Жанна Дапкюнас

Жа́нна Казі́мераўна Дапкю́нас (нар. 8 сакавіка 1941, Беласток, БССР) — беларуская літаратуразнаўка і арганізатарка музэйнай справы; унучатая пляменьніца Янкі Купалы^[1].

Жанна Дапкюнас
Імя пры нараджэньні	Жанна Касьпяровіч
Род дзейнасьці	літаратуразнаўца, арганізатар музэйнай справы
Дата нараджэньня	8 сакавіка 1941 (84 гады)
Месца нараджэньня	Беласток, БССР, СССР
Месца вучобы	БДУ (1963)
Занятак	літаратуразнаўца
Месца працы	Дзяржаўны літаратурны музэй Янкі Купалы
Бацька	Казімер Касьпяровіч
Маці	Ядвіга Раманоўская
Муж	Вадзім Дапкюнас
Дзеці	Андрэй, Ігар
Узнагароды	Грамата Прэзыдыюму Вярхоўнага Савету БССР[d] (1977)
Жанна Дапкюнас у Вікісховішчы

Жыцьцяпіс

Нарадзілася ў сям’і службоўцаў. Маці — Ядвіга Раманоўская — пляменьніца Янкі Купалы. Зь дзяцінства гадавалася ў атмасфэры, адухоўленай імем Купалы. Гэтае ўнікальнае асяродзьдзе фарміравалася найперш намаганьнямі і нястомнай дзейнасьцю Уладзіславы Луцэвіч, жонкі Янкі Купалы, стваральніцы і першага кіраўніка музею Янкі Купалы^[2].

	Пра пераемнасьць у нашае сям'і ніколі не гаварылася. Але, як я памятаю, пачынаючы з дзесяці гадоў цёця Ўладзя брала мяне з сабой паўсюдна на літаратурныя вечары, дзе знаёміла з беларускімі пісьменьнікамі. Калі ж надышоў час паступаць ва ўніверсітэт, у мяне было жаданьне зьвязаць сваё жыцьцё з музыкай або нават мэдыцынай, а Ўладзіслава Францаўна сказала: «Толькі БДУ: беларускае аддзяленьне філялагічнага факультэта». Яе меркаваньне сталася сапраўды аўтарытэтным, не паслухацца яго было проста немагчыма.
— Жанна Дапкюнас[2]

Скончыла Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт па спэцыяльнасьці «беларуская мова і літаратура» (1963).

З 1963 па 2005 год працавала ў Літаратурным музэі Янкі Купалы. Прайшла ўсе прыступкі прафэсійнай кар’еры ад навуковога супрацоўніка да кіраўніка музэю. Займала пасады загадчыка навукова-экспазыцыйнага аддзела і вучонага сакратара музэю. У 1980—1986 гадах — намесьніца дырэктара музэю.

З 1986 па 2002 год — дырэктарка Літаратурнага музэю Янкі Купалы. Заснавальніца (1995) і доўгі час намесьніца кіраўніка Міжнароднага фонду Янкі Купалы.

Творчы і дасьледчыцкі шлях

Ініцыятарка і арганізатарка стварэньня ляндшафтнага заказьніку «Купалаўскі» (Лагойскі і Менскі раёны, 2000), філіяў Літаратурнага музэю Янкі Купалы «Акопы» (Лагойскі раён, 1992) і «Яхімоўшчына» (Маладэчанскі раён, 2001)^[2].

На ўрачыстасьцях з нагоды 90-й гадавіны з дню нараджэньня Я.Купалы разам са старшынём Савета Міністраў БССР Ц.Кісялёвым (зьлева на першым пляне) і другім сакратаром ЦК КПБ А.Аксёнавым (у цэнтры), Вязынка, ліпень 1972 году

Кіравала творчай групай па стварэньні галоўнай экспазыцыі музэю (1976), экспазыцыяў у філіях музэю ў Вязынцы (1972) і Ляўках (1977), музэю-кватэры Янкі Купалы ў Пячышчах (Татарстан, 1975), гісторыка-літаратурнага музэю «Над ракою Арэсай» у калгасе «Чырвоная зьмена» (Любанскі раён) (1980).

З 1995 году — арганізатарка міжнародных навуковых канфэрэнцый па творчасьці Янкі Купалы — Міжнародных купалаўскіх чытаньняў. Ініцыятарка супрацоўніцтва музэю з профільнымі ўстановамі Расеі, Польшчы, Украіны, Вялікабрытаніі, Чэхіі і іншых краінаў. Зьяўлялася нацыянальнай каардынатаркай ад Беларусі міжнароднага праекту «Літаратурны экспрэс Эўропа 2000»^[3].

Аўтарка шматлікіх артыкулаў пра жыцьцёвы шлях і творчасьць Янкі Купалы, навукова-папулярнага кінафільму «Янка Купала» («Беларусьфільм», 1974), радыёперадачаў пра Я. Купалу, буклету «Ляўкі. Купалаўскі мэмарыяльны запаведнік» (1981). Складальніца і аўтарка камэнтараў да зборніка Я. Купалы «Публіцыстыка» (1972, разам з Т. Тарасавай), трэцяга тома збору твораў Янкі Купалы ў трох тамах (1982). Сябра рэдакцыйнай калегіі поўнага збору твораў Янкі Купалы ў дзевяці тамах (1995—2003).

Укладальнік кнігі «Я. Купала. Санэты» (2002, разам з В. Рагойшам), буклетаў і альбомаў «Сьвятло Купалава Дому»^[4] (1998), «Па Купалаўскіх мясьцінах» (2002, 2006), «Купалаўскія мясьціны на Маладзечаншчыне. Яхімоўшчына» (2004). Удзельнічала ў складаньні «Бібліяграфіі твораў Янкі Купалы» (ч. 3, 1972) і бібліяграфіі «Янка Купала ў літаратурнай крытыцы і мастацтвазнаўстве» (1980).

У складзе рэдакцыйнай калегіі рэдагавала запісы I—VII Міжнародных купалаўскіх чытаньняў (1995—2004), каталёг «Янка Купала ў выяўленчым мастацтве, 1882—2002» (2003). Аўтарка шэрагу артыкулаў у энцыкляпедычным даведніку «Янка Купала» (1986). Кансультавала выданьне каталёгу «Рукапісная спадчына Янкі Купалы» (2008—2010).

Прафэсійныя адзнакі і ўзнагароды

• Грамата Вярхоўнага савету БССР (1977)
• Залатая ганаровая адзнака Таварыства польска-савецкага сяброўства (1979)
• Ганаровы знак Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь (2001)