Вальда (імя)

Вальда, Валда, Валд (Вольд, Волад) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Waldo
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Валда, Валд, Вольд, Волад
Зьвязаныя імёны	Вальцейка, Вальдэн / Валтун, Вальбут, Волдат, Валадар, Валадзімер, Валімонт Аўтаўт, Ярнольт, Яскольд, Яштальд, Бартаўт, Бітаўт, Бутаўт, Бэрвольд, Бэртальд, Відаўт, Вілтаўт, Вінаўд, Вінтаўт, Вісівальд, Войдаўт, Гальтаўт, Гатаўт / Ятаўт, Гаўтоўт, Гаштольд / Гестаўт, Гевалт, Гелёлд, Гідульт / Гетаўт, Геральт, Гертаўт, Гінеўт / Гімольт, Гінтаўт, Готаўт, Дзівалт, Жутаўт, Жывальт, Зэйвальд, Контаўт, Левальд, Летаўт, Лібельт, Лодальд, Маркальд, Мінаўт, Монтаўт, Мутаўт, Нартаўт, Нутаўт, Нястольт, Отаўт, Пацолт, Рагвалод / Рэйнальд, Рамаўт, Рамвольт, Ратаўт, Ростаўт, Рудаўт, Рымальд, Рынгольд, Рытаўт, Сьвінтаўт, Сынталт, Сомалт, Сундаўт, Таральд, Тырольдзь, Эйтаўт, Яўлад, Ягоўд, Ямаўт, Яноўд, Янтаўт, Ясоўд
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Вальда»

Паходжаньне

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Валда, Валд або Валт, пазьней Вальд або Вольд (Waldo, Wald, Walt, Woldt) — імя германскага паходжаньня^[1]. Іменная аснова -валд- (-алд, -олт) паходзіць ад гоцкага і германскага waldan 'валодаць, гаспадарыць' або wulþus 'слава, мажнасьць'^[2]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Вальцейка (Уладзейка), Вальдэн, Валтун (Вальдан), Вальбут, Волдат, Валадар (Валтар), Валадзімер (Уладзімер, Валдымір), Вальмунт (Вальмунд), Аўтаўт, Ярнолд (Арнольд), Ясколд (Яскоўд, Аскольд), Яштальд (Яштоўт), Барталт (Бартаўт, Бартальд), Біталт (Бітаўт), Буталт (Бутаўт, Бутальд, Ботальт), Бэртальд (Бітаўт), Відаўт, Вінаўд, Вісівальд, Віталт (Вітаўт, Вітольд), Войдаўт, Гаўтоўт, Гевалт, Гелёлд, Гідульт, Геральд (Геральт), Гімольт, Дзівалт, Жывальт (Зывальт), Левальд (Левальт), Лібельт, Лодальд, Мінаўт (Міналт), Нартаўт (Нарталт, Нартальд), Нястольт, Отаўт, Пацолт, Рагвалод (Рэгвальд), Рамвольт (Румвольд), Рымальд, Рынгольд (Рынгвальд), Сомалт, Сундаўт (Сунтаўт), Таральд, Тырольдзь, Яўлад, Яголд (Ягоўд, Ягольт), Ямаўт, Яноўд, Ясоўд. Адзначаліся германскія імёны Waltiko (Waldiko), Valdenus, Waltun, Walbot (Waldbott), Waldad, Walder (Waltar), Waldmer (Valdemar, Woldemar), Walmunt (Walmund), Altold, Arnold (Ernold), Askold (Ascolt), Astald, Bartolt (Bartold), Bitold (Betald), Botaldus (Butaldus), Berttold (Bertout), Widalt, Winoldus, Wiswald, Witolt (Witold), Weidelt, Gaudald, Gevald, Gelold, Gidoldus, Gerald (Geralt), Gimoldus (Gemoldus), Diwolt, Sewald, Lewald (Lewolt), Libolt, Lodoald, Minolt, Nartolt (Nartold), Nistaldus, Otolt, Pätzold, Ragvald (Rögnvald), Romualt (Romuald), Rimald, Ringold, Somald, Sundolt, Taruald, Tirold, Ewald, Agold (Egolt), Amolt, Ennold (Analdus), Asold.

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Wald (Walde, Weld), Waldko (Waltko, Waldek, Waltek), Walcel, Woldan, Waldebor, Walter (Welter, Waltyr), Waldricus, Jarnołt (Jarnułt, Jernułt, Arnołt, Arnułt, Arnoldus, Arnaldus, Ernoldus), Jaszczołt (Ascoldus), Barołt, Bierołt (Bierwałt, Bierwołt, Birołt), Bartołt, Biertołt (Bertułt), Gaczołt (Giczołt), Gierałt (Gierwałt, Gierwołt, Geroldus), Hejnold, Herołt, Izalda (Isaldis, Isoldis), Kieswald, Kusołt (< Gotsolt), Litołt, Lutołt, Meinold, Menold, Mercholt, Monaldus, Natoldus, Onold, Oswald, Paczołt (Paczułt, Peczołt, Puczołt), Praszołt, Radołt, Ragnołt (Regnołt, Rajnołt, Rejnołt), Ramwołt, Ratołt, Rudołt, Rumołt, Rychałt (Rychołt, Rywałt), Rynałt (Rynołt), Unold, Zewalt^[3].

У Прусіі бытавалі імёны: Weltyn^[a] (1344 год), Woldemyr^[b] (1400 год), Aynnewald^[c], Bitawte / Bytout^[d] (1347 і 1396 гады), Cawald^[e] (1284 год), Guntawt^[f] (1400 год), Jostaute^[g] (1354 год), Letaude^[h] (1257 год)^[13], Wiltaute / Wiltaut^[i] (1315 і 1380 гады)^[15][16]. У 1575 годзе ў Каралявецкім унівэрсытэце навучаўся Jacobus Waldow, Borussus, у 1604 годзе — Christophorus Waldaw, Rastenburgensis Borussus, у 1611 годзе — Jacobus Waldaw, Elbingensis Borussus, у 1630 годзе — Johannes Waldau, Rastenburgensis Borussus, у 1642 годзе — Michael Waldman^[j], Olecensis Prussus^[17].

У Польшчы адзначаецца прозьвішча Вольдат (Woldat)^[18][k].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Wolod Piotraszowicz (1563 год)^[20]; Czwierć Pikowo Bludniki… Piotr Wald… Jur, Piotr, Kodor Waldowie (1765 год)^[21]; Domicella Wałdo (1804 год)^[22][l].

Носьбіты

• Вальда Райхенаўскі (740—814) — рэлігійны і дзяржаўны дзяяч франкаў
• Вальда Фрайзінскі (883—906) — біскуп Фрайзінгу
• Вальда Курскі († 949) — біскуп Куру
• Міхал Вальда (Michał Walda) — будаўнічы замка ў Алыцы, які ўпамінаецца ў 1659 годзе; яго жонка Соф’я Вальдзіна (Zofia Waldzina) упамінаецца ў 1666 годзе^[34]

Волады (Wołod) — прыгонныя зь вёскі Лылойцяў (каля Нястанішкаў, якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі^[35].

Мэеры з Вольда — літоўскі шляхецкі род^[36].

Волады (Wołod) гербу Корчак — літоўскі шляхецкі род зь Белай Русі^[37].

У дэкрэце Берасьцейскага падкаморскага суду 1594 году ўпамінаўся маёнтак Валодаў (Володав)^[38].

У гістарычнай Прусіі існуе пяць вёсак з назвай Валдова.

Заўвагі

1. Адзначалася германскае імя Weltin^[4]
2. Адзначалася старажытнае германскае імя Waldmer^[5] (Woldemar^[6])
3. Адзначалася старажытнае германскае імя Einwald (Ainald)^[7]
4. Адзначалася старажытнае германскае імя Bitold^[8]
5. Адзначалася старажытнае германскае імя Gowald (Gavioald)^[9]
6. Адзначалася старажытнае германскае імя Guntald^[10]
7. Адзначалася старажытнае германскае імя Astald^[11]
8. Адзначалася старажытнае германскае імя Letald^[12]
9. Адзначалася германскае імя Wiltolt^[14]
10. Адзначалася старажытнае германскае імя Waldman^[5]
11. Адзначалася старажытнае германскае імя Waldad (Valtat)^[19]
12. Таксама:

    • Дэаволт (адзначалася старажытнае германскае імя Teolt^[23]): Andreas Deouolus a Deouolta, Lithuanus (1572 год)^[24];
    • Лінэўт: Лінэўты (Linewt) гербу Лімонт — літоўскі шляхецкі род^[25];
    • Маршолд: чоловеки въ Василишском повете людеи наших дяколных на имя Заня Моршолдовича а Мартина, брата его, а Олехна, брата ж ихъ (15 лютага 1503 году)^[26];
    • Пікаўт (адзначалася старажытнае германскае імя Picoald^[27]): Пиковту чоловекъ (20 чэрвеня 1413—1424 гадоў^[28] паводле выпісу 30 студзеня 1607 году)^[29]
    • Тачалд: Stephanus Taszczołd (1699 год)^[30];
    • Трыдвалт (адзначалася старажытнае германскае імя Fridwald^[31]): ad partem eiusdem altaris in pariete epitaphium depictum Stephani Trydwolt (1675—1677 гады)^[32];
    • Цырталт: pana Dionizego Cyrtołta (1621 год)^[33]