Яганэс Бугенгаген

Яганэс Бугенгаген (па-нямецку: Johannes Bugenhagen; 24 чэрвеня 1485, Волін, Сьвятая Рымская імпэрыя — 20 красавіка, 1558, Вітэнбэрг, Сьвятая Рымская імпэрыя) — нямецкі прапаведнік, дзяяч Рэфармацыі, тэоляг, пасьлядоўнік і паплечнік Мартына Лютэра. Яганэс з посьпехам прасоўваў Рэфармацыю Памэранію й Данію. Сярод ягоных асноўных дасягненьняў маюцца арганізацыя лютэранскіх цэркваў у Паўночнай Нямеччыне й Скандынавіі. Мае мянушку «другі апостал Поўначы».

Яганэс Бугенгаген
Johannes Bugenhagen
Род дзейнасьці	прапаведнік, тэоляг
Дата нараджэньня	24 чэрвеня 1485
Месца нараджэньня	Волін, Памэранія, Сьвятая Рымская імпэрыя
Дата сьмерці	20 красавіка 1558
Месца сьмерці	Вітэнбэрг, Саксонія, Сьвятая Рымская імпэрыя
Месца пахаваньня	Сабор усіх сьвятых
Грамадзянства	немец
Месца вучобы	Грайфсвальдзкі ўнівэрсытэт[d]
Занятак	тэоляг, прафэсар унівэрсытэту, пратэстанцкі рэфарматар
Месца працы	Капэнгагенскі ўнівэрсытэт[d] Вітэнбэрскі ўнівэрсытэт[d]
Бацька	Гергарт Бугенгаген
Жонка	Вальпурга Бугенгаген
Дзеці	Яганэс, Марта, Сара
Яганэс Бугенгаген у Вікісховішчы

Біяграфія

Раньнія гады

Нарадзіўся ў 1485 годзе ў памэранскім горадзе Волін. З 1502 году вывучаў багаслоўе й гуманітарныя навукі ў Грайфсвальдзе й ужо ў 1503 годзе быў прызначаны рэктарам школы ў Трэптаве. Паводле даручэньня герцага Багуслава X напісаў першую гісторыю Памэраніі на лацінскай мове.

Вітэнбэрг

У Вітэнбэргу Бугенгаген стаў пастарам прыходу^[1] й сябрам Мартына Лютэра^[2]. Ён быў чальцом каманды Лютэра, якая зьдзейсьніла пераклад Бібліі з лацінскай на нямецкую мову, а таксама прымаў удзел у дыскусах паводле рэформаў Ульрыха Цьвінглі^[2]. У 1523 годзе, дзякуючы сваім лекцыям, быў запрошаны ва ўнівэрсытэт Вітэнбэргу. Такім чынам Бугенгаген стаў адным з самых уплывовых рэфарматараў у горадзе.

17 сакавіка 1533 году Яганэс атрымаў званьне доктара багаслоўя ва ўнівэрсытэце Вітэнбэргу, дзякуючы падтрымцы з боку Мартына Лютэра^[3].

Рэфармацыйная праца

Галоўным унёскам Бугенгагена лічыцца тое, што ён зь вялікім посьпехам усталяваў царкоўныя парадкі ў шэрагу гарадоў, як то Браўншвайгу, Гамбургу, Любэку, Брэмэне, Гётынгене, Аснабруке й іншых. У 1534 годзе Бугенгаген правёў Рэфармацыю ў Памэраніі, а ў 1537 годзе адправіўся з той жа мэтай у Данію, дзе таксама працаваў над аднаўленьнем унівэрсытэта Капэнгагена й стаўся ў ім першым рэктарам і выкладчыкам багаслоўя. У 1542 годзе Яганэс увёў тыя ж царкоўныя парадкі ў Шлезьвіг-Гальштайне, а ў 1543 годзе наведаў цэрквы ў Гільдэсгайму й Браўншвайгу.

Апошнія гады

Пасьля сьмерці Лютэра ў 1546 годзе Бугенгаген клапаціўся аб ягонай удаве й дзецях. Бугенгаген памёр у Вітэнбэргу ў 1558 годзе й быў пахаваны ў царкве Сьвятой Марыі.

Лютэранства

Кніга згоды Апостальскі сымбаль веры Нікейскі сымбаль веры Атанасійскі сымбаль веры Аўгсбурскае вызнаньне Апалёгія Аўгсбурскага вызнаньня Малы катэхізіс Лютэра Вялікі катэхізіс Лютэра Шмалькальдыцкія артыкулы Трактат пра ўладу і першынство Папы Формула згоды Тэалёгія Пяць дактрынаў пратэстанцтва Тэалёгія крыжа Усправядлівеньне Усеагульнае сьвятарства вернікаў Права і Эвангельле Асьвячэньне Дактрына двух царстваў Боскі промысел Мінуўшчына Рэфармацыя Лютэранская артадоксія Цэрквы Гнэсыялютэране Піетызм Гаўгеністы Лестадыянства Абуджэньне Старалютэране Нэалютэранства Высокацаркоўнае лютэранства Канфэсійнае лютэранства Асобы Мартын Лютэр Філіп Мэлянхтон Фрыдрых III Саксонскі Катарына фон Бора Яганэс Бугенгаген Мартын Хэмніц Люкас Кранах Старэйшы Ёган Сэбастыян Бах Ляўрэнці Пэтры Оляўс Пэтры Ганс Таўзэн Мікаэль Агрыкала Матыяс Фляцыюс Арганізацыі Канфэсійная эвангельская лютэранская канфэрэнцыя Міжнародная лютэранская рада Сусьветная лютэранская фэдэрацыя Лютэранскае харызматычнае абнаўленьне