Rada działa na podstawie art. 135 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z art. 144 ust. 1 i 3 pkt 26 Konstytucji, powoływanie i odwoływanie członków Rady Bezpieczeństwa Narodowego należy do wyłącznych kompetencji Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i następuje w drodze postanowienia, które nie wymaga kontrasygnaty Prezesa Rady Ministrów. Poza postanowieniami Konstytucji, brak innego aktu prawa powszechnie obowiązującego, który by dotyczył działalności Rady.
Wewnętrzny tryb działania Rady został ustalony po 13 latach obowiązywania konstytucji, z dniem 24 maja 2010 w drodze wydania przez Marszałka Sejmu wykonującego obowiązki Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego zarządzenia w sprawie trybu działania Rady Bezpieczeństwa Narodowego[1].
Zgodnie z powyższym zarządzeniem, Rada obraduje na posiedzeniach, które zwołuje Prezydent. Prezydent również przewodniczy posiedzeniom Rady; w razie jego nieobecności kompetencje te przejmuje wskazany przez niego członek Rady. Posiedzenia odbywają się w siedzibie Biura Bezpieczeństwa Narodowego, które również zapewnia Radzie obsługę organizacyjną, techniczną i finansową. Posiedzenia Rady przygotowuje Sekretarz Rady, którym z urzędu jest Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego. O ile Prezydent nie zarządzi inaczej, posiedzenia Rady są niejawne.
W posiedzeniach Rady uczestniczą członkowie Rady, a także, na zaproszenie Prezydenta, inne osoby niebędące członkami Rady – byli prezydenci i Prezesi Rady Ministrów oraz inne osoby, których udział jest wskazany z uwagi na przedmiot rozpatrywanych spraw.
Kompetencje Rady zostały określone w Konstytucji, zgodnie z którą jest to organ doradczy. W związku z powyższym nie jest ona uprawniona do podejmowania jakichkolwiek decyzji. Stosownie do wyżej wskazanego zarządzenia, Rada ma prawo do rozpatrywania i opiniowania założeń bezpieczeństwa, polityki zagranicznej, strategicznych problemów bezpieczeństwa narodowego i projektów jego strategii, doktryny obronnej, kierunków rozwoju sił zbrojnych, problemów pozamilitarnych dotyczących przygotowania systemu bezpieczeństwa narodowego.
Prezydentura Aleksandra Kwaśniewskiego (I kadencja)
Jacek Cichocki, minister spraw wewnętrznych, od 27 grudnia 2011 do 27 lutego 2013 i koordynator ds. służb specjalnych, od 6 października 2014 do 23 czerwca 2015
Paweł Kowal, prezes PJN, od 7 września 2011 do 27 grudnia 2011
W posiedzeniu RBN 10 marca 2020 spośród oficjalnie powołanych członków i prezydenta Andrzeja Dudy udział wzięli jej sekretarz Paweł Soloch (szef BBN), Mariusz Błaszczak (minister obrony narodowej) oraz Władysław Kosiniak-Kamysz (prezes PSL i przewodniczący klubu parlamentarnego Koalicji Polskiej). Oprócz nich uczestnikami były osoby pełniące w tym czasie stosowne funkcje[4][5]:
W posiedzeniu RBN 28 stycznia 2022 ponownie wzięli udział – oprócz Andrzeja Dudy – pełniący te same funkcje, co w marcu 2020: Elżbieta Witek, Tomasz Grodzki, Mateusz Morawiecki, Mariusz Kamiński, Ryszard Terlecki, Władysław Kosiniak-Kamysz, Jakub Kulesza i Paweł Soloch. Ponadto jego uczestnikami byli[6]: