Від (імя)

Від (Відзь), Віда — мужчынскае імя. Жаночая імя — Віда.

Wid
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Віда, Відзь
Вытворныя формы	Віт, Войда
Зьвязаныя імёны	Відзейка, Відул, Відзень, Відун, Відут, Відбут, Відаўт, Відзігайла, Відугер, Відзегірд, Відзігін, Відгінт, Відэр, Відарт, Відзіман, Відзімін, Відзімонт Арвід, Барвід, Бэрвід, Будзівід, Буйвід, Бутвід, Войшывід, Гальвід, Гаўвід, Гаўтвід, Гедзівід, Гервід, Гірдзівід, Гінвід, Гішвід, Конвід, Контвід, Артавід, Манівід, Мантывід, Мільвід, Мінвід, Нарвід, Ранвід, Рымавід, Сарвід, Сырвід, Таўтвід, Тарвід, Тартавід, Шадзівід, Эйвід, Эйтвід, Явід, Ясьвід, Ятвід
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Від»

Паходжаньне

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Віда або Від, пазьней Вайдэ (Wido, Wid, Weide) — імя германскага паходжаньня^[1][2]. Іменная аснова -від- паходзіць ад гоцкага wida 'повязь, злучэньне, моцнасьць' або ад гоцкага і германскага widus 'дрэва'^[3][a]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Відзейка (Відыка), Відул, Відзень (Відзін), Відун, Відут, Відбут, Відаўт, Відзігайла, Відугер, Відзегірд, Відзігін (Ведзікен), Відгінт, Відарт, Відзіман, Відзімонт (Відмунд, Відмунт), Арвід, Барвід, Бэрвід, Будвід, Бутвід, Гальвід, Гаўвід, Гаўтвід, Гервід, Гірдзівід (Гірдвід), Гішвід, Контвід, Артавід, Манівід, Мільвід (Мельвід), Нарвід, Ранвід, Сарвід, Таўдвід, Тарвід (Торвід), Эйвід, Эйтвід, Явід, Ясьвід, Ятвід. Адзначаліся германскія імёны Wideke, Widulo, Widin, Widun, Widut, Widbod, Widalt, Widigail, Wideger, Widgerd, Widikin (Wedigen), Widikint (Wedigint), Vidart, Widiman, Widimunt (Widmund), Arvid, Barvid, Berwid, Bodwidus, Butvid, Gelvidis, Gauwida, Gautwidus (Gautvidr), Gerwid, Gyrdvid, Gisoidis, Gunduidis, Hartvid, Manvidus, Melvid, Norvid, Ranvid, Sarvidis, Teudoidis, Torvid, Övid, Heidvid, Avid, Asvid, Atvid. Апроч таго, існуе іменная аснова -віт-, якая можа паходзіць ад асновы -від-^[5].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Wido^[6], Widegerius (Widgerius)^[7]. Апроч таго, у Польшчы гістарычна бытавала імя Гасьцівід (Gościwid)^[8][b].

У Прусіі бытавалі імёны Wydeke^[c] (1413 і 1426 гады), Wydenne^[d] (1398, 1410 і 1411 гады), Widete, Wydothe (1300 год), Wydeman^[e], Widaute / Wydawte^[f], Alwide^[g], Arwide / Arwida^[h] (1341, 1387 і 1402 гады)^[16]. У скандынаўскіх сагах упамінаецца купец Відгаўт (Widgaut^[i]) з Самлянду^[18][19].

Каля Пскова адзначалася мясцовасьць Ашвідава, назву якой зьвязваюць з германскім (паўночнагерманскім) імём Aswidh (Ásviðr)^[20].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Wide (26 траўня 1390 году)^[21]; item quatuor homines ad serviendum dicte ec(c)lesie, scilicet Wydvs (23 красавіка 1449 году)^[22]; Wida (Раўданскі рукапіс); Видъ, егожъ люди Волкомъ звали (Васкрасенскі летапіс); людеи у Красносельскомъ повете на имя Петраша Видевича (17 сакавіка 1502 году)^[23]; именье свое на имя Види (8 жніўня 1524 году)^[24][j].

Носьбіты

• Віда Аснабруцкі († 1101) — біскуп Аснабруку
• Віда Курскі (да 1096—1122) — біскуп Куру
• Від Воўк (у праваслаўі Раман; каля 1190—1270) — імаверны вялікі князь літоўскі
• Від — літоўскі баярын з Крожаў, які ў 1390 годзе засьведчыў умову з Тэўтонскім ордэнам
• Віда (паводле Раўданскага рукапісу) — першая жонка вялікага князя літоўскага Гедзіміна, дачка швэда-бортніка з Курляндыі Відмунда
• Флярыян Відза — судзьдзя апэляцыйны Царства Польскага, ганаровы сябра варштату «Паўночная паходня»^[48]

Відзевічы (Widziewicz, Widzewicz) — літоўскі шляхецкі род з Ашмянскага павету^[49].

У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпамінаўся маёнтак Відзішкі у Ашмянскім павеце, мястэчка Відзішкі ў Вількамірскім павеце і маёнтак зь мястэчкам Віды (Відзы) у Браслаўскім павеце^[50].

На 1906 год існавала вёска Відзішкі ў Рэжыцкім павеце Віцебскай губэрні^[51].

На гістарычнай Браслаўшчыне існуюць вёска Відзішкі і мястэчка Відзы (Віды).

Заўвагі

1. У рэчышчы палітыкі летувізацыі іменныя асновы -від- і -віт- спрабуюць выводзіць ад формы летувіскага дзеяслова ў трэцяй асобе мінулага часу (išvydo), тым часам у інфінітыве (išvysti — убачыць) і аснове цяперашняга часу (išvyst-) гэтага ж дзеяслова няма спалучэньня vyd-^[4]
2. Сярод іншага, прозьвішча Відбар (Widbor) бытавала сярод познанскіх мяшчанаў^[9]
3. Адзначалася германскае імя Wideke^[10]
4. Адзначалася старажытнае германскае імя Widin^[11]
5. Адзначалася старажытнае германскае імя Videman (Widiman)^[12]
6. Адзначалася старажытнае германскае імя Widalt^[13]
7. Адзначалася старажытнае германскае імя Alluid^[14]
8. Адзначалася старажытнае германскае імя Aruid^[15]
9. Адзначалася старажытнае германскае імя Widegaud^[17]
10. Таксама:

    • Відаш, Відуш, Відзейша (адзначалася германскае імя Widisch^[25][26]): Матеи Видеишевичъ конь. Андреи Видеишевичъ конь… Петрашковая Видеишовича конь. (1528 год)^[27], Widusz (XVI ст.)^[28], Тамаш Відашэвіч (Tomasz Widaszewicz) — бакаляўр філязофіі і гуманітарных навук (1678 год)^[29]
    • Відаўг: село Видовкги (1554 год)^[30];
    • Відат (адзначалася старажытнае германскае імя Witadus^[31]): пустовъщину в Неменъчинскои волости на имя Видатовъшчину (22 верасьня 1526 году)^[32];
    • Відрат (адзначалася старажытнае германскае імя Widrat^[33]): Відрат (Widdrat) — прозьвішча, гістарычна зафіксанае на тэрыторыі цяперашняй Летувы^[34];
    • Відрык (адзначалася старажытнае германскае імя Widricus^[35], Vidrik^[36]): у гістарычнай Прусіі існуе вёска Відрыкі;
    • Малтвід (у гістарычным германскім арэале адзначалася імя Maldoit^[37]): Анъдреи Малтвидовичъ (1528 год)^[38];
    • Скавід: Skowidowicz (1551 год)^[39];
    • Скарвід (адзначалася старажытнае германскае імя Carevittus^[40], параўн.: Dawid Żminigajło Jawgiel, т. б. z Minigajła^[41]): Jarosz Skorwid (1621 год)^[42];
    • Снавід: служеб путных в Полоцком повете… а Лукяна Сновиду (19 жніўня 1511 году)^[43];
    • Ставід: чоловека… Ставид (7 лістапада 1442 году)^[44];
    • Стэгвід: Simon Stegwid (сакавік — красавік 1656 году)^[45];
    • Сьцявід (адзначалася старажытнае германскае імя Thiewid^[46]): Юхно Стевидовичъ (1528 год)^[47]