Сяргей Аркадзевіч Сардараў

Сяргей Аркадзевіч Сардараў (арм.: Սերգեյ Արշակի Սարդարով; 25 лютага 1909, сяло Азох, Елізаветпальская губерня^{[заўв 1]} — 6 верасня 1987, Мінск) — савецкі военачальнік, удзельнік Вялікай Айчыннай вайны, генерал-палкоўнік авіяцыі (16.06.1965).

Сяргей Аркадзевіч Сардараў
арм.: Սերգեյ Արշակի Սարդարով
Дата нараджэння	25 лютага 1909(1909-02-25)[1]
Месца нараджэння	Азох, Шушынскі павет[d], Елізаветпальская губерня, Каўказскае намесніцтва[d], Расійская імперыя[1]
Дата смерці	9 верасня 1987(1987-09-09) (78 гадоў)
Месца смерці	Мінск, Беларуская ССР, СССР
Месца пахавання	Усходнія могілкі
Альма-матар	Ваенна-паветраная акадэмія імя Ю. А. Гагарына (1933)[1] Качынскае вышэйшае ваеннае авіяцыйнае вучылішча лётчыкаў[d] (1934)[1] Ваенная акадэмія Генеральнага штаба Узброеных Сіл Расійскай Федэрацыі (1952)[1]
Грамадзянства	СССР
Прыналежнасць	СССР
Род войскаў	Ваенна-паветраныя сілы, Войскі ППА краіны
Гады службы	1931—1971
Званне	Генерал-палкоўнік ВПС СССР
Камандаваў	2-я асобная армія ППА
Бітвы/войны	Вялікая Айчынная вайна[1]
Узнагароды і званні	Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна» Медаль «За абарону Каўказа» Юбілейны медаль «30 гадоў Савецкай Арміі і Флоту» Медаль «40 гадоў Узброеных Сіл СССР» Медаль «50 гадоў Узброеных Сіл СССР» Медаль «60 гадоў Узброеных Сіл СССР»

Дзяцінства і маладосць

З беднай шматдзетнай (7 дзяцей) сялянскай сям’і. Армянін. У пошуках лепшай долі сям’я пераехала ў Баку. У 1918 годзе, ратуючы сям’ю ад падзей Грамадзянскай вайны, якія ў Баку насілі кровапралітны характар, бацька перавёз сям’ю ў Ташкент. Скончыў няпоўную школу ў 1921 годзе. З 1921 года працаваў вучнем слесара і слесарам у майстэрні па рамонце веласіпедаў у Ташкенце. Вучыўся на рабфаку (скончыў у 1929 годзе), адначасова вучыўся ў Ташкенцкім аэраклубе. У 1929 годзе накіраваны на вучобу ў Маскоўскае механіка-машынабудаўнічае вучылішча, скончыў 2 курсы, быў сакратаром камсамольскай арганізацыі курсу.

Пачатак ваеннай службы

У 1931 годзе па партыйнай мабілізацыі прызваны ў Чырвоную Армію. Скончыў Ленінградскую ваенна-тэарэтычную школу лётчыкаў у 1933 годзе, курсы лётна-каманднага саставу пры 1-й Качынскай авіяцыйнай школе ў 1934 годзе. З 1936 года служыў на Далёкім Усходзе: камандзір звяна, камандзір авіяатрада, з 1938 года — ваенны камісар эскадрыллі. З 1939 года — ваенны камісар 18-га знішчальнага авіяцыйнага палка ў Адмысловай Чырванасцяжнай Далёкаўсходняй арміі. З 1940 года — камандзір 307-га знішчальнага авіяцыйнага палка на Далёкім Усходзе.

Вялікая Айчынная вайна

Увосень 1941 года накіраваны на вучобу і ў пачатку 1942 года скончыў курсы ўдасканалення каманднага саставу пры Ваенна-паветранай акадэміі РСЧА (якая тады знаходзілася ў эвакуацыі ў Чкалаве, цяпер — Арэнбург). З 1 жніўня 1942 года — камандзір 965-га знішчальнага авіяцыйнага палка ППА. Полк уваходзіў у склад Архангельскага раёна ППА, са студзеня 1943 — у склад 126-й знішчальнай авіяцыйнай дывізіі ППА Грозненскага раёна ППА, з лютага 1944 года — у Закаўказскую зону ППА, з мая 1944 года — у 123-ю знішчальную авіяцыйную дывізію ППА Паўднёвага фронту ППА^[2]. З кастрычніка 1944 года да канца вайны — намеснік камандзіра 123-й знішчальнай авіяцыйнай дывізіі. За гады вайны знішчальныя часткі ППА пад яго камандаваннем прыкрывалі ў паветры Архангельск і арктычныя канвоі саюзнікаў, якія прыбывалі ў яго, у час бітвы за Каўказ — прыкрывалі камунікацыі і прамысловыя цэнтры Паўночнага Каўказа і Закаўказзя, затым па меры наступу савецкіх войскаў — аб’екты на вызваленай тэрыторыі Таманскага паўвострава, Наварасійска, Крыма, Румыніі. За гады вайны С. А. Сардараў выканаў вялікую колькасць (каля 600) вылетаў на прыкрыццё аб’ектаў і войскаў, але не меў паветраных баёў і збітых самалётаў. Сваёй першай узнагародай — ордэнам Чырвонай Зоркі — быў узнагароджаны 29 сакавіка 1944 года за выдатную баявую падрыхтоўку свайго палка^[3].

Паваенная служба

У паваенныя працягваў службу ў Войсках ППА СССР на ранейшай пасадзе. З 1948 па 1950 гады — камандзір знішчальнай авіяцыйнай дывізіі. У 1952 годзе скончыў Вышэйшую ваенную акадэмію імя К. Я. Варашылава. З 1952 года камандаваў корпусам ППА. Шмат лятаў, асвоіў рэактыўныя знішчальнікі. З мая 1960 па люты 1966 года — камандуючы 2-й асобнай арміяй ППА (Мінск). З 1966 года — намеснік начальніка Ваеннай каманднай акадэміі проціпаветранай абароны (Калінін).

Член КПСС з 1930 года. Дэпутат Вярхоўнага Савета Беларускай ССР. Член Цэнтральнага камітэта Камуністычнай партыі Беларусі.

З лютага 1971 года — у запасе па стане здароўя. Жыў у Мінску.

Памёр 6 верасня 1987 года ў Мінску. Пахаваны ў Мінску на Усходніх могілках.

Узнагароды

• ордэн Леніна
• два ордэны Чырвонага Сцяга
• два ордэны Айчыннай вайны 1-й ступені (18.08.1945, 11.03.1985)
• тры ордэны Чырвонай Зоркі (першы — 29.03.1944)
• медаль «За абарону Каўказа»
• медалі СССР

Воінскія званні

• Падпалкоўнік (1944)
• Палкоўнік (1948)
• Генерал-маёр авіяцыі (1952)
• Генерал-лейтэнант авіяцыі (1958)
• Генерал-палкоўнік авіяцыі (1965)

Памяць

Помнік пастаўлены ў родным сяле Азох у 2010 годзе ^[4].

Заўвагі

1. Цяпер у складзе Хаджавендскага раёна Азербайджана.