Clima ecuatorial

O clima ecuatorial, ou clima de selva tropical, é un tipo de clima tropical que se atopa xeralmente (pero non sempre) ao longo do ecuador terrestre. As rexións con este clima adoitan presentar bosques tropicais, e denota o grupo Af na clasificación climática de Köppen-Geiger. O clima ecuatorial é normalmente quente e húmido. Os lugares con este clima atópanse normalmente a menos de 10 graos de latitude desde o ecuador.

Zonas mundiais de clima ecuatorial (Af).

Climograma da localidade amazónica peruana de Iquitos. Véxase a regularidade térmica e das precipitacións. O maior pico de precipitación prodúcese en marzo e o segundo en novembro.

Descrición

O clima ecuatorial adoita caracterizarse por altas temperaturas medias do aire; entre 24 °C e 27 °C, cunha media mensual sempre superior aos 18 °C e pola elevada pluviosidade (máis de 2000 mm de precipitación total anual e media mensual superior a 60 mm en todos os meses do ano).^[1]

A maioría das rexións con clima ecuatorial concéntranse dentro dunha banda de 10° de latitude arredor do ecuador, razón que xustifica a atribución da designación de ecuatorial que se lle dá ao tipo. A dinámica da atmosfera nestas rexións está dominada pola presenza da Zona de Converxencia Intertropical e o predominio de fenómenos de tipo convectivo, producindo precipitacións intensas xeralmente asociadas a treboadas durante o período máis caloroso do día (primeiro da tarde). As altas temperaturas aseguran unha alta evapotranspiración.

A converxencia dos ventos alisios, a alta evaporación e as altas temperaturas, garantindo unha elevada humidade absoluta, permiten o transporte atmosférico de grandes masas de vapor de auga, garantindo que mesmo en rexións continentais afastadas dos océanos, a humidade relativa do aire siga sendo elevada e a convección. A capacidade de xeración de precipitacións é elevada durante todo o ano. Nestas rexións, é habitual que a precipitación media anual estea entre 3000 mm e 3500 mm anuais, case na súa totalidade de orixe convectiva derivada da presenza da célula de Hadley sobre a rexión.

Como resultado, nas rexións de clima ecuatorial non existe unha estación seca definida e a temperatura do aire é elevada durante todo o ano, cun rango de temperatura anual inferior a 4 °C e un rango de temperatura diaria inferior a 10 °C.^[1]

Distribución

A bacía do río Amazonas ten un bioma típico dos climas ecuatoriais.

O clima ecuatorial é máis frecuentemente encontrado en América do Sur, África Central, sueste asiático e Oceanía. Non obstante, os microclimas ecuatoriais atópanse en moitas outras rexións (por exemplo, no extremo norte do Estado australiano de Queensland).

Ademais, aínda que os climas das selvas tropicais adoitan estar preto do ecuador (de aí o nome de "clima ecuatorial"), hai unha serie de casos nos que o clima se atopa a certa distancia do ecuador. Por exemplo, as cidades de Santos no Brasil e Fort Lauderdale nos Estados Unidos non só están lonxe do ecuador, senón que están fóra dos trópicos. Porén, ambas as cidades teñen un clima ecuatorial, aínda que con períodos do ano notabelmente máis fríos e cálidos.

Vexetación e agricultura

Como consecuencia das elevadas precipitacións, temperatura e humidade, o bioma característico das rexións de clima ecuatorial é o bosque ecuatorial, unha formación vexetal marcada polo predominio de árbores grandes e medianas, con formacións higrófilas e frondosas. A biodiversidade destes bosques é unha das máis altas da Terra, así como a súa biomasa por superficie, o que significa que a maior parte dos nutrientes dispoñíbeis son captados na biomasa viva, sendo a rápida descomposición un mecanismo esencial para manter o equilibrio ecolóxico destas formacións.

A agricultura nestas rexións é xeralmente difícil xa que os nutrientes, unha vez destruída a cuberta forestal, son rapidamente lixiviados polas altas precipitacións. Aínda así, cultívase a mandioca, iute e arroz, sendo cada vez máis áreas ocupadas por plantacións para a produción de aceite de palma para biocombustíbel.

Biodiversidade

Fauna e flora

Os tucáns son unha familia común de aves no clima ecuatorial.

A combinación de clima suave e abundante choiva proporciona unha grande variedade de especies vexetais. Estímase que hai 15 millóns de especies de plantas e animais nos bosques ecuatoriais. O bosque ecuatorial alberga seres vivos de tamaños moi dispares. Os seres máis pequenos son bacterias que axudan co ciclo dos nutrientes, como no ciclo do nitróxeno. Desa forma, os bosques ecuatoriais non teñen unha grande capa de nutrientes no solo, xa que a maioría deles xa están vinculados aos seres vivos. Un dato interesante é que algúns animais poden pasar toda a súa vida nas árbores. Os principais tipos de animais son monos, cobras, roedores, insectos, anfibios e aves.

Cidades destacadas con clima ecuatorial

África

• Moroni, Comores
• Kisumu, Kenya
• Antalaha, Madagascar
• Manakara, Madagascar
• Toamasina, Madagascar
• Kampala, Uganda

América do Norte

• West Palm Beach, Estados Unidos
• Boca Raton, Estados Unidos
• Fort Lauderdale, Estados Unidos

América Central

• Punta Gorda, Belize
• Limón, Costa Rica
• Higüey, República Dominicana
• Puerto Barrios, Guatemala
• La Ceiba, Honduras
• Port Antonio, Xamaica
• Bluefields, Nicaragua
• Changuinola, Panamá

América do Sul

• Belém, Pará, Brasil
• Macapá, Brasil
• Salvador, Baía, Brasil
• Florencia, Colombia
• Medellín, Colombia
• Puyo, Ecuador
• Saint-Laurent-du-Maroni, Güiana Francesa
• Georgetown, Güiana
• Iquitos, Perú
• Paramaribo, Suriname

| Asia

• Sri Jayawardenepura Kotte, Sri Lanka
• Bandar Seri Begawan, Brunei
• Jayapura, Indonesia
• Padang, Indonesia
• Tangerang, Indonesia
• Ipoh, Malaisia
• Johor Bahru, Malaisia
• Malaca, Malaisia
• Singapur
• Nakhon Si Thammarat, Tailandia
• Dávao, Filipinas
• Tacloban, Filipinas
• Ishigaki, Xapón

Oceanía

• Hilo, Estados Unidos
• Innisfail, Australia
• Suva, Fiji
• Tabubil, Papúa Nova Guinea
• Lae, Papua Nova Guiné
• Honiara, Illas Salomón
• Apia, Samoa
• Pago Pago, Samoa Americana
• Port Vila, Vanuatu
• Funafuti, Tuvalu
• Nukuʻalofa, Tonga
• Majuro, Illas Marshall
• Palikir, Micronesia
• Tarawa, Kiribati

Exemplos

Climograma de Apia, Samoa
X	F	M	A	M	X	X	A	S	O	N	D
450   30 23	380   29 24	350   30 23	250   30 23	260   29 23	120   29 23	80   29 23	80   28 23	130   28 23	170   29 23	260   30 23	370   29 23
temperaturas en °C • totais de precipitación en mm

Climograma de Paramaribo, Suriname
X	F	M	A	M	X	X	A	S	O	N	D
200   30 22	140   30 22	150   30 22	210   31 22	290   30 23	290   31 22	230   31 22	170   32 23	90   32 23	90   33 23	120   32 23	180   30 22
temperaturas en °C • totais de precipitación en mm

Climograma de Mbandaka, República Democrática do Congo
X	F	M	A	M	X	X	A	S	O	N	D
80   31 19	100   32 20	150   32 20	140   31 20	130   31 20	110   30 19	100   30 17	100   29 17	200   30 19	210   30 19	190   30 19	120   30 19
temperaturas en °C • totais de precipitación en mm

Climograma de Kuching, Malaisia
X	F	M	A	M	X	X	A	S	O	N	D
466.2   30 23	445.2   29 23	465.2   30 23	251.0   32 23	346.8   33 24	309.8   32 23	183.5   31 23	326.4   32 23	207.8   32 23	307.2   32 23	482.4   32 24	516.2   30 23
temperaturas en °C • totais de precipitación en mm

Climograma de Quibdó, Colombia
X	F	M	A	M	X	X	A	S	O	N	D
579.3   30 23	505.4   30 23	526.1   30 23	654.6   31 23	776.2   31 23	761.6   31 23	802.6   31 23	851.7   31 23	702.4   31 23	654   30 23	728.1   30 23	588.5   30 23
temperaturas en °C • totais de precipitación en mm