусіі бытавала імя Вадэль (Вайдзіль): Wadel / Waydil / Waytil (1385 і 1391 гады)^[8].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Waydelo (29 верасьня 1379 году^[9])^[10]; Waytil (1379—1380 гады)^[11]; Woydilo^[12], Woydolo^[13] (17 лютага 1387 году); Waydel (Хроніка Віганда)^[14]; Woydilo^[a] або Воидило^[b] (Летапісец вялікіх князёў літоўскіх); cum Woydylone Kussulowicz^[15], Woydilo Kussolouicz^[16], Woydilonem Kusolowicz^[17] (2 кастрычніка 1413 году); пан Войдила (17 кастрычніка 1437 году)^[18]; боярину нашому Рачку Воитиловичу (1440—1492 гады)^[19]; Woydilo (29 кастрычніка 1447 году)^[20]; Воидилу а Яну шесть чоловеков (9 лістапада 1449 году)^[21]; Woydel (21 лютага 1457 году)^[22]; Woydzilo (13 студзеня 1460 году)^[23]; nos nobiles videlicet Bogdan Andreas Woydzylowyczy (1486 год)^[24]; Andruszko Woydilowicz (11 студзеня 1494 году)^[25]; а в Михаила Воидиловича и въ его жоны Васки… землю их отчызную, на имя Гаевищо (21 сакавіка 1499 году)^[26]; люди нашы Городенъское волости… Олехна Воидиловича (1 студзеня 1519 году)^[27]; Бортко Воидиловичъ (1528 год)^[28]; з Упиты… Томаш Воидилович (1533—1535 гады)^[29]; служба… Воидило Михновичъ (XVI ст.)^[30]; Петръ Водилович… съ сынъми Воидиловыми (29 сьнежня 1552 году)^[31]; села Войдиловичовъ… село Войдиловичи (1554 год)^[32]; Якубова вдова Войдилина… Петръ Войдила^[33], Балтромей Войдиловичъ^[34], Урбань Войдиловичъ… Мартинъ Войдиловичъ^[35], Янъ Войдиловичъ^[36] (1567 год); Wacław Woydziłł (1621 год)^[37]; dnum Woydziło (1675—1677 гады)^[38]; Iacobus Woydył (1699 год)^[39]; Pater admodum reverendus Valerianus Woydyłowicz (каля 1700—1702 гадоў)^[40]; Józef Woydyłło (1793 год)^[41].

Носьбіты

• Вайдзіла († 1381) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, радца вялікіх князёў Альгерда і Ягайлы, староста лідзкі
• Вайдзіла Кусолавіч — літоўскі баярын, які на Гарадзельскай уніі атрымаў герб Белу
• Вайдзіла — літоўскі баярын, які ў 1437 годзе засьведчыў наданьне Сьвідрыгайлы Каленіку Мішкавічу; магчыма, ён жа атрымаў наданьне ад вялікага князя Казімера ў 1449 годзе
• Вайдзіла з Ушакова (упамінаецца ў 1447, 1457 і 1460 гадох) — літоўскі баярын, муж дачкі Андрэя Саковіча
• Міхайла Вайдзілавіч — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1499 годзе
• Павал Станіслававіч Вайдзіловіч — расенскі зямянін, які ўпамінаецца ў 1588 годзе^[42]
• Грэгаж Вайдуловіч (Grzegorz Wajdułowicz) — львоўскі мешчанін, які ўпамінаецца ў 1689 годзе^[43]
• Васька Пятроў, Іван, Тамаш, Яська, Міська, Іван і Абрам Вадзелы — жыхары вёскі Ражнова (Полацкае ваяводзтва), якія ўпамінаюцца ў 1759 годзе^[44]
• Аліс Вайдэль (нар. 1979) — нямецкая дзяржаўная дзяячка з партыі Альтэрнатыва для Нямеччыны

Войдзелі — уніяты Голдаўскай парафіі^[45].

Вайдылы (Wojdyłło) гербу Ястрабец — літоўскі шляхецкі род зь Вільні^[46].

Вайцюлевічы (Wojciulewicz) і Вайдылы (Wojdyło) — літоўскія шляхецкія роды з Троцкага павету^[47].

Вайдыловічы — літоўскі шляхецкі род^[48].

Вэйдэлі (Weidel) гербу ўласнага — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага ваяводзтва^[49]

Вайдзілевічы (Wojdzilewicz) — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету^[50].

Вайдыла (Wojdylo) — прозьвішча, зафіксаванае ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў^[51].

У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпаміналіся маёнтак Вайдзілішкі (Войдилишки) у Віленскім ваяводзтве і сяло Вайдылавічы (Войдыловичи) каля Пянянаў^[52].

На 1903 год існавала вёска Вадылішкі ў Расенскім павеце Ковенскай губэрні^[53].

Заўвагі

1. Паводле Origo regis Jagyelo et Wytholdi ducum Lithuanie
2. Паводле Віленскага сьпісу