ਸੀਜ਼ੀਅਮ ਜਾਂ ਸਿਜ਼ੀਅਮ ਇੱਕ ਰਸਾਇਣਕ ਤੱਤ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ Cs ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਸੰਖਿਆ ੫੫ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਕੂਲਾ, ਚਾਂਦੀ ਰੰਗਾ-ਸੁਨਹਿਰੀ ਖ਼ਾਰੀ ਧਾਤ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਪਿਘਲਾਅ ਅੰਕ ੨੮ °C (੮੨ °F), ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਆਮ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ਤਰਲ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੰਜ ਧਾਤਮਈ ਤੱਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[note 1] ਸੀਜ਼ੀਅਮ ਇੱਕ ਖ਼ਾਰੀ ਧਾਤ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਭੌਤਕੀ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣਕ ਲੱਛਣ ਰੂਬਿਡੀਅਮ ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਵਰਗੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਜਲਨਸ਼ੀਲ ਹੈ ਜੋ ਸਿਰਫ਼ −੧੧੬ °C (−੧੭੭ °F) 'ਤੇ ਵੀ ਪਾਣਿ ਨਾਲ਼ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
{{#if:|
}}
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੱਥ ਸੀਜ਼ੀਅਮ, ਦਿੱਖ ...
| ਸੀਜ਼ੀਅਮ |
|---|
55Cs |
|
|
| ਦਿੱਖ |
ਚਾਂਦੀ-ਰੰਗਾ ਸੁਨਹਿਰੀ
 |
| ਆਮ ਲੱਛਣ |
| ਨਾਂ, ਨਿਸ਼ਾਨ, ਅੰਕ |
ਸੀਜ਼ੀਅਮ, Cs, 55 |
| ਉਚਾਰਨ |
SEE-zee-əm |
| ਧਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ |
ਖ਼ਾਰਮਈ ਧਾਤ |
| ਸਮੂਹ, ਪੀਰੀਅਡ, ਬਲਾਕ |
1, 6, s |
| ਮਿਆਰੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭਾਰ |
132.9054519(2) |
| ਬਿਜਲਾਣੂ ਬਣਤਰ |
[Xe] 6s1
2, 8, 18, 18, 8, 1
|
| History |
| ਖੋਜ |
Robert Bunsen and Gustav Kirchhoff (1860) |
| First isolation |
Carl Setterberg (1882) |
| ਭੌਤਿਕੀ ਲੱਛਣ |
| ਅਵਸਥਾ |
solid |
| ਘਣਤਾ (near r.t.) |
1.93 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 |
| ਪਿ.ਦ. 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ |
1.843 ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 |
| [[ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ|ਉਃ ਦਃ] 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ |
{{{density gpcm3bp}}} ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3 |
|---|
| ਪਿਘਲਣ ਦਰਜਾ |
301.59 K, 28.44 °C, 83.19 °F |
|---|
| ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ |
944 K, 671 °C, 1240 °F |
| ਨਾਜ਼ਕ ਦਰਜਾ |
1938 K, 9.4 MPa |
| ਇਕਰੂਪਤਾ ਦੀ ਤਪਸ਼ |
2.09 kJ·mol−1 |
| Heat of |
63.9 kJ·mol−1 |
| Molar heat capacity |
32.210 J·mol−1·K−1 |
| pressure |
| P (Pa) |
1 |
10 |
100 |
1 k |
10 k |
100 k |
| at T (K) |
418 |
469 |
534 |
623 |
750 |
940 |
|
| ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਲੱਛਣ |
| ਆਕਸੀਕਰਨ ਅਵਸਥਾਵਾਂ |
1
(strongly basic oxide) |
| ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨੈਗੇਟਿਵਟੀ |
0.79 (ਪੋਲਿੰਗ ਸਕੇਲ) |
| energies |
1st: {{{ਪਹਿਲੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1 |
| 2nd: {{{ਦੂਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਰਜਾ}}} kJ·mol−1 |
| 3rd: {{{ਤੀਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1 |
| ਪਰਮਾਣੂ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ |
265 pm |
| ਸਹਿ-ਸੰਯੋਜਕ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ |
244±11 pm |
| ਵਾਨ ਦਰ ਵਾਲਸ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ |
343 pm |
| ਨਿੱਕ-ਸੁੱਕ |
| ਬਲੌਰੀ ਬਣਤਰ |
body-centered cubic
|
| Magnetic ordering |
paramagnetic[1] |
| ਬਿਜਲਈ ਰੁਕਾਵਟ |
(੨੦ °C) 205 nΩ·m |
| ਤਾਪ ਚਾਲਕਤਾ |
35.9 W·m−੧·K−੧ |
| ਤਾਪ ਫੈਲਾਅ |
(25 °C) 97 µm·m−1·K−1 |
| ਯੰਗ ਗੁਣਾਂਕ |
1.7 GPa |
| ਖੇਪ ਗੁਣਾਂਕ |
1.6 GPa |
| ਮੋਸ ਕਠੋਰਤਾ |
0.2 |
| ਬ੍ਰਿਨਲ ਕਠੋਰਤਾ |
0.14 MPa |
| CAS ਇੰਦਰਾਜ ਸੰਖਿਆ |
7440-46-2 |
| ਸਭ ਤੋਂ ਸਥਿਰ ਆਈਸੋਟੋਪ |
| Main article: ਸੀਜ਼ੀਅਮ ਦੇ ਆਇਸੋਟੋਪ |
| iso |
NA |
ਅਰਥ ਆਯੂ ਸਾਲ |
DM |
DE (MeV) |
DP |
|---|
| 133Cs |
100% |
133Cs is stable with 78 neutrons |
| 134Cs |
syn |
2.0648 y |
ε |
1.229 |
134Xe |
| β− |
2.059 |
134Ba |
| 135Cs |
trace |
2.3×106 y |
β− |
0.269 |
135Ba |
| 137Cs |
trace |
30.17 y[2] |
β− |
1.174 |
137Ba |
|
| · r |
ਬੰਦ ਕਰੋ
