Віцень (імя)

Віцень, Вітэн, Вітын — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Witten
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Утворанае ад	Witto + суфікс з элемэнтам -н- (-n-)
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Вітэн, Вітын
Вытворныя формы	Відын
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Віцень»

Паходжаньне

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Віцен або Віцін, пазьней Вітэн (Wittenus, Witin, Witten^[1]) — імя германскага паходаньня^[2][3]. Іменная аснова -віт- (імёны ліцьвінаў Віталт, Вітарт, Бутавіт; германскія імёны Witolt, Witard, Botwith) паходзіць ад гоцкага wit 'веда, розум, закон'^[4], старасаксонскага witan 'ведаць' або ад асновы -від-^[5]. Такім парадкам, імя Віцень азначае «мудры»^[3].

Адпаведнасьць імя Віцінь германскаму імю Witin (Widin) сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў^[6].

Гісторык Павал Урбан у сваёй кнізе «Старажытныя ліцьвіны» зьвязвае імя Віцень з славянскім імем Вітаслаў і імем аднаго зь першых князёў бодрычаў Віцана (Witzan, Witsan, Witzin), таксама зьвяртаючы ўвагу на вядомую ў XIII стагодзьдзі назву славянскага замку Віцень^[7].

У Памор’і адзначаліся прозьвішчы Witten^[8][9] і Wittin^[10].

Імя Вітэн бытавала ў Прусіі (ваколіцы Мэмэлю): Jan Wittenn (1511—1520 гады)^[11].

Варыянты імя князя ў гістарычных крыніцах: съ сыномь моимь с Витенемь (паміж 1299 і 1305 або 1308 год)^[12]; rex Vithenus (Хроніка Прускай зямлі)^[13]; praedecessor noster rex Viten (1322 год)^[14]; sicut Vithene bone memorie, frater vester et antecessor (29 лістапада 1322 году)^[15]; rex Wytan^[16], konig Witen^[17] (Хроніка Віганда); Witeni або Витень (летапісы ВКЛ)^[18]; у Аенском повете… у Витянишок… у Витянишкох… служыти к замку нашому Менскому (30 траўня 1514 году)^[19]; Якубъ Витень (1528 год)^[20]; Witenes albo Wiczien (Хроніка польская, літоўская, жамойцкая і ўсёй Русі)^[21]; wioski… Witeny (1782—1783 гады)^[22]; Tomasz Witenowicz (1798 год)^[23]; Jerzy Witynowicz (1801 год)^[24]; Witen (1822 год)^[25].

Носьбіты

• Віцень (1232—1315) — вялікі князь літоўскі
• Якуб Віцень — гарадзенскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году

Вітэны (Witen) — прыгонныя з ваколіцаў Сьвянцянаў, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі^[26].

Вітэны-Вітыгі — літоўскі шляхецкі род^[27].

На гістарычнай Браслаўшчыне існуе вёска Віцены.