Вайсковыя могілкі (Менск)

Вайско́выя мо́гілкі — могілкі ў Менску, зьяўляюцца, нароўні з Кальварыйскімі могілкамі, адным з самых старых нэкропаляў у межах гораду, дзе пахаваныя шматлікія выбітныя людзі Беларусі. Месьцяцца ў Савецкім раёне гораду, па адрасе: вул. Казлова, 11.

Могілкі
Вайсковыя могілкі
Уваходная брама
Краіна	Беларусь
Горад	Менск
Каардынаты	53°54′30.94″ пн. ш. 27°35′11.39″ у. д.
Першае згадваньне	40-я гады XIX ст.
Вайсковыя могілкі на мапе Беларусі Вайсковыя могілкі
Вайсковыя могілкі на Вікісховішчы

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Вайсковыя могілкі.

Гісторыя

Гісторыя вайсковых могілак у Менску пачынаецца ў 40-х гадах XIX стагодзьдзя — першы аб’ект такога тыпу месьціўся на вуліцы Шпітальнай на Доўгім Бродзе. Пад канец стагодзьдзя нэкропаль быў перапоўнены, і ў 1895 годзе было прынятае рашэньне аб яго закрыцьці. Новыя вайсковыя могілкі былі заснаваныя побач. Алеі падзялілі іх тэрыторыю на чатыры часткі — у дзьвюх частках хавалі пяхотнікаў, у дзьвюх іншых — артылерыстаў і прадстаўнікоў іншых родаў войскаў.

Урачыстае асьвячэньне могілак адбылося 2 чэрвеня 1895 году, цырымонію праводзіў духоўнік 30-й пяхотнай дывізіі айцец Павал Багдановіч. Была распачатая праца па будаўніцтве каменнай капліцы, аднак канчатковым рашэньнем было ўзьвядзеньне каменнага праваслаўнага храма, прысьвечанага ахвярам расейска-турэцкай вайны. Цагляная царква Аляксандра Неўскага была збудаваная ў 1898 годзе. Усярэдзіне бажніцы — пліты з выбітымі на іх імёнамі 118 беларусаў-ваяроў Каломенскага палку й артылерыйскай брыгады, якія загінулі на вайне^[1].

У 1917 годзе могілкі перайшлі ў рукі дзяржавы й сёньня зьяўляюцца ўласнасьцю гораду. Цяпер яны не зьяўляецца выключна праваслаўнымі могілкамі, стаўшы даступнымі для менчукоў усіх веравызнаньняў і атэістаў.

Сярод пахаваных на могілках

• Іван Пуліхаў (1879—1906) — рэвалюцыянэр, тэрарыст
• Сяргей Кавалік (1846—1926) — рэвалюцыянэр
• Ёсіф Апанскі (1897—1927) — супрацоўнік савецкіх спэцслужбаў
• Паўлюк Трус (1904—1929) — беларускі паэт
• Усевалад Ігнатоўскі (1881—1931) — беларускі гісторык, грамадзкі й палітычны дзяяч
• Мікалай Бліядухо (1878—1935) — беларускі геоляг, акадэмік БелАН
• Уладзімер Крыловіч (1895—1937) — беларускі актор, адзін з заснавальнікаў беларускага тэатру
• Аляксандар Чарвякоў (1892—1937) — дзяржаўны дзяяч БССР
• Алесь Гурло (1892—1938) — беларускі паэт, празаік, перакладчык
• Эдуард Самуйлёнак (1907—1939) — беларускі празаік, драматург
• Бянігна Луцэвіч (1857—1942) — маці Янкі Купалы
• Янка Купала (1882—1942) — клясык беларускае літаратуры
• Кузьма Чорны (1900—1944) — беларускі празаік, драматург, публіцыст
• Арсеній Арсенка (1903—1945) — беларускі савецкі сьпявак (барытон). Народны артыст БССР
• Рут Ўолер (1921—1946) — амэрыканская місіянэрка, чалец беларускай місіі ААН у справе дапамогі й аднаўленьня
• Валянцін Таўлай (1914—1947) — беларускі паэт, літаратуразнаўца
• Несьцер Сакалоўскі (1902—1950) — беларускі кампазытар, аўтар музыкі да гімну «Мы, беларусы»
• Еўсьцігней Міровіч (1878—1952) — беларускі драматург і тэатральны рэжысэр
• Міхась Клімковіч (1899—1954) — беларускі паэт, драматург, празаік, крытык, аўтар гімну Беларусі «Мы, беларусы»
• Парфён Савіцкі (1904—1954) — беларускі гісторык, дзяржаўны дзяяч
• Якуб Колас (1882—1956) — клясык беларускае літаратуры
• Уладзіслава Луцэвіч (1891—1960) — беларуская літаратуразнаўца, жонка Янкі Купалы

Тут месьцяцца таксама брацкія магілы салдат Чырвонай Арміі, якія загінулі ў баях за Менск у ліпені 1944 году.