Départements Ffrainc

Mae départements Ffrainc (Ffrangeg: Départements de France Llydaweg: Departamantoù gall, Basgeg: Frantziako departmenduak) yn ardaloedd gweinyddol yn Ffrainc a grëwyd yn 1790 ar ôl y Chwyldro Ffrengig. Defnyddir y term i gyfeirio at israniadau nifer o gyn-wladfeydd Ffrainc yn ogystal. Mae'r ardaloedd yn wleidyddol yn cyfateb yn fras i'r siroedd ym Mhrydain. Mae 101 département Ffrainc wedi eu grwpio yn 13 région (rhanbarth) y Ffrainc Fetropolitan a 5 rhanbarth tramor. Mae gan bob département statws cyfreithiol fel rhannau annatod o Ffrainc. Is-rennir y rhanbarthau yn ogystal yn 342 arrondissement (bwrdeistref).

Départements Ffrainc

Enghraifft o:	math o adran weinyddol Ffrainc
Math	awdurdod lleol yn Ffrainc, is-adran weinyddol gwlad ail lefel, is-adran weinyddol gwlad ail lefel, is raniad (lefel 3) o sir, o ran gweinyddiaeth, etholaeth, department, NUTS 3 statistical territorial entity
Rhan o	rhanbarthau Ffrainc
Dechrau/Sefydlu	4 Mawrth 1790
Yn cynnwys	canton of France
Gwladwriaeth	Ffrainc
Rhanbarth	Ffrainc
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Rhestr départements Ffrainc

Cod INSEE	Arfbais	Département	Préfecture
01		Ain	Bourg-en-Bresse
02		Aisne	Laon
03		Allier	Moulins
04		Alpes-de-Haute-Provence	Digne-les-Bains
05		Hautes-Alpes	Gap
06		Alpes-Maritimes	Nice
07		Ardèche	Privas
08		Ardennes	Charleville-Mézières
09		Ariège	Foix
10		Aube	Troyes
11		Aude	Carcassonne
12		Aveyron	Rodez
13		Bouches-du-Rhône	Marseille
14		Calvados	Caen
15		Cantal	Aurillac
16		Charente	Angoulême
17		Charente-Maritime	La Rochelle
18		Cher	Bourges
19		Corrèze	Tulle
2A		Corse-du-Sud (Corseg: Corsica suttana)8	Ajaccio
2B		Haute-Corse (Corseg: Cismonte)8	Bastia
21		Côte-d'Or	Dijon
22		Côtes-d'Armor (Llydaweg: Aodoù-an-Arvor)	Sant-Brieg
23		Creuse	Guéret
24		Dordogne	Périgueux
25		Doubs	Besançon
26		Drôme	Valence
27		Eure	Évreux
28		Eure-et-Loir	Chartres
29		Finistère (Llydaweg: Penn-ar-Bed)	Quimper
30		Gard	Nîmes
31		Haute-Garonne	Toulouse
32		Gers	Auch
33		Gironde	Bordeaux
34		Hérault	Montpellier
35		Ille-et-Vilaine (Llydaweg: Il-ha-Gwilen)	Rennes
36		Indre	Châteauroux
37		Indre-et-Loire	Tours
38		Isère	Grenoble
39		Jura	Lons-le-Saunier
40		Landes	Mont-de-Marsan
41		Loir-et-Cher	Blois
42		Loire	Saint-Étienne
43		Haute-Loire	Le Puy-en-Velay
44		Loire-Atlantique (Llydaweg: Liger-Atlantel)	Nantes
45		Loiret	Orléans
46		Lot	Cahors
47		Lot-et-Garonne	Agen
48		Lozère	Mende
49		Maine-et-Loire	Angers
50		Manche	Saint-Lô
51		Marne	Châlons-en-Champagne
52		Haute-Marne	Chaumont
53		Mayenne	Laval
54		Meurthe-et-Moselle	Nancy
55		Meuse	Bar-le-Duc
56		Morbihan (Llydaweg: Mor-Bihan)	Vannes
57		Moselle	Metz
58		Nièvre	Nevers
59		Nord	Lille
60		Oise	Beauvais
61		Orne	Alençon
62		Pas-de-Calais	Arras
63		Puy-de-Dôme	Clermont-Ferrand
64		Pyrénées-Atlantiques (Basgeg: Pirinio Atlantikoak; Gwasgwyneg: Pirenèus Atlantics)	Pau
65		Hautes-Pyrénées	Tarbes
66		Pyrénées-Orientales	Perpignan
67		Bas-Rhin (Alsaseg: Unterelsàss, ‘s Unterlànd neu ‘s Ingerlànd) 10	Strasbourg
68		Haut-Rhin (Alsaseg: ‘s Owerelsàss neu ‘s Iwerlànd) 10	Colmar
69		Rhône 9	Lyon
70		Haute-Saône	Vesoul
71		Saône-et-Loire	Mâcon
72		Sarthe	Le Mans
73		Savoie	Chambéry
74		Haute-Savoie	Annecy
75		Paris 1	Paris
76		Seine-Maritime	Rouen
77		Seine-et-Marne	Melun
78		Yvelines 2	Versailles
79		Deux-Sèvres	Niort
80		Somme	Amiens
81		Tarn	Albi
82		Tarn-et-Garonne	Montauban
83		Var	Toulon
84		Vaucluse	Avignon
85		Vendée	La Roche-sur-Yon
86		Vienne	Poitiers
87		Haute-Vienne	Limoges
88		Vosges	Épinal
89		Yonne	Auxerre
90		Territoire de Belfort	Belfort
91		Essonne 3	Évry
92		Hauts-de-Seine 4	Nanterre
93		Seine-Saint-Denis 5	Bobigny
94		Val-de-Marne	Créteil
95		Val-d'Oise	Cergy / Pontoise 6
971		Gwadelwp 7	Basse-Terre
972		Martinique 7	Fort-de-France
973		Guiana Ffrengig 7	Cayenne
974		La Réunion 7	Saint-Denis
976		Mayotte 7	Mamoudzou

Nodiadau:

1. Neilltuwyd rhif 75 ar gyfer Seine gynt.
2. Neilltuwyd rhif 78 ar gyfer Seine-et-Oise gynt.
3. Neilltuwyd rhif 91 ar gyfer Alger, yn yr Algeria Ffrengig gynt.
4. Neilltuwyd rhif 92 ar gyfer Oran, yn yr Algeria Ffrengig gynt.
5. Neilltuwyd rhif 93 ar gyfer Constantine, yn yr Algeria Ffrengig gynt
6. Sefydlwyd prefecture Val-d'Oise yn Pontoise pan grëwyd y département, ond fe'i symudwyd de facto i gomiwn cyfagos Cergy; gyda'i gilydd maent yn creu ville nouvelle Cergy-Pontoise.
7. Mae'r départements tramor yn gyn-wladfeydd tu allan i Ffrainc, sydd erbyn hyn yn mwynhau statws yn un fath a Ffrainc fetropolitan. Maent yn rhan o Ffrainc a'r Undeb Ewropeaidd, er bod rheolau arbennig yr UE yn gymwys. Mae pob un ohonynt yn ardal o Ffrainc ar yr un pryd.
8. Ers 2018, mae dau département Corsica wedi uno bellach at ddibenion gwleidyddol, ond yn dal i fodoli yn rhestr y circonscriptions
9. Ers 2015, mae Métropole Lyon wedi ei gwahanu o département y Rhône gyda statws arbennig.
10. Ers 2021, mae dau département Alsas wedi uno at ddibenion gwleidyddol.

Hen Départements

Yn nhiriogaeth bresennol Ffrainc

Département	Préfecture	Dyddiad creu	Nodiadau
Rhône-et-Loire	Lyon	1790–1793	Rhannwyd yn Rhône a Loire ar 12 Awst 1793.
Corse	Bastia	1790–1793	Rhannwyd yn Golo a Liamone.
Golo	Bastia	1793–1811	Ail-gyfunwyd gyda Liamone i greu Corse.
Liamone	Ajaccio	1793–1811	Ail-gyfunwyd gyda Golo i greu Corse.
Mont-Blanc	Chambéry	1792–1815	Crëwyd o ran o Ddugiaeth Savoy, tiriogaeth o Deyrnas Piedmont-Sardinia a ddychwelwyd i Piedmont-Sardinia ar ôl goresgyniad Napoleon. Mae'r département yn cyfateb yn fras i'r départements Ffrengig Savoie a Haute-Savoie.
Léman	Geneva	1798–1814	Crëwyd pan ychwanegwyd Gweriniaeth Geneva at Ymerodraeth Gyntaf Ffrainc. Daeth Léman yn rhan o ganton Gweriniaeth a Chanton Geneva yn y Swistir. Mae'r département yn cyfateb i'r canton presennol yn y Swistir a rhannau o départements presennol Ffrainc Ain a Haute-Savoie.
Meurthe	Nancy	1790–1871	Daeth Meurthe i ben yn dilyn ychwanegiad Alsace-Lorraine i Ymerodraeth yr Almaen yn 1871; ni ail-grewyd pan ddychwelodd y département at Ffrainc gan Gytundeb Versailles.
Seine	Paris	1790–1967	Ar 1 Ionawr 1968, rhanwyd Seine yn bedwar départment newydd: Paris, Hauts-de-Seine, Seine-Saint-Denis a Val-de-Marne, gan ennill dir o Seine-et-Oise yn y broses.
Seine-et-Oise	Versailles	1790–1967	Ar 1 Ionawr 1968, rhanwyd Seine-et-Oise yn dri département newydd: Yvelines, Val-d'Oise ac Essonne, a chollwyd rhan i Seine yn y broses.
Corse	Ajaccio	1811–1975	Ar 15 Medi 1975, ail-ranwyd Corse yn ddau i ffurfio Corse-du-Sud a Haute-Corse.
Saint-Pierre-et-Miquelon	Saint-Pierre	1976–1985	Roedd Saint-Pierre-et-Miquelon yn département tramor o 1976 hyd iddi gael ei throi'n gyfuniad tramor ar 11 Mehefin 1985.

Ail-enwi

Ail-enwyd rhai o départements Ffrainc, y rhan fwyaf er mwyn cael gwared a'r termau Inférieure ('is') a Basses ('isel'):

Hen Enw	Enw Cyfoes	Dyddiad Newid
Mayenne-et-Loire	Maine-et-Loire	1791
Bec-d'Ambès	Gironde	1795
Charente-Inférieure	Charente-Maritime	1941
Seine-Inférieure	Seine-Maritime	1955
Loire-Inférieure	Loire-Atlantique (Llydaweg: Liger-Atlantel)	1957
Basses-Pyrénées	Pyrénées-Atlantiques	1969
Basses-Alpes	Alpes-de-Haute-Provence	1970
Côtes-du-Nord	Côtes-d'Armor (Llydaweg: Aodoù-an-Arvor)	1990

Algeria Ffrengig

Arfbais Algeria Ffrengig

Cyn 1957

№	Département	Prefecture	Dyddiad creu
91	Alger	Algiers	(1848–1957)
92	Oran	Oran	(1848–1957)
93	Constantine	Constantine	(1848–1957)
–	Bône	Annaba	(1955–1957)

1957–1962

№	Département	Prefecture	Dyddiad Bodolaeth
8A	Oasis	Ouargla	(1957–1962)
8B	Saoura	Bechar	(1957–1962)
9A	Alger	Algiers	(1957–1962)
9B	Batna	Batna	(1957–1962)
9C	Bône	Annaba	(1955–1962)
9D	Constantine	Constantine	(1957–1962)
9E	Médéa	Medea	(1957–1962)
9F	Mostaganem	Mostaganem	(1957–1962)
9G	Oran	Oran	(1957–1962)
9H	Orléansville	Chlef	(1957–1962)
9J	Sétif	Setif	(1957–1962)
9K	Tiaret	Tiaret	(1957–1962)
9L	Tizi-Ouzou	Tizi Ouzou	(1957–1962)
9M	Tlemcen	Tlemcen	(1957–1962)
9N	Aumale	Sour el Ghozlane	(1958–1959)
9P	Bougie	Bejaia	(1958–1962)
9R	Saïda	Saida	(1958–1962)

Départements yng nghyn-wladfeydd Ffrainc

Département	Lleoliad yng ngwledydd cyfoes	Dyddiad creu
Département du Sud	Hispaniola ( Gweriniaeth Dominica ,  Haiti )	1795–1800
Département de l'Inganne		1795–1800
Département du Nord		1795–1800
Département de l'Ouest		1795–1800
Département de Samana		1795–1800
Isle de France	Mawrisiws , Seychelles, Ynys Rodrigues	1795–1800
Indes-Orientales	Chandernagore, Karikal, Mahe, Pondichery, Yanaon	1795–1800
Sainte-Lucie	Sant Lwsia , Tobago	1795–1800

Eginyn erthygl sydd uchod am Ffrainc. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.